Đặt xe công nghệ: trước lạ sau quen
Cách đây khoảng 10 năm, khi có nhu cầu "gọi xe", người dùng chỉ có thể gọi xe qua tổng đài hoặc vẫy xe ngoài đường. Tại thời điểm ấy, chẳng ai nghĩ và hình dung được rằng, một ngày nào đó, chúng ta có thể lựa chọn phương tiện di chuyển ở hầu hết mọi ngóc ngách, vào bất kỳ lúc nào, biết trước chi phí, hay thậm chí là thanh toán trực tiếp ngay trên điện thoại.
Giờ đây, việc “đặt xe công nghệ”, hay một cách dân dã “Grab đi!” từ lâu đã trở thành thói quen của hàng triệu người dân Việt Nam. Các bác tài, những người vốn chỉ biết đứng ở nơi đông người đợi khách, nay cũng chuyển sang dùng app, nhận cuốc, bật dẫn đường, chủ động thực hiện dịch vụ để tăng sinh kế.
Có thể nói, bài toán di chuyển của người Việt ghi nhận những cú xoay chuyển cục diện đáng kể từ khi những ứng dụng đặt xe đầu tiên gia nhập thị trường Việt Nam vào năm 2014. Suốt nhiều năm sau đó, thị trường từ “lạ” thành “quen", chứng kiến thêm sự thay đổi ở phân khúc 4 bánh, rồi 2 bánh với ngày càng có thể nhiều “tay chơi".
Bằng chứng là, thị trường gọi xe Việt Nam duy trì mức tăng trưởng trung bình hàng năm giai đoạn 2015-2019 lên tới 57% (cao nhất ở Đông Nam Á). Còn theo báo cáo khác của Google và Temasek năm 2020, quy mô nền kinh tế số tại Việt Nam mảng di chuyển và giao nhận thức ăn tăng trưởng đến 50%, đạt giá trị khoảng 1,6 tỷ USD. Đến năm 2025, mảng kinh doanh này được dự báo có thể đạt giá trị 7 tỷ USD, tức tăng gấp hơn 4 lần.
Không chỉ dừng ở những con số trên báo cáo, tác động của các ứng dụng gọi xe cũng hiện rõ trên từng con phố, con hẻm trên khắp Việt Nam. Khách quan mà nói, sự gia nhập và phát triển mạng lưới của các ứng dụng công nghệ đã góp phần giải quyết bài toán giao thông và di chuyển tại những đô thị lớn tại Việt Nam, đồng thời góp phần mang lại thói quen di chuyển văn minh cho người dùng Việt Nam.
Những chuyến xe Grab len lỏi vào từng con hẻm nhỏ, đồng hành cùng người dùng Việt trên mọi nẻo đường
Giờ đây, người dùng không còn phải trông chờ mòn mỏi gọi xe, hoài nghi về những chuyến đi không rõ giá hay e ngại hành trình lòng vòng. Chỉ với một vài thao tác đơn giản, chúng ta gần như nắm mọi thông tin, từ giá tiền, hành trình, thông tin tài xế, phương thức thanh toán… Dù ở cung đường trung tâm Sài Gòn hay những con ngõ ẩn mình tại thủ đô Hà Nội, những cuốc xe công nghệ với đủ màu áo vẫn miệt mài đưa đón khách.
Grab vừa chính thức mở rộng dịch vụ GrabCar ra Gia Lai, Phú Quốc (Kiên Giang), Nghệ An trong tháng 12 vừa qua
Không chỉ tập trung phát triển tại các trung tâm kinh tế lớn, mô hình gọi xe công nghệ còn không ngừng được mở rộng đến nhiều địa phương, định hình thói quen di chuyển, mang đến trải nghiệm liền mạch cho người dùng, dù họ di chuyển đến bất kỳ đâu, cũng có thể dễ dàng sử dụng dịch vụ. Mới đây, Grab đã chính thức triển khai dịch vụ GrabCar tại TP. Phú Quốc (Kiên Giang), đánh dấu sự có mặt của siêu ứng dụng này tại thành phố biển đầu tiên của Việt Nam. Sự hiện diện của GrabCar tại Phú Quốc không chỉ tạo cột mốc quan trọng cho Grab khi lần đầu tiên hoạt động ngoài đất liền, mà còn dự đoán sẽ đóng góp tích cực vào sự phát triển của kinh tế địa phương, đáp ứng nhu cầu di chuyển ngày càng cao của người dân và hàng triệu du khách đến đảo ngọc. Ngoài ra, việc mở rộng dịch vụ của Grab nói chung và GrabCar nói riêng sẽ tạo ra cơ hội việc làm, gia tăng cơ hội thu nhập cho đối tác tài xế địa phương, nâng cao đời sống kinh tế-xã hội tại Phú Quốc.
