Những điều mà các tài xế chở chất lỏng như xe chở nước, xăng, dầu... cần phải biết khi phanh đột ngột có thể khiến lượng chất lỏng dồn về phía trước, làm mất lái, phanh.
Vụ tai nạn liên hoàn tại Hải Dương khiến 7 người chết đang gây hoang mang dư luận. Thời điểm xảy ra tai nạn, xe chạy với vận tốc khoảng 63-65 km/h, trong khi tuyến đường nói trên cho phép chạy tối đa 80 km/h. Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia cho biết kết quả kiểm tra đối với tài xế xe tải là âm tính với chất kích thích, không có nồng độ cồn trong khí thở, chứng tỏ tài xế không dùng chất kích thích bị cấm, vẫn đúng luật khi điều khiển phương tiện.
Vậy nguyên nhân sau xa nào đã gây nên thảm họa trên? Theo lời khai ban đầu của tài xế xe tải sau khi gây ra vụ tai nạn thảm khốc là do "đạp phanh không ăn". Tuy nhiên, có một nguy hiểm tiềm ẩn mà ít người nghĩ tới là "áp lực nước va". Xin được giải thích giải thích ngắn gọn như sau:
Nước là chất lỏng không nén được, khi đã nhận năng lượng là phải xả ngay. "Áp lực nước va" là sự va đập của thủy lực. Trên thế giới, "áp lực nước va" từng làm nổ ống nước thủy điện, tạo sóng thần sau vụ nổ trong lòng biển, hình thành lũ quét làm chết hàng vạn người... Trong GTVT nó gây lật thuyền, lật tàu, lật xe...
Cảm nhận để thấy khi mang trên vai một vật cứng nặng 20 kg chúng ta đi lại chạy nhảy bình thường. Nhưng khi mang trên lưng một can nước 20 lít thì việc đi lại rất khó khăn, khi chạy nhảy càng khó hơn. Đó là do "áp lực nước va", bởi khi chúng ta thi thay đổi tốc độ thì nguồn năng lượng (quán tính) của nước được giải phóng, tạo nên một lực làm cho chúng ta khó kiểm soát.
Trong đoạn video ghi lại vụ tại nạn ở Hải Dương mới đây, chiếc xe tải đang đi trên đường, nhìn thấy người chuẩn bị qua đường nên đã phanh lại. Tuy nhiên, xe bị mất lái, lao vào dải phân cách rồi lật nghiêng và đè trúng những người đang chờ sang đường. Hàng hóa trên xe văng ra đường là rất nhiều những thùng nước đóng chai. Đó là "áp lực nước va".
Nước nhận được năng lượng quán tính từ xe đang chạy. Khi lái xe phát hiện người phía trước và phanh đột ngột xuống thì cả lượng nước trên xe đã giải phóng năng lượng, đẩy xe về phía trước, làm mất phanh mà lái xe gọi là "đạp phanh không ăn". "Áp lực nước va" cũng tạo nên lực thắng tay lái người điều khiển, có thể khiến toàn bộ xe mất lái, loạng choạng, lao vào dải phân cách và đoàn người.
Đã nhiều vụ xe tải chở bia chai, bia lon, nước giải khát lật giữa đường do mất lái vì phanh đột ngột. Thứ hàng hóa đó là chất lỏng nên rất khó điều khiển. Ngay trong việc chở hàng khô cũng đã có vụ xe rơ-mooc chở các tấm thép xếp chồng lên nhau phía sau mà không chằng buộc đúng kỹ thuật, khi xe phanh đột ngột khối thép đó đã thắng lực ma sát và trượt về phía trước cán đứt cả cabin. Áp lực nước va của chất lỏng còn phức tạp hơn thế nhiều.
Vụ việc thảm khốc này một lần nữa cảnh báo cho các cơ quan quản lý Nhà nước về an toàn giao thông cần có quy định riêng cho các phương tiện chở chất lỏng trên đường. Cần có phân tích khoa học để biết và lường trước tai họa. Chở hàng nước cần cẩn trọng hơn chở hàng khô. Trong các giáo trình đào tạo lái xe chưa có tài liệu nào lưu ý đến vấn đề "áp lực nước va" khi chở các hàng hóa là chất lỏng. Vì vậy sau vụ việc đau lòng này, các lái xe đặc chủng chở các chất lỏng dể cháy, các xe chuyên dụng chở nước PCCC hay các xe chở hàng chất lỏng đóng chai cần chú ý để tránh trường hợp đáng tiếc xảy ra.
Theo: VnExpress
CÙNG CHUYÊN MỤC
