Trung Quốc đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng nhân khẩu học ngày càng sâu sắc, với tỷ lệ sinh ở một số tỉnh đông dân giảm hơn 50% vào năm 2024 so với mức đỉnh điểm vào năm 2016 hoặc 2017. Sự suy giảm mạnh này đã gây ra sự sụt giảm đáng kể trong số lượng trẻ em mẫu giáo và đóng cửa hàng chục nghìn trường mẫu giáo trong những năm gần đây.
Một nghiên cứu gần đây của công ty dữ liệu MyCOS cho thấy ngay cả những vùng có tỷ lệ sinh cao theo truyền thống cũng bị ảnh hưởng nặng nề: Tỉnh Sơn Đông, từng là nơi có tỷ lệ sinh cao nhất Trung Quốc, đã chứng kiến tỷ lệ sinh giảm 63%, trong khi Hồ Nam báo cáo tỷ lệ giảm 60%. Các xu hướng tương tự cũng được quan sát thấy ở Hồ Bắc, An Huy và Giang Tây - tất cả đều nằm trong số 15 tỉnh đông dân nhất Trung Quốc.
Jin Yan, một cư dân sinh vào những năm 1990 tại Tế Nam, tỉnh Sơn Đông, chia sẻ với ấn bản tiếng Trung của tờ The Epoch Times rằng một nửa số bạn cùng lớp của cô độc thân, không đủ khả năng kết hôn, chứ đừng nói đến việc sinh con.
Bà cho biết ngay cả những người đã kết hôn cũng hiếm khi nghĩ đến chuyện sinh con.
“Trong số bạn bè tôi, ai cũng phàn nàn về áp lực tài chính. Những người có con nói rằng chi phí quá lớn. Nhiều người chỉ đơn giản là quá sợ có con”, cô nói.
Jin và chồng hiện đều thất nghiệp và đang phải vật lộn để trả tiền thế chấp căn nhà họ mua khi mới kết hôn.
Wang Li (tên đã được thay đổi), một phụ nữ sinh vào những năm 1980, vẫn chưa lập gia đình và thất nghiệp. Cô nói với The Epoch Times rằng thái độ xã hội đang thay đổi, phần lớn là do áp lực của cuộc sống hàng ngày.
“Nếu tôi không thể cung cấp một môi trường tốt cho một đứa trẻ, tốt hơn hết là không nên có một đứa trẻ nào cả”, cô nói. “Tôi không muốn chúng phải chịu đựng như tôi”.
Bà lưu ý rằng trước đây, việc lựa chọn không kết hôn hoặc sinh con bị phản đối nhưng ngày nay, nó ngày càng trở thành chuẩn mực.
“Hầu hết thế hệ sau những năm 1990 mà tôi biết đều không hẹn hò hoặc không có kế hoạch kết hôn. Quan điểm của họ là: Tại sao phải bận tâm đến chuyện kết hôn? Tại sao phải có con? Tự kiếm tiền và sống một mình cũng hợp lệ như vậy.”
Một nghiên cứu gần đây của Viện nghiên cứu dân số Yuwa có trụ sở tại Bắc Kinh cho thấy chi phí trung bình để nuôi một đứa trẻ ở Trung Quốc từ khi sinh ra đến 17 tuổi là 538.000 nhân dân tệ (gần 2 tỷ đồng), tăng lên khoảng 680.000 nhân dân tệ (gần 2,5 tỷ đồng) khi kéo dài đến giáo dục đại học.
Khi so sánh trên toàn cầu, Trung Quốc được xếp hạng là một trong những quốc gia đắt đỏ nhất về nuôi dạy trẻ em. Được đo bằng bội số của GDP bình quân đầu người, nuôi một đứa trẻ đến 18 tuổi tốn kém gấp 6,3 lần thu nhập trung bình - so với 2,1 ở Úc, 2,2 ở Pháp, 2,9 ở Thụy Điển, 3,6 ở Đức, 4,1 ở Hoa Kỳ và 4,3 ở Nhật Bản.
Tỷ lệ sinh giảm mạnh đang có tác động rõ ràng đến giáo dục mầm non. Theo số liệu thống kê năm 2024 của Bộ Giáo dục Trung Quốc, số lượng trường mầm non ở Trung Quốc đã giảm trong ba năm liên tiếp: hơn 5.600 trường đóng cửa vào năm 2022, thêm 14.000 trường vào năm 2023 và hơn 20.000 trường vào năm 2024.
Tổng số trẻ em mẫu giáo trên toàn quốc giảm xuống còn 35,84 triệu vào năm 2024, giảm 5 triệu so với năm trước.
Kết quả là, nhiều nhà giáo dục trẻ em mầm non buộc phải tìm việc làm ở các ngành khác.
Hãng truyền thông nhà nước Yicai đưa tin vào ngày 12 tháng 6 rằng một số trường mẫu giáo đóng cửa đã được chuyển đổi mục đích sử dụng thành viện dưỡng lão hoặc chuyển đổi thành các cơ sở đa năng cung cấp cả dịch vụ chăm sóc người già và chăm sóc trẻ em - còn gọi là "trung tâm chăm sóc liên thế hệ".
Cuộc khủng hoảng nhân khẩu học của Trung Quốc bắt nguồn từ chính sách một con kéo dài hàng thập kỷ thực hiện vào năm 1979. Trong quá trình thực thi chính sách này, tỷ lệ sinh đã giảm từ mức trung bình 2,9 trẻ em trên một phụ nữ xuống chỉ còn 1,1 vào năm 2015. Mặc dù chính phủ đã nới lỏng chính sách để cho phép sinh hai con vào năm 2016 và sau đó là ba con vào năm 2021, nhưng các biện pháp này phần lớn đã không đảo ngược được xu hướng giảm. Trung Quốc ghi nhận mức giảm dân số đầu tiên sau nhiều thập kỷ vào năm 2022, sau đó là mức giảm thứ hai vào năm 2023.
Doanh nhân Zhao Jun ở Trung Quốc cho biết: “Không phải là những người trẻ ngày nay không muốn kết hôn hoặc sinh con; chỉ là không ai có khả năng chi trả. Tôi kiếm được 5.000 nhân dân tệ (khoảng 18 triệu đồng) một tháng, làm sao tôi có thể nuôi gia đình bằng số tiền đó?”
Trong khi đó, dân số Trung Quốc đang già đi nhanh chóng. Đến cuối năm 2024, số lượng công dân từ 60 tuổi trở lên đạt 310 triệu người, chiếm 22% tổng dân số. Trong nhóm đó, 220 triệu người từ 65 tuổi trở lên, chiếm 15,6%, theo Cục Thống kê Quốc gia.
Nguồn: The Epoch Times
CÙNG CHUYÊN MỤC