“Sau gần 7 năm hoạt động, một trong những ưu tiên hàng đầu của chúng tôi là hỗ trợ tất cả địa phương, dù ở đất liền hay biển đảo, vùng sâu, vùng xa đều có thể tiếp cận công nghệ và trở thành một thành tố trong nền kinh tế số”, bà Nguyễn Thái Hải Vân - Giám đốc Điều hành Grab Việt Nam từng chia sẻ.
Chuyển đối số toàn quốc bắt đầu từ sự thay đổi thói quen tiêu dùng
Không chỉ dừng lại ở đó, việc "gọi xe" hay cách các “siêu ứng dụng” như Grab mở rộng đến nhiều nơi trên đất nước sẽ là những nét vẽ đầu tiên trong bức tranh về một xã hội Việt Nam đang từng bước vào quá trình chuyển đổi số. Cụ thể, các nhu cầu, hoạt động sống của người dân sẽ được giải quyết triệt để bằng công nghệ, từ vấn đề di chuyển, ăn uống, đến nhu cầu mua sắm, y tế, giáo dục…
Đơn cử, với lợi thế từ mạng lưới tài xế đông đảo, Grab dần mở rộng ra các lĩnh vực như giao nhận thức ăn, thanh toán điện tử (thông qua hợp tác với Moca), giới thiệu các dịch vụ mới. Trong tháng 3/2020, ngay giữa lúc giãn cách xã hội, Grab đã nhanh chóng ra mắt GrabMart và GrabAssistant để giúp người dân “đi chợ" trong thời gian dịch bệnh. Cũng trong tháng 3/2020, Grab ghi nhận số lượng người dùng lần đầu thanh toán không dùng tiền mặt trên ứng dụng Grab tăng đến 22,5% so với tháng trước đó. Tính tổng thể hệ sinh thái Grab, hiện tại tỉ lệ giao dịch không dùng tiền mặt được thực hiện qua Moca chiếm đến 43%.
Gần đây nhất, Grab cũng chính thức triển khai sáng kiến số hóa chợ truyền thống, hỗ trợ các tiểu thương tại các chợ truyền thống khắp cả nước chuyển sang kinh doanh trên nền tảng online của GrabMart. Trước đó, từ tháng 09/2020, Grab đã tiến hành thử nghiệm dịch vụ đi chợ hộ này tại Đà Nẵng và Hà Nội với những kết quả rất tích cực, với số lượng đơn hàng trung bình hằng ngày vào tháng 12/2020 tăng gấp 2 lần so với tháng trước đó. Nỗ lực đổi mới của Grab trước những thay đổi lớn về thói quen của người tiêu dùng đã góp phần giúp Chính phủ đẩy nhanh và hiệu quả quá trình số hóa trong đại dịch Covid-19 và giai đoạn bình thường mới.
Tiện ích từ các siêu ứng dụng và thanh toán không tiền mặt đã tạo thói quen tiêu dùng mới cho người dân Việt Nam
Thế nhưng, cần phải nhắc lại, chuyển đổi số ở Việt Nam, theo giới chuyên gia, chỉ mới ở dừng ở bước khởi đầu, còn nhiều gian nan và thách thức về tầm nhìn, lộ trình, cách tận dụng những nguồn lực từ cá nhân, doanh nghiệp và cả quyết tâm của các địa phương.
“Chuyển đổi số chỉ thành công nếu toàn dân tham gia. Công nghệ số, dịch vụ số phải được phổ cập, kèm theo đó là dịch vụ an toàn, an ninh mạng giá thành rẻ, dễ sử dụng, tiện ích cho mọi người”, đại diện Bộ Thông tin và truyền thông (TT&TT) phát biểu tại Diễn đàn cấp cao công nghệ TT&TT Việt Nam năm 2020
Những phát biểu trên cho thấy, cơ hội từ chính phủ, thị trường là có. Thế nhưng, các địa phương có thật sự gia nhập tiến trình chuyển đổi số hay không, và tiếp cận như thế nào còn là bài toán mà mỗi tỉnh, thành phố sẽ có lời giải riêng. Tuy nhiên, lời giải đó chắc chắn không thể thiếu vắng những doanh nghiệp, đơn vị đổi mới sáng tạo như Grab phụ trợ.
CÙNG CHUYÊN MỤC
