Dẫu đã qua đời, danh tiếng của nhà văn Kim Dung vẫn còn mãi trong lòng người hâm mộ qua các tác phẩm trở thành huyền thoại của thể loại tiểu thuyết võ hiệp.
Di sản văn học vô giá ông để lại bao gồm 15 tiểu thuyết võ hiệp xuất sắc. Nhiều tác phẩm của ông không chỉ được người đọc thuộc nằm lòng mà còn nhiều lần được chuyển thể thành phim.
Điểm nổi bật trong các tác phẩm tiểu thuyết của Kim Dung không chỉ là cốt truyện hay các tuyến nhân vật thú vị mà còn có các môn võ công tuyệt đỉnh. Nhiều fan nguyên tác cho biết mỗi một chiêu thức võ học trong truyện của Kim Dung đều ẩn chứa sức mạnh và có triết lý riêng của nó.
Nếu bàn về võ học, phải kể đến "Ám nhiên tiêu hồn chưởng" do Dương Quá sáng tạo, đây là bộ chưởng pháp xuất phát từ tâm ý, vận đến cánh tay rồi đến lòng bàn tay, uy lực được nâng lên tối đa, xứng đáng là tuyệt kỹ số một trong Thần Điêu Hiệp Lữ. Về kiếm thuật, Độc Cô Cửu Kiếm của Lệnh Hồ Xung là độc bá, môn kiếm pháp này do Độc Cô Cầu Bại sáng tạo, có thể hóa giải mọi võ công trên đời, là tuyệt kỹ chú trọng ngoại chiêu phá địch đỉnh cao trong các tác phẩm của Kim Dung.
Về nội công, Cửu Dương Thần Công được nhận định là đứng đầu, đây là môn võ công duy nhất kết hợp Phật Đạo võ học đại thành trong các tác phẩm của Kim Dung. Cuối cùng là khinh công, Kim Dung đã mô tả nhiều loại khinh công lợi hại, như Thượng thiên thê của Quách Tĩnh, Thê vân tung của Trương Tam Phong… đều là khinh công hàng đầu võ lâm.
Thế nhưng, trong mắt nhiều độc giả những môn khinh công này đều không bằng một bộ pháp của Đoàn Dự, đó chính là Lăng ba vi bộ. Lăng ba vi bộ trong Thiên Long Bát Bộ được nhiều người coi là tuyệt kỹ thần thánh, giúp né tránh mọi chiêu thức và gia tăng nội lực.
Môn khinh công được đánh giá lợi hại
Thứ nhất, theo miêu tả của Kim Dung, Lăng ba vi bộ có thể né tránh công lực của hầu hết các chiêu thức võ công. Bộ pháp này được sắp xếp theo vị trí 64 quẻ trong Kinh Dịch, mà võ học Trung Hoa về cơ bản đều không nằm ngoài phạm vi của cuốn sách này. Vì vậy, sau khi học được Lăng ba vi bộ, không võ công nào có thể tấn công được người sử dụng. Đoàn Dự thời kỳ đầu có thể nhiều lần thoát hiểm cũng chính là vì nguyên nhân này.
Nhờ có Lăng ba vi bộ mà mặc dù không biết tý võ công nào, Đoàn Dự vẫn giao đấu và đánh bại được Nam Hải Ngạc Thần, nhân vật thứ 3 trong Tứ Đại Ác Nhân, và trở thành sư phụ của tên ác nhân này.
Trong một dịp, khi Đoàn Dự đang cõng Vương Ngữ Yên để thoát khỏi sự truy đuổi của quân Tây Hạ, họ đã phải đối mặt với Mộ Dung Phục - một cao thủ võ lâm đến từ Giang Nam. Mặc dù Mộ Dung Phục võ công cao cường hơn Đoàn Dự rất nhiều, nhưng nhờ kỹ năng Lăng ba vi bộ thần sầu, Đoàn Dự vẫn có thể tránh được những đòn tấn công của ông ta. Cuối cùng, Mộ Dung Phục phải sử dụng một mưu kế tiểu nhân, giả vờ sẽ giết Vương Ngữ Yên để phá vỡ bước di chuyển của Lăng ba vi bộ của Đoàn Dự, và từ đó mới có thể bắt được chàng.
Thứ hai, Lăng ba vi bộ có thể gia tăng nội lực. Trong sách có chép, sau khi đi hết một vòng Lăng ba vi bộ, nội lực sẽ được tăng lên, nếu luyện tập lâu dài, cũng có thể trở thành cao thủ hàng đầu võ lâm. Chính vì hai đặc điểm này mà Lăng ba vi bộ được coi như tuyệt kỹ thần thánh trong lòng nhiều độc giả.
Môn võ được đánh giá quá cao?
Tuy nhiên, theo trang tin Sohu, khi phân tích kỹ nội dung truyện cho thấy, môn võ công này có thể đã được đánh giá quá cao và thực chất chỉ là chiêu trò lợi dụng sơ hở võ học.
Điều này được thể hiện rõ qua hai điểm đặc biệt.
Thứ nhất, đúng là Lăng ba vi bộ có thể né tránh được phần lớn tuyệt kỹ trong giang hồ, nhưng nó lại không thể né tránh Giáng Long Thập Bát Chưởng, Nhất Dương Chỉ, Lục Mạch Thần Kiếm cùng võ công Thiếu Lâm. Bởi vì phái Tiêu Dao không thu thập những tuyệt kỹ đó.
Hơn nữa, Lăng ba vi bộ được sáng tạo dựa trên các quẻ trong Kinh Dịch, trong khi võ học Phật gia lại không bắt nguồn từ Kinh Dịch. Điều này cho thấy, khi gặp phải những võ công thực sự lợi hại, Lăng ba vi bộ cũng trở nên vô dụng. Điều này cũng giải thích tại sao Lý Thu Thủy không sử dụng Lăng ba vi bộ khi đấu với Thiên Sơn Đồng bởi vì võ công của Thiên Sơn Đồng Lão đều là tuyệt kỹ hàng đầu võ lâm.
Thứ hai, tốc độ di chuyển của Lăng ba vi bộ không hề nhanh. Độc giả đã bị đoạn miêu tả lần tỉ thí cước lực giữa Kiều Phong và Đoàn Dự đánh lừa. Kiều Phong đã thừa nhận "trong khoảng mươi dặm thắng được Đoàn Dự thì không lấy gì làm khó, thế nhưng nếu đi ba bốn chục dặm thì cái cơ hội thắng được chàng sẽ khó mà biết, chạy đến sáu chục dặm trở lên thì mình thua là cái chắc".
Thế nhưng, trên thực tế, Đoàn Dự nội lực cao hơn Kiều Phong rất nhiều, chạy đường dài nhất định sẽ không thua. Nhưng nếu đấu với người có nội lực cao như Trương Vô Kỵ thì chưa chắc chiến thắng. Ngoài ra, dù sử dụng Lăng ba vi bộ nhưng Đoàn Dự vẫn không thể vượt qua Kiều Phong trong một khoảng cách ngắn, điều đó cho thấy tuyệt kỹ này di chuyển không hề nhanh như chúng ta tưởng.
Tổng hợp