Những trận mưa kéo dài do ảnh hưởng cơn bão số 3 vừa qua tại các tỉnh miền núi Tây Bắc, khiến cho cuộc sống của 21 hộ dân ở bản Nọng Lót (xã Mường Sai, huyện Sông Mã, tỉnh Sơn La) bị đe dọa bởi nguy cơ lở núi luôn rình rập, có thể vùi lấp cả bản bất cứ lúc nào. Hoang mang, lo lắng, người dân không dám ở nhà, chỉ còn cách kéo nhau ra những túp lều dựng tạm ở qua ngày.
Như báo điện tử DANVIET.VN đã phản ánh về tình trạng xuất hiện vết nứt trên núi kéo dài bao quanh bản Nọng Lót (xã Mường Sai) đang có nguy cơ sạt lở vùi lấp cả bản. Hàng chục hộ dân đang sống trong cảnh lo âu, ăn không ngon ngủ không yên. Mỗi khi trời đổ mưa to gió lớn, cả bản từ già đến trẻ lũ lượt kéo nhau ra những túp lều tạm dựng sẵn ven đường để tránh nạn.
Những túp lều tạm của bà con dân bản Nọng Lót ở để tránh sạt lở.
Theo phản ánh của người dân: Các rãnh nứt xuất hiện trên mỏm dốc, giữa lưng chừng núi cách bản Nọng Lót khoảng 200 mét, có bề rộng từ 10 cm đến gần 1 m, kéo dài hàng chục mét bao quanh bản, dùng cả cây tre dài 5 – 6 mét thọc sâu vào khe nứt bị ngập tới ngọn mà chưa tới đáy. Khi mưa lớn kéo dài, nước từ trên các sườn núi dồn về chảy vào bên trong khe nứt, tiềm ẩn nguy cơ sạt lở rất cao.
Ông Giàng A Di, Phó Trưởng bản Nọng Lót, tối nào cũng lên khu túp lều của bà con để điểm danh, xem bà con dân bản có về ngủ đủ không.
Chứng kiến cảnh sống vất vả cùng nỗi lo của dân bản, ông Giàng A Di, Phó trưởng bản Nọng Lót trải lòng: Lần nào cũng vậy, ngày nào trời mưa to kéo dài là lần đó nhà trên, nhà dưới, từ già đến trẻ lại kéo nhau rời khỏi bản, đến khi trời tạnh ráo mới trở về, chiều tối lại tiếp tục kéo nhau ra túp lều ven đường ngủ để đề phòng sạt lở. Cứ thế, đi lại nhiều khiến cuộc sống người dân bị xáo trộn. Người lớn khi lên nương, lên rẫy, hễ gặp trời mưa to lại cuống cuồng chạy về nhà dọn dẹp đồ đạc, đưa đám trẻ nhỏ ra khỏi bản đến những túp lều tạm để tránh nạn.
Những vũng nước xung quanh túp lều.
Trước nỗi lõ mất an toàn, vừa qua cấp ủy, chính quyền xã Mường Sai đã huy động các ban, ngành, đoàn thể đến hỗ trợ bà con bản Nọng Lót dựng túp lều, dùng phông bạt quây xung quanh để ở tạm tránh nạn, phòng nguy cơ sạt lở xảy ra để tránh thiệt hại về người. Chiều tối nào dân bản cũng kéo nhau xuống xuống núi đông như đi chợ, để ra các túp lều ngủ qua đêm. Đặc biệt là những ngày trời đổ mưa to phải ở trong túp lều cả ngày không ai được quay lại bản vì nguy hiểm.
Bản Nọng Lót nằm cheo leo trên sườn núi cao.
Ông Di cho hay, cuộc sống sinh hoạt của bà con trong những túp lều này rất khó khăn, vất vả, không điện, không quạt, bà con chỉ dùng nến và đèn pin thắp sáng, bên trong túp lều ẩm thấp và nóng do hấp nhiệt. Mưa xuống nước đọng thành những vũng nhỏ bao quanh túp lều, tràn cả vào bên trong, khiến mặt đất trở nên trơn ướt, nhão nhoét, lầy lội. Hơn nưa, do những túp lều dựng sát ven rừng nên về đêm rất nhiều muỗi không ngủ được, thỉnh thoảng xuất hiện rết bò vào trong lều rất nguy hiểm.
Cuộc sống bên trong túp lều ẩm thấp, mưa xuống bùn lầy, trơn trượt.
Thương nhất là người già tuổi chân tay chậm chạp không được nhanh nhẹn, đi lại khó khăn, nhiều cháu nhỏ bố mẹ phải cõng trên lưng. Thường ngày cuộc sống rất vất vả, bà con chủ yếu canh tác trồng sắn, ngô, lúa nương nhưng do thiếu đất sản xuất nên dân bản phải sang bản khác mượn đất để sản xuất.
Do các hộ gia đình đều chung hoàn cảnh khó khăn, khi thầu đất một số hộ đến mùa thu hoạch bán được nông sản mới trả tiền cho chủ đất. Năm nào mất mùa không trả được tiền phải chịu nợ lãi, thậm chí nhiều nhà bị vỡ nợ vì không đủ khả năng trả, đành ôm lãi mẹ đẻ lãi con, cứ thế nghèo mãi.
Khu tránh nạn của bà con dân bản Nọng Lót nằm ven Quốc lộ 4G.
Giải pháp chưa được thực hiện
Thông tin với phóng viên DANVIET.VN, ông Tòng Văn Việt, Chủ tịch UBND xã Mường Sai, cho biết: Các vết nứt xuất hiện ở bản Nọng Lót vào cuối tháng 8/2018 thành các khe, rãnh sâu chạy quanh bản, có nguy cơ sạt lở ảnh hưởng tới cuộc sống của người dân. Thời gian qua, xã đã hỗ trợ bà con dựng lán trại để ở tạm, khi mưa lũ cho bà con đến ở vào ban đêm.
Đây là giải pháp tạm thời, hiện xã, huyện đang trình UBND tỉnh Sơn La thời gian tới chuyển đổi mục đích sử dụng đất để di chuyển bà con đến chỗ ở mới, cách chỗ ở cũ khoảng 3 km, giúp bà con sớm ổn định cuộc sống. Nhưng hiện chưa có quyết định từ cấp trên nên chưa thể làm nền nhà cho bà con, nên các hộ vẫn đang đi lại ở tạm trong các lán trại.
Tuy nhiên, một năm qua cuộc sống của bà con dân bản Nọng Lót vẫn trong tình trạng bất an, lo lắng vì chưa có chỗ ở ổn định. Người dân đang từng ngày mong ngóng chính quyền sớm vào cuộc giúp đỡ người dân có chỗ ở mới để sớm ổn định cuộc sống.