Việc Elon Musk đặt cược toàn bộ vào ông Donald Trump vốn đã là một lựa chọn khó hiểu. Nhưng cách Musk dứt khoát "đoạn tuyệt" với ông Trump, với phong cách “đốt sạch cây cầu” sau lưng, lại càng khó lý giải hơn.
Musk lấn sân chính trị, Telsa bị ảnh hưởng kinh doanh
Là đồng minh thân cận của ông Trump, hành động của Musk tất yếu tác động đến Tesla – nhà sản xuất một trong những mặt hàng đắt đỏ mà người Mỹ mua: xe điện.
Ban đầu, Musk khiến khách hàng cốt lõi của Tesla - cử tri Dân chủ tại các bang ven biển - quay lưng khi ông dùng tiền và tầm ảnh hưởng để giúp ứng viên Donald Trump trở lại Nhà Trắng. Sau đó, ông tiếp tục gây tranh cãi khi mạnh tay thanh lọc bộ máy chính phủ liên bang trên cương vị lãnh đạo Ủy ban Hiệu suất chính phủ.

Tesla khó bán xe vì Musk 'khẩu' chiến với ông Trump
Nhưng ông Trump xác nhận mối quan hệ với Musk đang xấu đi, sau khi tỷ phú này liên tiếp chỉ trích dự luật chính sách nội địa quy mô lớn của tổng thống và công khai đấu khẩu với ông trên mạng xã hội.
Cuộc "khẩu chiến" từ đó có thể tiếp tục khiến doanh nghiệp của Musk đánh mất thêm cả những cử tri ủng hộ ông Trump – nhóm người từng cân nhắc mua xe Tesla, nhất là sau khi bản thân tổng thống cũng được cho là sẽ bán đi chiếc Tesla ông đang sở hữu.
Tình hình càng nghiêm trọng hơn khi giờ đây, các kế hoạch tham vọng của Tesla về xe tự lái phụ thuộc vào sự phê duyệt của chính phủ. Khi quan hệ Trump-Musk căng thẳng, điều này không còn chắc chắn nữa. Công ty khác của Musk như SpaceX cũng đang sống nhờ các hợp đồng với chính phủ, trong khi ông Trump không ngần ngại đe dọa cắt bỏ.
Dan Ives – chuyên gia phân tích cao cấp tại Wedbush Securities và là người lâu nay vẫn ủng hộ Tesla – chia sẻ với CNN : “Thật khó hiểu khi Musk quay ngoắt 180 độ chống lại ông Trump một cách gay gắt đến vậy. Đây là một nước đi đầy rủi ro".
Màn chia tay của hai tỷ phú đình đám diễn ra công khai trên chính nền tảng mạng xã hội do họ sở hữu. Sau khi Musk gọi dự luật của ông Trump là “một điều ghê tởm”, ông Trump mỉa mai rằng Musk mắc "hội chứng chống Trump". Musk liền đáp trả: “Không có tôi, ông Trump đã thua bầu cử".
Trong khi hai nhân vật quyền lực này đấu đá trước bàn dân thiên hạ thì cổ phiếu Tesla không ngừng lao dốc.
Chốt phiên thứ Năm (5/6), cổ phiếu Tesla giảm 14%, "thổi bay" khoảng 152 tỷ USD giá trị thị trường của công ty và khiến tài sản ròng của Musk sụt mất 34 tỷ USD, theo Bloomberg Billionaires Index . Sang thứ Sáu (6/6), cổ phiếu Tesla có phục hồi đôi chút, nhưng không đáng kể.
Khi được hỏi về Musk, ông Trump trả lời CNN: “Tôi chẳng nghĩ về Elon đâu. Tôi sẽ không nói chuyện với cậu ta trong thời gian tới... Cậu ta có vấn đề rồi đấy. Tội nghiệp”.

Ông Donald Trump và Elon Musk.
Khi hình ảnh doanh nghiệp bị chính trị hóa
Hiện các cổ đông Tesla thất vọng. Việc Musk công khai chống lại tổng thống có thể khiến Tesla mất thêm khách hàng thuộc phe ủng hộ ông Trump, khi trước đây công ty đã mất các khách hàng thuộc phe không ủng hộ.
Chuyên gia Ives nhận xét: “Chỉ trong vài tháng, bạn có thể làm mất lòng cả hai phe. Với một công ty phục vụ người tiêu dùng, đó là điều tệ hại nhất".
Ngoài ra, một nghiên cứu gần đây cho thấy việc Musk ủng hộ ông Trump và tham gia chính phủ đã khiến hình ảnh thương hiệu Tesla bị chính trị hóa và phân cực mạnh.
Nhóm nghiên cứu gồm các giáo sư từ Đại học Northern Iowa, Đại học Columbia và Đại học Northeastern cho biết: “Lãnh đạo doanh nghiệp tham gia chính trị đảng phái có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến hình ảnh thương hiệu - và cuối cùng là lợi nhuận”.
Tesla hiện đang phụ thuộc vào chính phủ liên bang cho các khoản miễn giảm thuế và việc công nghệ tự lái gây tranh cãi có được phê duyệt hay không – điều mà các nhà đầu tư từng hy vọng sẽ dễ dàng hơn sau cuộc bầu cử. Neuralink – công ty chip não của Musk – cũng cần sự phê duyệt.
Rộng hơn, chính quyền Trump sẽ đóng vai trò thiết lập các quy định về xe tự hành, trí tuệ nhân tạo và nhiều lĩnh vực mà các công ty của Musk đang đặt cược vào. Tuy nhiên, ông Trump không hề ngại dùng quyền lực để “đánh” đối thủ.
Chuyên gia Ives nói: “Bạn sẽ muốn ông Trump vui vẻ chơi cùng, chứ không phải trở thành kẻ thù của ông ấy”.
Trong khi đó Bill George – cựu CEO công ty y tế Medtronic, hiện là cố vấn tại Trường Kinh doanh Harvard – ví vụ việc là một cuộc “chia tay tàn khốc". Ông bình luận: “Đừng bao giờ gây chiến với Tổng thống Mỹ. Hệ quả với doanh nghiệp của bạn sẽ rất nặng nề”.
Hôm 5/6, ông Trump đăng trên Truth Social rằng việc cắt hợp đồng với Musk là “cách tiết kiệm ngân sách dễ nhất – hàng tỷ USD". Ông viết: “Tôi luôn ngạc nhiên là Biden lại không làm điều đó trước!”
SpaceX – công ty vũ trụ tư nhân của Musk – phụ thuộc lớn vào các hợp đồng với NASA. Starlink, dịch vụ internet vệ tinh của SpaceX, mới đây cũng trúng thầu cung cấp hạ tầng mạng cho Cục Hàng không Liên bang.
Ông Bill George của Harvard bình luận: “Bài học là bạn chỉ có thể chọn một – hoặc làm chính phủ hoặc điều hành doanh nghiệp. Không thể làm cả hai".