Giờ đây, chỉ số S&P 500 đang giao dịch ở mức kỷ lục và Nasdaq ở mức cao nhất trong hai năm. Alphabet (công ty mẹ của Google) và Meta đã đạt đỉnh cao mới trong khi Microsoft đã đạt mức vốn hóa thị trường hơn 3.000 tỷ USD.
Tuy nhiên, các công ty công nghệ lại đang thu hẹp quy mô với tốc độ chóng mặt. Theo trang web Layoffs.fyi, tính đến tháng 1, khoảng 23.670 nhân sự đã bị sa thải khỏi 85 công ty công nghệ. Đó là mức cao nhất kể từ tháng 3 năm ngoái khi gần 38.000 người trong ngành bị sa thải.
Mới đây nhất, SAP cũng đã thông báo cắt giảm 8.000 nhân sự và Microsoft cũng cắt giảm 1.900 vị trí. Ngoài ra, công ty khởi nghiệp fintech có giá trị cao - Brex đã sa thải 20% nhân viên và eBay đã cắt giảm 1.000 việc làm, tương đương 9% lực lượng lao động toàn thời gian.
Đầu tháng này, Google đã xác nhận cắt giảm hàng trăm việc làm trên toàn công ty và Amazon đã loại bỏ hàng trăm vị trí trải dài trên các bộ phận Prime Video, MGM Studios, Twitch và Audible. Dự kiến, các công ty công nghệ sẽ đưa ra báo cáo tài chính quý 4/2023 và cả năm 2023 vào tuần tới, bao gồm: Alphabet, Amazon, Apple, Meta và Microsoft.
Các nhà đầu tư đánh giá cao các biện pháp cắt giảm chi phí mà các công ty áp dụng vào năm ngoái nhằm đối phó với lạm phát gia tăng, lãi suất tăng, lo ngại về suy thoái kinh tế và sự suy thoái nghiêm trọng của thị trường vào năm 2022. Ngay cả khi triển vọng kinh tế được cải thiện, việc tiết kiệm vẫn tiếp tục.
Tình trạng sa thải đã lên đến đỉnh điểm vào tháng 1 năm ngoái khi 277 công ty công nghệ cắt giảm gần 90.000 việc làm, kết thúc giai đoạn tăng trưởng kéo dài hơn một thập kỷ. Hầu hết các đợt cắt giảm diễn ra trong quý đầu tiên của năm 2023 và số lần cắt giảm đã giảm cho đến tháng 9 trước khi tăng lên vào cuối năm.
Định vị lại bản thân cho AI
Thực tế, các công ty công nghệ có thể làm được nhiều hơn với ít nguồn lực hơn.
Tại Meta, theo CEO Mark Zuckerberg, năm 2023 là “năm của hiệu quả” và cổ phiếu đã tăng gần 200% cùng với 20.000 việc làm bị cắt giảm. Trong toàn ngành, trí tuệ nhân tạo cùng các công nghệ AI thế hệ mới đã giúp các công ty tự động hóa dịch vụ khách hàng, đặt chỗ du lịch và tạo các chiến dịch quảng cáo.
Ảnh minh hoạ về các "ông lớn" công nghệ.
Sự cường điệu về AI đã làm dấy lên mối lo ngại ở nhiều nơi trong nền kinh tế về nhu cầu lao động con người ngày càng giảm khi công nghệ ngày càng thông minh hơn. Nhu cầu về AI lớn đến mức một số công ty công nghệ đang cắt giảm nhân sự ở một số bộ phận của doanh nghiệp để đầu tư mạnh hơn vào việc phát triển các sản phẩm AI.
Art Zeile, Giám đốc điều hành của tập đoàn DHI, công ty sở hữu nền tảng tuyển dụng công nghệ Dice, cho biết:
“Nhìn chung, các công ty này đang giảm số lượng nhân viên liên quan đến các dòng sản phẩm hoặc bộ phận chưa thành công vì họ muốn tái định vị bản thân cho AI”.
Các nhà điều hành công ty chọn cách diễn đạt khác nhau để truyền tải thông điệp cắt giảm quy mô tới các nhân viên và nhà đầu tư nhưng mấu chốt là đang cố gắng trở nên tập trung hơn.
Giám đốc điều hành Microsoft Gaming - Phil Spencer cho biết, việc sa thải của công ty là một phần trong “kế hoạch” lớn hơn nhằm giảm “các lĩnh vực chồng chéo”. Mặt khác, SAP cho biết, việc tái cơ cấu được thiết kế để tăng cường “tập trung vào các lĩnh vực tăng trưởng chiến lược quan trọng, đặc biệt là AI trong kinh doanh”.
Ảnh minh hoạ.
Giám đốc điều hành Alphabet - Sundar Pichai cũng tuyên bố: “chúng tôi có những mục tiêu đầy tham vọng và sẽ đầu tư vào các ưu tiên lớn của mình trong năm nay” và “để tạo ra năng lực cho khoản đầu tư này, chúng tôi phải đưa ra những lựa chọn khó khăn.” Giám đốc điều hành Amazon - Bob Carrigan cũng cho biết, việc “trở nên tinh gọn và hiệu quả hơn” là cách công ty cần vận hành trong “tương lai gần”.
Không chỉ lĩnh vực công nghệ
Việc sa thải không chỉ giới hạn ở ngành công nghệ. Vào đầu tháng này, công ty dịch vụ tài chính Citigroup cũng cắt giảm 10% lực lượng lao động. Và vào thứ năm vừa qua, Levi Strauss đã tuyên bố sẽ sa thải ít nhất 10% nhân sự trên toàn cầu như một phần của quá trình tái cơ cấu. Paramount đã trở thành thương hiệu truyền thông mới nhất thông báo cắt giảm.
Trong lĩnh vực công nghệ, nhiều công ty lớn, nhỏ, trải rộng trên thị trường tiêu dùng và doanh nghiệp cũng đang cắt giảm việc làm.
Mark Zuckerberg - CEO Facebook, Satya Nadella - CEO Microsoft, Sundar Pichai - CEO Google (từ trái sang).
Tim Herbert, giám đốc nghiên cứu tại CompTIA, chuyên theo dõi các xu hướng trong lĩnh vực công nghệ, cho biết, các công ty giao dịch đại chúng lớn đang có “sự tập trung cao độ” vào lợi nhuận, tỷ suất lợi nhuận và cắt giảm chi phí. Tuy nhiên, nhiều công ty công nghệ vừa và nhỏ trên khắp Mỹ và các nhà thầu, người làm việc tự do và người lao động ở nước ngoài đang bị ảnh hưởng nặng nề.
Tuy nhiên, tình hình đang dần khả quan hơn khi vào thứ năm vừa qua, Bộ Thương mại Mỹ đã báo cáo nền kinh tế tăng trưởng với tốc độ nhanh hơn dự kiến trong quý 4/2023 và lạm phát đã hạ nhiệt trong khoảng thời gian đó.
Thị trường Mỹ đang dần phục hồi khi các nhà đầu tư nhìn thấy những con số cải thiện. Dự kiến, Cục Dự trữ Liên bang sẽ cắt giảm lãi suất vào năm 2024.