Sứ mệnh Proba-3 đánh dấu lần đầu tiên trong lịch sử loài người, một cơ quan vũ trụ thực hiện kiểm tra sự hình thành chính xác giữa hai vệ tinh trong không gian. Proba-3 được phóng thành công vào năm 2024, bổ sung vào danh sách các tàu vũ trụ đang hoạt động của ESA.
Sứ mệnh này bao gồm hai vệ tinh, Coronagraph và Occulter, được thiết kế để bay cùng nhau như một đơn vị duy nhất. Việc định vị và điều khiển hai tàu vũ trụ này trong không gian là một thách thức kỹ thuật lớn. Sau nhiều tháng thử nghiệm, ESA đã thành công trong việc đưa hai vệ tinh bay cách nhau 150 mét - một kỳ tích chưa từng có.
Proba-3 không chỉ hứa hẹn những tiến bộ trong công nghệ dẫn đường thiên văn mà còn phục vụ mục đích khoa học quan trọng: tạo ra Nhật thực nhân tạo. Nhật thực này sẽ giúp các nhà khoa học có cái nhìn rõ nét hơn về mặt trời, đặc biệt là vành nhật hoa - lớp ngoài cùng của ngôi sao gần nhất với chúng ta.
Coronagraph được thiết kế để chụp ảnh vành nhật hoa, trong khi Occulter mang theo một đĩa tròn có đường kính hơn 1,4 mét nhằm chặn ánh sáng mặt trời và tạo ra bóng tối trên thiết bị quang học của Coronagraph. Điều này tương tự như cách mà mặt trăng tạo ra bóng trên Trái đất trong các hiện tượng nhật thực.
Proba-3 giúp các nhà khoa học quan sát được vòng hoa trong suốt 6 giờ.
Nhật thực xảy ra khi ánh sáng từ một thiên thể bị chặn bởi một thiên thể khác. Trên Trái Đất, hiện tượng này thường xảy ra khi mặt trăng đi qua trước Mặt Trời. Nhật thực toàn phần (khi mặt trăng che khuất hoàn toàn mặt trời) chỉ xảy ra một hoặc hai lần mỗi năm và có thể nhìn thấy ở một số khu vực nhất định.
Một trong những điểm thú vị của Nhật thực toàn phần là khi Mặt Trăng che khuất Mặt Trời, các nhà thiên văn học có thể quan sát vành nhật hoa, điều mà thường không thể nhìn thấy do ánh sáng mạnh của Mặt Trời. Đặc biệt hơn nữa, Proba-3 cho phép các nhà khoa học quan sát vòng hoa trong suốt 6 giờ, thay vì chỉ vài giây như trong các hiện tượng tự nhiên. Điều này mở ra nhiều cơ hội nghiên cứu hơn về gió mặt trời và các vụ phun trào khối lượng vành nhật hoa (CME) - những hiện tượng có thể gây ra ảnh hưởng lớn đến công nghệ và cơ sở hạ tầng trên Trái Đất.
Với những tiến bộ này, ESA không chỉ góp phần vào việc hiểu biết về vũ trụ mà còn bảo vệ an toàn cho cuộc sống trên hành tinh của chúng ta.