Trầm cảm sau sinh là loại rối loạn tâm thần phổ biến nhất của phụ nữ, là một loạt các thay đổi về thể chất, tình cảm và tâm lý do hormone sinh dục gây ra. Điều đáng nói nhất là tại sao ngày càng có nhiều phụ nữ trầm cảm sau sinh?
Nguyên nhân trầm cảm sau sinh
1. Di truyền
Các nghiên cứu chỉ ra rằng nếu trong gia đình có người mắc bệnh trầm cảm, các thành viên khác cũng có nguy cơ mắc bệnh này cao hơn. Điều này được cho là do gen di truyền.
2. Môi trường và căng thẳng
Sự ra đi của người thân, căng thẳng giữa các cá nhân, khó khăn về tài chính, hoặc sự thay đổi lớn về lối sống đều có thể góp phần gây ra trầm cảm. Đôi khi sự xuất hiện của trầm cảm có liên quan đến một số căn bệnh như đột quỵ, đau tim, rối loạn hormone… và làm nặng thêm tình trạng bệnh ban đầu.
3. Tính cách
Các nghiên cứu phát hiện ra rằng, những người có các đặc điểm tính cách sau đây dễ bị trầm cảm: bi quan, kém tự tin, lo lắng quá mức, khó thích nghi với một số điều mới. Những tính cách này phần lớn hình thành từ thời thơ ấu và thiếu niên, những tổn thương tinh thần trong giai đoạn này ảnh hưởng rất lớn với sự phát triển sau này của một người.
4. Sự thay đổi vai trò đột ngột
Nhiều bà mẹ sinh con xong đều có tâm lý chuyển đổi mạnh mẽ từ người vợ thành người mẹ. Khoảng cách về tâm lý này diễn ra vỏn vẹn trong 9 tháng 10 ngày. Đặc biệt, khi làm mẹ lần đầu tiên còn quá nhiều bỡ ngỡ, em bé quấy khóc, bản thân vụng về, từ đó sinh ra cảm giác khó chịu, ức chế tâm lý.
5. Cảm thấy xa lánh chồng hơn
Sau khi sinh, người chồng vẫn tiếp tục đi làm, về nhà họ rất mệt và không muốn chia sẻ chuyện con cái. Phụ nữ lúc này chỉ quẩn quanh trong nhà, bận bịu bỉm sữa cả ngày nhưng lại không được chồng thấu hiểu và chia sẻ. Từ đó họ cảm thấy chồng xa cách và bắt đầu nghĩ ngợi quá nhiều.
8. Mối quan hệ mẹ chồng
Người lớn tuổi thường có tư tưởng, quan niệm, thói quen sinh hoạt khác biệt hoàn toàn với thế hệ con cái. Vì nhiều lý do khác nhau, mối quan hệ mẹ chồng và con dâu trở nên mâu thuẫn, nếu không xử lý tốt sẽ gây ra nhiều hậu quả xấu, đặc biệt là trong thời điểm nhạy cảm người phụ nữ mới sinh xong.
9. Lo lắng về vóc dáng
Việc sinh thường hay sinh mổ đều để lại nhiều sự thay đổi trên cơ thể phụ nữ, lúc này vóc dáng của phụ nữ không còn đẹp như trước kia nữa. Một số phụ nữ sẽ cảm thấy cơ thể mình "xuống cấp", tự ti suốt ngày vì sau sinh trở nên xấu xí.
Các triệu chứng của trầm cảm sau sinh
- Cảm thấy chán nản, buồn bả, đau khổ kéo dài, trầm trọng nhất là vào buổi sáng hoặc tối.
- Cáu kỉnh với con cái người khác hoặc với con ruột của mình, đối tượng để trút giận thường là người chồng.
- Luôn thấy mệt mỏi và nghĩ mình bị ốm.
- Ngủ không ngon giấc hoặc mất ngủ trầm trọng.
- Không có tâm trạng ăn uống. Đôi khi cảm thấy có thể bớt căng thẳng thông qua việc ăn uống, nhưng sau đó lại cảm thấy tội lỗi khi tăng cân.
- Không còn hứng thú với chuyện chăn gối, điều này ảnh hưởng tới mối quan hệ vợ chồng.
- Không còn cảm thấy đủ thời gian và có thể hoàn thành tốt mọi việc như trước đây nữa.
- Thường xuyên tự trách bản thân mình theo hướng tiêu cực.
- Lo lắng khi không biết cách chăm sóc em bé.
- Bị rối loạn suy nghĩ, có cảm giác bản thân bị ngược đãi, có ý định tự tử và hành vi gây thương tích cho em bé mới sinh.
Làm thế nào để ngăn ngừa trầm cảm sau sinh?
- Tích cực tập thể dục thông qua một số bài tập phù hợp để giúp cơ thể sau sinh sớm phục hồi và thích nghi với thiên chức làm mẹ.
- Chuẩn bị kiến thức nuôi dạy con cái, chẳng hạn như cách cho con bú, cách tắm cho trẻ sơ sinh, tư thế bế em bé… Đồng thời cần trang bị một số kiến thức khi trẻ có vấn đề như nôn ói, sốt…
- Phòng ốc phải sáng sủa, sạch sẽ, thông gió hằng ngày, giúp không khí luôn trong lành.
- Các thành viên trong gia đình không nên phàn nàn, trách móc việc sinh con trai hay con gái. Dù là con nào đi chăng nữa thì chúng cũng là máu thịt của mình, vui vẻ đón nhận, tạo không khí gia đình hoà thuận, tốt đẹp.
- Trong vòng 1 tháng sau sinh, tốt nhất nên có người chồng bên cạnh hỗ trợ. Một số người chồng sợ con quấy khóc sẽ ảnh hưởng đến giấc ngủ nên sang phòng khác ngủ một mình vào ban đêm, điều này sẽ khiến phụ nữ cảm thấy khó chịu và các triệu chứng trầm cảm trầm trọng hơn. Các ông chồng nên dành nhiều thời gian hơn cho vợ mình, hiểu những bất thường về cảm xúc của vợ trong thời gian ở cữ và tránh cãi vã. Nếu đang đi công tác thì phải tìm cách về sớm nhất có thể để chăm sóc vợ con.
- Ngủ đủ giấc, không làm việc quá sức, khi rảnh rỗi có thể nghe nhạc êm dịu, đọc sách báo và những câu chuyện hài hước để tâm trí cảm thấy thoải mái.
Việc duy trì thái độ lạc quan, tích cực và tâm trạng thoải mái sau khi sinh con là điều vô cùng quan trọng đối với phụ nữ, tránh trầm cảm sau sinh.
CÙNG CHUYÊN MỤC
