Nghĩa địa này nằm ở thị trấn Sweetwater, Tây Texas, Mỹ. Nơi đây là bãi rác khổng lồ của hơn 4.000 cánh tuabin gió "đã chết".
Năng lượng gió thân thiện với môi trường, nhưng cánh quạt tua-bin gió đã ngừng hoạt động thì không. Bởi đốt cánh tua-bin gió sẽ thải ra chất gây ô nhiễm. Nhưng nếu để nguyên, lớp nhựa gia cố bằng sợi của cánh tua-bin gió sẽ không bao giờ bị phân hủy.
Những "khúc xương trắng" khổng lồ hết hạn dùng đang trở thành gánh nặng cho môi trường. Nhiếp ảnh gia: Benjamin Rasmussen/Bloomberg Green
Bắt đầu vào năm 2017, hàng trăm cánh quạt gió "hết đát" dài đến 60 mét, nặng tới 8 tấn được cắt thành 3 phần bằng một chiếc cưa công nghiệp nạm kim cương, xếp chồng lên nhau rồi tập kết tại Sweetwater. Nhìn từ trên cao, chúng giống như những khúc xương trắng khổng lồ.
7 năm sau, số lượng cánh quạt gió đã chiếm một vùng có diện tích lên đến 121.406 mét vuông.
Global Fiberglass Solutions (trụ sở tại bang Washington, Mỹ) đứng sau tình trạng này. Họ mua các cánh tua-bin thải từ các công ty năng lượng và chở 80% trong số đó đến Sweetwater. Công ty được thành lập vào năm 2009 để giải quyết vấn đề mà họ cho là thiếu các giải pháp thay thế bền vững cho sợi thủy tinh không phân hủy.
"Thật là chướng mắt", luật sư quận Nolan (thuộc Sweetwater) Samantha Morrow nói. Bà cho biết "bãi xương" này là mối nguy hiểm đối với trẻ em tại vùng lân cận. Nơi đây vẫn là nơi sinh sản của rắn đuôi chuông và các loài gây hại khác như muỗi.
Sự thật trớ trêu của năng lượng gió
Cánh quạt tua-bin gió được xem là một trong những biểu tượng không chính thức của thị trấn Sweetwater, vì nơi đây sản xuất nhiều năng lượng gió hơn hầu hết mọi nơi khác trên hành tinh.
Kể từ cuối những năm 1990, ngành công nghiệp năng lượng gió của thị trấn đã thúc đẩy nền kinh tế địa phương bằng các công việc liên quan đến tua-bin gió và sự bùng nổ cho các chủ đất có bất động sản chứa tua-bin gió.
Nhưng, như đã nói. Năng lượng gió thân thiện với môi trường, nhưng cánh quạt tua-bin gió đã ngừng hoạt động thì không.
Phân tích về mặt thân thiên môi trường của năng lượng gió, Báo cáo thường niên mới nhất của Hiệp hội năng lượng Gió Thế giới (WWEA) cho biết, 2023 là năm kỷ lục về năng lượng gió, tạo ra 10% điện năng toàn cầu.
Riêng tại Mỹ, năng lượng gió giảm thải 351 triệu tấn khí thải CO2 vào năm 2024 - tương đương với lượng khí thải của 61 triệu ô tô. Với hơn 73.000 tua-bin gió đang hoạt động khắp Mỹ, gió đang tạo ra nguồn điện sạch, đáng tin cậy, trở thành nguồn điện lớn thứ 4 của Mỹ, American Clean Power cho biết.
Các cánh tua-bin làm từ nhựa epoxy nhiệt rắn tái chế mới đang trên đường từ một nhà máy ở Anh đến Kaskasi, một dự án điện gió ngoài khơi của Đức. Ảnh: Siemens Gamesa
Bài toán là gì?
Tua-bin gió hiện đại thường rất lớn và nặng. Cánh quạt dài hơn 4 chiếc xe bus trường học, khiến việc vận chuyển trở nên khó khăn và tốn kém. Và chúng được chế tạo để chịu được điều kiện khắc nghiệt. Hơn 85% vật liệu trong tua-bin gió, bao gồm thép, dây đồng và bánh răng, có thể tái chế. Nhưng cánh quạt thì không.
Các cánh tua-bin chủ yếu được tạo thành từ các sợi thủy tinh hoặc carbon được đặt trong nhựa epoxy. Epoxy khó tái chế vì chúng là polyme nhiệt rắn. Trái ngược với polyme nhiệt dẻo mà chúng ta gặp trong bao bì, nhựa nhiệt rắn gốc epoxy không tan chảy—mà cháy. Và chúng chứa các liên kết ổn định, rất khó bị phá vỡ.
Vì vậy, khi các cánh quạt bị loại bỏ - tức là khoảng 12.000 cánh ở châu Âu và Mỹ mỗi năm - chúng thường được cắt thành từng đoạn và đưa đến bãi rác riêng biệt. Các chuyên gia trong ngành dự đoán rằng khoảng 43 triệu tấn cánh quạt sẽ bị loại bỏ vào năm 2050.
Ngành công nghiệp gió đang phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng trong việc dọn sạch chất thải cánh quạt ở châu Âu, nơi đất đai rất quý giá. Một số quốc gia đã cấm chôn lấp cánh quạt, và hiệp hội thương mại WindEurope đã kêu gọi lệnh cấm chôn lấp trên toàn Liên minh châu Âu vào năm 2025.
Hiện, các nhà khoa học đang tìm cách tách nhựa ra khỏi sợi hoặc cắt nhỏ cánh quạt thành những phần nhỏ hơn để có thể sử dụng trong các sản phẩm khác, nhưng họ đang gặp khó khăn trong việc tìm ra quy trình nào có thể áp dụng trên quy mô lớn.
Có một sự trớ trêu không hề nhỏ khi thực tế là các nguồn năng lượng tái tạo chính không thể tự tái tạo khi chúng đến cuối vòng đời. Đến năm 2050, người ta dự đoán rằng thế giới sẽ cần phải xử lý 2 triệu tấn chất thải từ cánh tua-bin gió mỗi năm. Ở Anh, khối lượng đã vượt quá 100.000 tấn mỗi năm.
Hiện nay, phần lớn các cánh quạt đã ngừng hoạt động trên thế giới đều được chôn tại các bãi chôn lấp, nơi chúng phải mất nhiều thế kỷ mới phân hủy được.
CÙNG CHUYÊN MỤC
