Năm 2003, ở một ngôi làng nhỏ thuộc tỉnh Tứ Xuyên, có một thanh niên tên Dương Bác. Vì gia đình khó khăn nên Dương Bác luôn mong muốn có thể thông qua học tập mà giúp gia đình khá hơn, sau đó chuyển lên thành phố định cư. Để làm được điều này, trước hết, Dương Bác phải đỗ được vào một trường đại học danh tiếng, rồi tìm một công việc tốt.
Khi học năm nhất trung học, thành tích của Dương Bác rất tốt. Cậu ta thường xuyên có điểm số đứng top 10 của lớp, thậm chí là top 10 của trường. Tuy nhiên sang năm 2 trung học, Dương Bác được phân sang một ban không phù hợp với năng lực học tập, dẫn đến điểm số ngày một sụt giảm. Một phần vì ban học không hợp, một phần vì gia đình và nhà trường liên tục gây áp lực nên việc học của Dương Bác ngày càng trục trặc.
Kể từ khi lên lớp 12, trong lòng anh bắt đầu lo lắng. Anh đã tham gia ba kỳ thi thử trong thành phố và đã trượt cả ba lần.
Với bóng ma tâm lý này, anh cho rằng nếu mình cũng mắc sai lầm trong kỳ thi tuyển sinh đại học thì sẽ khó thực hiện được hoài bão.
Khi còn một tuần nữa là đến kỳ thi đại học, Dương Bác nóng lòng như ngồi trên đống lửa. Dù có ôn kỹ đến đâu thì vào những thời điểm quan trọng, làm bài thi thử, cậu ta luôn không đạt được thành tích như kỳ vọng. Dương Bác không thể nhớ được những bài thở cổ, hoặc các bài luận, các công thức toán học.
Dương Bác biết rằng, nếu tham gia kỳ thi đại học trong tình trạng như vậy thì chắc chắn sẽ trượt. Cậu ta không đành lòng nhìn cảnh bố mẹ làm việc cật lực còn mình lại thi trượt, chính vì vậy, Dương Bác đã nảy ra một ý định táo tợn, đó là ăn trộm đề thi đại học!
Cách đây hơn 20 năm về trước, điều kiện công nghệ lúc đó chưa tiên tiến. Sau khi được in ra, đề thi thường được những người hộ tống đặc biệt vận chuyển đến cơ sở tuyển sinh địa phương khi thời gian kiểm tra đang đến gần. Một trong số đó là huyện Nam Bộ, tỉnh Tứ Xuyên - nơi Dương Bác đang học tập.
Chỉ trong một đêm, toàn bộ đề thi của huyện Nam Bộ phải thay mới hoàn toàn. Ảnh: Zhihu
1h sáng ngày 5/6/2003, biết rằng đề thi đã được chuyển đến, Dương Bác đã tìm cách lẻn vào phòng bảo mật của Văn phòng Tuyển sinh huyện Nam Bộ trong khi các nhân viên bảo vệ đang chơi bài.
Anh cạy két sắt, dùng dao khoét một lỗ nhỏ trên túi hồ sơ, cuối cùng lấy ra một tờ đề thi, nhảy ra khỏi cửa sổ bỏ chạy. Thế là cũng xem như Dương Bác đã biết được toàn bộ câu hỏi trong đề thi tuyển sinh đại học.
Còn 2 ngày nữa là đến kỳ thi quan trọng trong đời.
Dương Bác đã bí mật nghiên cứu đề thi ở nhà. Khi gặp câu hỏi không biết làm, đương nhiên anh không dám hỏi thẳng thầy cô, vì sợ bị lộ. Thế là anh đã sửa đổi câu hỏi một chút, giữ nguyên số liệu và sau đó đi hỏi những bạn học sinh giỏi khác.
Vốn tưởng rằng giấc mơ thành tài của mình chuẩn bị thành hiện thực, Dương Bác ngã ngửa khi phát hiện anh vẫn còn quá ngây thơ.
Kỳ thi bắt đầu vào ngày 7/6. Dương Bác đã chết lặng khi nhìn và tờ đề thi cầm trên tay.
Hóa ra, trước đó, một cán bộ phụ trách giám sát đề đã phát hiện đề thi bị trộm và lập tức thay bằng một bộ đề thi dự phòng.
Bộ đề thi này khó hơn đề thi ban đầu, đặc biệt là môn Toán, chính vì vậy, nhiều thí sinh khi bước ra khỏi phòng thi đã bật khóc vì không làm được bài. Còn về phía Dương Bác, dù sững sờ nhưng cũng nhanh chóng lấy lại bình tĩnh, làm bài và nộp bài theo thời gian quy định.
Điều kịch tính nhất là khi kết quả cuối cùng được công bố, Dương Bác thực sự đã đạt được 515 điểm nhờ ôn tập nhiều lần trước kỳ thi và nhiều năm rèn luyện các kỹ năng cơ bản vững chắc. Điểm chuẩn đại học năm đó chỉ là 467 điểm, tức là anh đã thừa cơ hội vào trường đại học tốt. Điều này cho thấy, Dương Bác không phải không có thực lực, mà là thiếu tự tin, thiếu ý chí kiên cường.
