Quan niệm cho rằng ung thư phổi là "bệnh của người hút thuốc" đã hoàn toàn lỗi thời. Một nghiên cứu quy mô lớn vừa được công bố trên tạp chí khoa học danh tiếng Nature đã đưa ra bằng chứng đanh thép rằng ô nhiễm không khí, đặc biệt là bụi mịn, có thể gây ung thư phổi ngay cả ở những người chưa từng hút một điếu thuốc nào.
Công trình đột phá này đã phân tích các khối u phổi của 871 người chưa bao giờ hút thuốc tại 28 khu vực trên toàn thế giới, trong đó có những nơi sở hữu mức độ ô nhiễm không khí cao. Bằng cách sử dụng công nghệ giải trình tự toàn bộ hệ gen, các nhà khoa học đã tìm ra "dấu vân tay phân tử" trong ADN của các tế bào ung thư.
Kết quả đã chỉ ra một mối liên hệ không thể chối cãi rằng những người sống ở khu vực có nồng độ bụi mịn (PM2.5) trong không khí càng cao thì các khối u phổi của họ càng chứa nhiều đột biến gen.
Đáng lo ngại hơn, đây không phải là những đột biến ngẫu nhiên. Nghiên cứu cho thấy sự gia tăng rõ rệt của "đột biến dẫn dắt" – loại đột biến trực tiếp thúc đẩy các tế bào bình thường trở thành tế bào ung thư và phát triển không kiểm soát.
Phát hiện gây sốc nhất của nghiên cứu là một số dấu ấn đột biến do ô nhiễm không khí gây ra gần như giống hệt với những tổn thương ADN thường thấy ở những người hút thuốc lá lâu năm.
Cụ thể, một dạng đột biến đặc trưng được tìm thấy ở người hút thuốc xuất hiện thường xuyên hơn gấp 4 lần ở những người không hút thuốc nhưng sống trong môi trường ô nhiễm nặng. Một dấu ấn đột biến khác liên quan đến quá trình lão hóa cũng tăng vọt gần 76%.
Điều này cho thấy, việc hít thở không khí ô nhiễm mỗi ngày có thể đang tàn phá tế bào của chúng ta ở cấp độ phân tử, tương tự như việc hút thuốc lá hoặc đẩy nhanh quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể.
Đây là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ cho tất cả chúng ta, đặc biệt là những người dân đang sinh sống tại các đô thị lớn và khu công nghiệp ở Việt Nam. Hiểu rõ rằng ô nhiễm không khí là một yếu tố nguy cơ ung thư trực tiếp là bước đầu tiên và cực kỳ quan trọng để bảo vệ sức khỏe của bản thân và cộng đồng.
CÙNG CHUYÊN MỤC
