Ngày 20/11, ngành công nghiệp anime Nhật Bản đã có một cú sốc lớn khi Kadokawa, một trong những nhà xuất bản (NXB) lớn nhất Nhật Bản, xác nhận nhận được thư ngỏ từ Sony Group về việc mua lại cổ phần của công ty. Thông tin này nhanh chóng thu hút sự chú ý của giới truyền thông và khiến các nhân vật trong ngành không khỏi bất ngờ, bởi đây có thể là một thương vụ có khả năng thay đổi cấu trúc ngành công nghiệp anime trong tương lai.
Thương Vụ M&A Của Sony Và Kadokawa
Thông tin về thương vụ này đã được Reuters đưa tin lần đầu vào ngày 19/11, khi họ cho biết Sony đang cân nhắc việc mua lại Kadokawa, một công ty nổi tiếng với hàng loạt nhãn hiệu manga, light novel và anime đình đám. Sau đó, vào ngày 20/11, Kadokawa chính thức xác nhận việc nhận được thư ngỏ từ Sony về ý định mua lại cổ phần.
Ngay lập tức, giá cổ phiếu của Kadokawa đã tăng mạnh, đạt mức tăng khoảng 46%, từ 3.045 yên vào ngày 18/11 lên 4.465 yên vào ngày 25/11, phản ánh sự quan tâm lớn từ phía nhà đầu tư. Với giá trị thị trường lên tới khoảng 600 tỷ yên (tương đương 4,1 tỷ USD), nếu thương vụ này thành công và Sony mua lại Kadokawa hoàn toàn, đây sẽ là thương vụ M&A lớn nhất trong ngành giải trí Nhật Bản trong những năm gần đây.
Mặc dù đại diện Kadokawa từ chối tiết lộ chi tiết về thương vụ, bao gồm tỷ lệ cổ phần dự kiến được mua lại, nhưng những thông tin này đã làm dấy lên nhiều câu hỏi và dự đoán trong cộng đồng anime và giới đầu tư.
Mối Quan Hệ Tăng Cường Giữa Sony Và Kadokawa
Hiện tại, Sony đã là cổ đông của Kadokawa với tỷ lệ sở hữu khoảng 2,1% cổ phần. Từ năm 2021, hai công ty đã bắt đầu hợp tác chặt chẽ, tận dụng sức mạnh toàn cầu của Sony trong việc phát hành anime và game, kết hợp với nguồn nội dung phong phú của Kadokawa.
Một dấu ấn quan trọng trong mối quan hệ này là vào năm 2022, Sony Interactive Entertainment (SIE), công ty con của Sony chuyên về game, đã đầu tư 14% cổ phần vào FromSoftware, một studio game nổi tiếng của Kadokawa. FromSoftware là cha đẻ của tựa game bom tấn Elden Ring, một trong những trò chơi thành công nhất trong lịch sử ngành game, với hơn 25 triệu bản bán ra trên toàn thế giới. Điều này cho thấy sự tương tác và sự gắn kết ngày càng sâu sắc giữa Sony và Kadokawa.
Trong khi Sony đã sở hữu các công ty sản xuất anime lớn như Aniplex, nổi tiếng với các tựa anime đình đám như Demon Slayer, Kadokawa vẫn là một "mảnh ghép còn thiếu" quan trọng cho chiến lược phát triển anime của Sony, đặc biệt trong việc tạo ra các IP (Intellectual Property – tài sản trí tuệ) gốc và khai thác chúng trong các lĩnh vực khác nhau như manga, light novel, video game và anime.
Khả Năng Sáng Tạo IP – Điểm Yếu Của Sony
Dù đã thành công với một số tựa anime gốc như LycoReco của Aniplex, nhưng Sony vẫn gặp phải một vấn đề lớn trong ngành anime: khả năng sáng tạo IP. Một IP (như manga, anime, light novel hay game) khi được phát triển và trở nên phổ biến, có thể tạo ra nguồn thu nhập lớn từ việc bán bản quyền, chuyển thể thành các sản phẩm đa phương tiện, hàng hóa, quảng cáo và nhiều hình thức khác. Đặc biệt, các IP nổi tiếng có thể trở thành nền tảng để phát triển các tựa anime hay game mới, từ đó tạo ra nguồn doanh thu bền vững cho công ty.
Tuy nhiên, việc sản xuất anime và video game gốc không hề đơn giản và đòi hỏi chi phí rất lớn. Mỗi tựa anime dài 13 tập có thể có chi phí sản xuất từ 500 triệu đến 1 tỷ yên (tương đương 3,4 triệu đến 6,8 triệu USD), trong khi một tựa game có thể tốn hàng trăm triệu USD để phát triển. Nếu không có một lượng fan trung thành sẵn có từ các nguyên tác manga hay light novel, việc sản xuất anime gốc có thể gặp rủi ro lớn về mặt tài chính.