Trở lại ngày 5/6. Dương Sâm Phú, Phó Giám đốc Sở Cảnh sát thành phố Nam Sung, tỉnh Tứ Xuyên, là người phụ trách dẫn đầu đoàn cho chuyến thị sát này. Như thường lệ, ông cùng cấp dưới kiểm tra đề thi đại học có tuyệt đối an toàn hay không.
13h30, khi căn phòng bảo mật được mở ra, ai nấy cũng bàng hoàng. Tủ đựng đề thi tuyển sinh đại học có dấu hiệu bị cạy mở, mỗi đề bị mất 1 bản. Rõ ràng là có người vào lấy trộm bài thi!
Dương Bác bị kết án 8 năm tù. Ảnh: Zhihu
Dương Sâm Phú nhanh chóng triệu tập lực lượng phong tỏa hiện trường, đồng thời gọi cảnh sát hình sự đến, sau đó báo cáo lên cấp trên để phối hợp điều chỉnh bài thi.
Theo cách này, những địa điểm thi sử dụng cùng đề thi với huyện Nam Bộ đã được thay thế bằng bài dự phòng được nâng cấp độ khó trong một đêm. Đồng thời, để không gây sự hoang mang trước kỳ thi quan trọng, cảnh sát đã tiến hành điều tra thầm lặng.
Ban đầu, cảnh sát nghi ngờ cơ sở giáo dục ăn cắp đề thi để kiếm tiền, sau đó bí mật làm đề giả rồi phát cho học sinh nội bộ.
Tuy nhiên, qua điều tra, sau khi đề thi bị đánh cắp, không có tin tức hay đề thi liên quan nào được tung lên Internet, cũng như không tìm thấy đề thi, fax, tờ rơi liên quan ở nơi in ấn khắp huyện Nam Bộ. Điều này đã mở ra hướng điều tra khác cho phía cảnh sát.
4h sáng ngày 7/6, chính quyền đã cử chuyên gia điều tra tội phạm Ô Quốc Khánh và Ban Mậu Sâm đến giám sát tuyến đầu của cuộc điều tra vụ mất cắp đề thi ở huyện Nam Bộ.
Qua các dấu vết tại hiện trường, cảnh sát khoanh vùng tuổi của hung thủ là 18-28 tuổi, chiều cao từ 1m70-1m76, thân hình gầy. Điều này là do họ phát hiện kẻ tình nghi có khả năng leo trèo và để lại hiện trường nhiều dấu giày có hoa văn giống nhau, cỡ giày là 42,5, hẳn là giày thể thao có đế lưới.
Mọi chuyện sau đó có vẻ yên bình lạ thường cho đến khi Dương Bác nhận được thông báo từ nhà trường, yêu cầu điền đơn đăng ký. Giáo viên bất ngờ thông báo với toàn thể học sinh rằng năm nay cả nước thực hiện chính sách đặc biệt yêu cầu tất cả học sinh phải lấy dấu vân tay và nhập thông tin, nếu không sẽ ảnh hưởng đến đơn đăng ký.
Phải thừa nhận rằng chàng trai trẻ Dương Bác này quả thực vô cùng thông minh. Ngay cả trong trường hợp này, cậu ta vẫn tỏ ra nghi ngờ và cố tình bôi bẩn ngón tay trước khi ghi dấu vân tay, khiến dấu vân tay thu thập được bị mờ, khó nhận dạng.
Dù vậy, cảnh sát vẫn tra ra được Dương Bác. Khi khám xét nhà cậu ta, lực lượng chức năng thu giữ được kìm, búa và một số dụng cụ phạm tội khác. Bởi vì Dương Bá nhập học muộn nên thời điểm phạm tội đã 19 tuổi, trưởng thành hoàn toàn. Không lâu sau đó vào tháng 8, Tòa án đã chính thức kết án Dương Bác bảy năm tù vì tội ăn cắp bí mật nhà nước.
Sau khi biết điểm thi tuyển sinh đại học, tất cả sự không cam lòng và hối hận của Dương Bác đều biến thành nước mắt. Mọi lý tưởng và hoài bão đều không còn.
Năm 2009, Dương Bác được ra tù sớm vì đã cải tạo tốt và có cơ hội giảm án. Sau khi ra tù, câu nói đầu tiên của anh là: “Bầu trời bên ngoài xanh quá”.
Những năm Dương Bác ngồi tù, bố mẹ anh ta bị kỳ thị ở quê nhà. Sau khi Dương Bác ra tù, anh ta cũng khó tìm được việc làm. Dương Bác sau đó chỉ có thể làm những công việc lặt vặt.
Câu chuyện của Dương Bác khiến nhiều người phải suy nghĩ. Trên thế giới có vô số người ham muốn tiến lên phía trước, nhưng một khi có ác niệm, lạc lối, họ cũng có thể thay đổi vận mệnh của mình, nhưng theo một hướng hoàn toàn khác.