Liệu có phải thức ăn rơi xuống đất 5 giây vẫn có thể ăn được?

Nhiều người cho rằng khi thức ăn vừa rơi xuống đất chỉ cần thực hiện “quy tắc 5 giây” là bạn hoàn toàn có thể nhặt chúng lên và tiếp tục ăn. Hãy xem chuyên gia nói gì về việc này nhé!

Chúng ta vẫn thường nghe câu nói “Quy tắc 5 giây” về trường hợp thức ăn rơi xuống đất có thể ăn được khi nhặt lên trong vòng 5 giây. Vậy “Quy tắc 5 giây” là gì? Có thể nói đây là một cách gọi khá “lịch sự hài hước” liên quan đến việc thức ăn bị rơi xuống đất bạn vẫn có thể nhặt lên, trong vòng 5 giây bạn vẫn có thể ăn nó một cách an toàn. Có nhiều biến thể trong quy luật này khi thời hạn được điều chỉnh như “quy luật 3 giây” hoặc “quy luật 7 giây” độ dài hay ngắn của giây sẽ phụ thuộc vào thời gian người đó nhặt thức ăn lên.  Vậy thực hư có đúng hay không?

Tốc độ tay không quan trọng, 5 giây không đủ an toàn

Trong nghiên cứu vào năm 2007, các nhà khoa học dùng vi khuẩn Salmonella sống trên gỗ, đá lát và thảm nhựa. Họ nhận thấy, vi khuẩn vẫn có khả năng phát triển sau 28 ngày trong điều kiện khô ráo. Mặc dù sau 8 tiếng phơi nhưng vi khuẩn vẫn có khả năng làm hư bánh mì và xúc xích trong thời gian dưới 5 giây. Và sự tiếp xúc kéo dài 1 phút sẽ làm tăng sự nhiễm khuẩn lên gấp 10 lần.

Donald Schaffner, nhà vi trùng học tại Đại học Rutgers, Hoa Kỳ cũng đã thực hiện một nghiên cứu kéo dài hai năm, sử dụng 128 hoán vị để mô phỏng tình huống "thức ăn rơi xuống đất" và lặp lại thử nghiệm 20 lần cho mỗi tình huống, tổng cộng là 2560 bài kiểm tra. Chúng bao gồm tác động của thức ăn rơi xuống đất trong 1 giây, 5 giây, 30 giây và 300 giây, người ta phát hiện ra rằng vi khuẩn có thể chiếm giữ thành công thức ăn bị rơi trong vòng 1 giây.

Điều này cho thấy, thời gian không phải là yếu tố quyết định khi thức ăn tiếp xúc với vi khuẩn. Chỉ cần 1 giây tiếp xúc cũng đủ để chúng nhiễm khuẩn và thức ăn của bạn sẽ không còn an toàn.

Độ ẩm là chìa khóa

Hai yếu tố quan trọng góp phẩn ảnh hưởng đến tốc độ phát triển và sinh sôi của vi khuẩn là độ ẩm và bề mặt của mặt đất. Nghiên cứu của Rutgers cho thấy yếu tố quan trọng nhất trong việc truyền vi khuẩn là độ ẩm. Vì vi khuẩn không có chân nên chúng chỉ có thể di chuyển theo độ ẩm hoặc không khí.

Vì vậy, trong thí nghiệm, so với bánh mì, bánh mì bơ và kẹo dẻo, dưa hấu tương đối bị nhiễm vi khuẩn nhiều hơn vì dưa hấu có nhiều nước trên bề mặt. Mặt khác, do bề mặt của kẹo mềm tương đối khô nên ít bị nhiễm vi khuẩn nhất.

Mặt đất khác nhau cũng có sự khác biệt

Các nhà nghiên cứu của Đại học Rutgers phát hiện ra rằng thảm có tỷ lệ vi khuẩn lây lan thấp hơn nhiều so với gạch, thép không gỉ hoặc gỗ. Điều này là do bề mặt của các vật liệu khác mịn hơn thảm và diện tích tiếp xúc thực tế với thực phẩm lớn hơn, trong khi bề mặt vi khuẩn làm ô nhiễm thực phẩm.

Tất nhiên, tình hình thực tế có thể sẽ ngược lại. Các nhà nghiên cứu tại Đại học Clemson cho rằng lượng vi khuẩn trong thực phẩm phụ thuộc phần lớn vào độ sạch của sàn nhà. Vì thảm tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn tồn tại nên nó có thể mang số lượng vi khuẩn nhiều gấp hàng trăm lần so với sàn nhà thông thường, vì vậy thực phẩm thực sự có thể nhiễm nhiều vi khuẩn từ thảm hơn so với sàn nhà.

Không có bằng chứng “Quy tắc 5 giây” như mọi người vẫn nghĩ

Theo tiến sĩ, bác sĩ nội khoa làm việc tại Mỹ, đơn giản là không có bằng chứng đáng tin cậy nào hỗ trợ quy tắc 5 giây. Ông chia sẻ thêm, khi thực phẩm đã tiếp xúc với bề mặt bị nhiễm khuẩn, vi khuẩn sẽ xâm nhập rất nhanh trong vận tốc chưa tới 1 giây. Đó là lý do tại sao bác sĩ Mandal khuyên đừng tiếc thức ăn rơi xuống đất. Nếu thực phẩm tiếp xúc với bề mặt bị ô nhiễm, tốt nhất là loại bỏ hơn là có nguy cơ bị bệnh.

Không nên ăn thức ăn đã rơi xuống đất

Với tất cả những nghiên cứu trên, phát ngôn viên của Hiệp hội Dinh dưỡng Mỹ - ông Ruth Frechman nhấn mạnh rằng chúng ta không nên ăn thức ăn đã rơi dưới đất, tốt hơn bạn nên rửa sạch trước khi ăn vì vi khuẩn có ở khắp mọi nơi.

Một số loại vi khuẩn như Bacillus có thể gây ra các bệnh liên quan tới đường tiêu hóa như sốt, tiêu chảy và triệu chứng giống như cúm. Thời gian khởi phát các rối loạn ăn uống kéo dài từ 24 tiếng cho tới 1 tuần. Vì vậy, nếu bạn ăn thức ăn rơi xuống đất chứa vi khuẩn vào đầu tuần và sẽ cảm thấy buồn nôn vào cuối tuần.

Nếu thực phẩm khô và không dính nước, sẽ ít có khả năng bị vi khuẩn xâm nhập. Khi thức ăn bị rơi, dù chạm vào bề mặt nào đi chăng nữa cũng không nên ăn, mặc dù trông nó vẫn rất sạch. Ngay cả khi nó rơi xuống một nơi sạch sẽ và có tiệt trùng, bạn cũng không nên ăn vì đế giày của mọi người chứa vi khuẩn và nó sẽ bám trên mặt sàn.