Trong khi đó, việc phát triển các IP gốc từ manga, light novel lại có chi phí thấp hơn và có khả năng tạo ra nhiều sản phẩm đa dạng, từ đó làm tăng khả năng thành công. Sony hiện đã có những thành công nhất định với các anime chuyển thể từ manga nổi tiếng, chẳng hạn như Demon Slayer, Mashle, Bocchi the Rock!, và WIND BREAKER. Tuy nhiên, để sở hữu những IP nổi tiếng này, Sony phải dựa vào các nhà xuất bản manga lớn như Shueisha và Kodansha, điều này có thể hạn chế sự tự do sáng tạo của Sony trong việc phát triển nội dung gốc.
Kadokawa – Một "Mảnh Ghép" Quan Trọng
Nếu Sony thực hiện thành công thương vụ mua lại Kadokawa, họ sẽ có quyền truy cập trực tiếp vào một kho tài sản trí tuệ đồ sộ của Kadokawa. Kadokawa là một trong ba tập đoàn xuất bản lớn nhất Nhật Bản, sở hữu hơn 5.900 IP trong năm tài chính 2024, với những nhãn hiệu manga và light novel nổi tiếng như Re:Zero − Starting Life in Another World, Delicious in Dungeon, và The Dangers in My Heart.
Đặc biệt, Kadokawa cũng là một trong những công ty sản xuất anime lớn tại Nhật Bản, bên cạnh Aniplex và Toho, và gần đây đã thành công với anime Oshi no Ko dựa trên manga của Shueisha. Theo một nhân viên của Kadokawa, việc Sony mua lại Kadokawa sẽ giúp họ có thể tiếp cận ổn định nguồn IP dồi dào, và tạo ra một chuỗi giá trị khép kín từ việc phát hành nguyên tác cho đến phát hành anime toàn cầu.
Tầm Quan Trọng Của Thương Vụ M&A Với Ngành Anime Nhật Bản
Thương vụ M&A giữa Sony và Kadokawa nếu thành công sẽ thay đổi cục diện ngành công nghiệp anime Nhật Bản. Sony, với các công ty con như Aniplex, Crunchyroll và Sony Interactive Entertainment, hiện đang chiếm lĩnh toàn bộ chuỗi giá trị từ sản xuất, phát hành anime đến phát triển game. Tuy nhiên, việc thiếu khả năng sáng tạo IP độc lập khiến Sony luôn phải phụ thuộc vào các nhà xuất bản bên ngoài như Shueisha và Kodansha.
Nếu có thể sở hữu Kadokawa, Sony sẽ giải quyết được vấn đề này và củng cố vị thế của mình trên thị trường anime toàn cầu. Một số giám đốc của các công ty anime khác trong ngành nhận định rằng nếu Sony thâu tóm thành công Kadokawa, "cục diện ngành sẽ thay đổi hoàn toàn", vì Sony sẽ nắm trong tay một kho tài sản IP vô cùng quý giá.
Đối Thủ Cạnh Tranh: Toho và Các Thương Vụ M&A
Ngoài Sony, Toho, một trong những tên tuổi lớn trong ngành anime Nhật Bản, cũng đang gia tăng sức mạnh với những thương vụ M&A đáng chú ý. Mới đây, Toho đã mua lại cổ phần của nhiều studio anime nổi tiếng và hợp tác với các công ty như Bandai Namco Holdings để phát triển và khai thác IP gốc. Đặc biệt, Toho còn mua lại GKIDS, nhà phân phối anime hàng đầu tại Bắc Mỹ, để cạnh tranh trực tiếp với Crunchyroll của Sony trong việc phát hành anime ra thế giới.
Tuy nhiên, Toho cũng đang gặp phải vấn đề tương tự Sony: khả năng sáng tạo IP gốc. Để đối phó với vấn đề này, Toho đã hợp tác với Bandai Namco nhằm phát triển và khai thác các IP trong và ngoài nước.
Thách Thức Cho Sony Sau Khi Mua Lại Kadokawa
Mặc dù việc mua lại Kadokawa sẽ mang lại nhiều lợi ích lớn cho Sony, nhưng họ vẫn đối mặt với những thách thức lớn trong việc quản lý và phát triển các IP mới, đặc biệt là trong bối cảnh nhu cầu sản xuất anime ngày càng tăng và nguồn lực studio trở nên khan hiếm. Để tối đa hóa lợi ích từ thương vụ này, Sony sẽ cần củng cố hệ thống sản xuất anime, đào tạo họa sĩ anime và phát triển các công cụ hỗ trợ sản xuất.
Tóm lại, nếu thương vụ M&A giữa Sony và Kadokawa thành công, ngành công nghiệp anime Nhật Bản sẽ chứng kiến một bước chuyển mình mạnh mẽ, với sự gia tăng quyền lực của Sony trong lĩnh vực sản xuất và phát hành anime. Tuy nhiên, Sony cũng cần phải đối mặt với những thách thức lớn để duy trì lợi thế cạnh tranh trong một thị trường đầy biến động như hiện nay.
CÙNG CHUYÊN MỤC
