Độ Mixi nghiễm nhiên được coi là “sao”, giống như những nghệ sĩ khác trong chương trình: Hoà Minzy, Chi Pu, Double 2T, Trang Pháp, Ninh Dương Lan Ngọc, Mạc Văn Khoa, Kỳ Duyên, Thiên Ân, Jun Phạm, Thanh Duy…
“Tộc trưởng” chửi thề, mù pháp luật
Chưa đi hết trải nghiệm mặc áo lính, Độ Mixi đã lộ clip hút shisha, một trong những mặt hàng bị cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, vận chuyển, chứa chấp, sử dụng từ ngày 1/1/2025. Sau đó, Độ Mixi gửi lời xin lỗi đến rất nhiều người, từ fan đến cơ sở kinh doanh… Đáng nói, trong vài phút xin lỗi, Độ Mixi thản nhiên văng tục tới hơn chục lần, đến mức nhiều phụ huynh đánh giá: Đây là lời xin lỗi tệ nhất lịch sử. Còn những người đã theo dõi Độ Mixi qua những phiên livestream lại bình luận: “Xưa nay vẫn thế. Có gì lạ đâu”.
Độ Mixi trong chương trình Sao nhập ngũ.
Độ Mixi, tên thật là Phùng Thanh Độ, sinh năm 1989, tại Cao Bằng. Một cán bộ công tác trong ngành giáo dục ở tỉnh Cao Bằng tiết lộ: Độ Mixi sinh ra trong một gia đình có điều kiện thụ hưởng nền giáo dục tốt. Trong bài viết của Khoa Công nghệ Thông tin và Truyền thông - Học viện Quản lý Giáo dục hồi tháng 4 năm 2024 có giới thiệu 2 gương mặt đình đám từng học tại khoa. Người đầu tiên chính là Độ Mixi. Trang này viết: “Phùng Thanh Độ - người được biết đến với cái tên Độ Mixi, một streamer nổi tiếng bậc nhất Việt Nam. Người có sức ảnh hưởng cực lớn tới giới trẻ hiện nay”. Quảng cáo về tầm vóc Độ Mixi như thế không sai. Tại Cao Bằng, một phụ huynh cho biết: Con tôi không quan tâm tới Độ Mixi. Nhưng Hương Hương, một phụ huynh rất chịu khó cập nhật Idol của giới trẻ, nói: “Độ Mixi là thần tượng của lũ trẻ nghiện game. Lượng người trẻ thích chơi game đông lắm nên tên tuổi Độ Mixi phủ sóng. Cậu này hay nói bậy, bây giờ lại vướng ồn ào sử dụng shisha”.
Độ Mixi, hot streamer, gây nhiều tranh cãi.
Phùng Thanh Độ từng là nhân viên văn phòng trước khi trở thành streamer game (người phát trực tiếp quá trình chơi game và bình luận về game đó trên các nền tảng trực tuyến). Vào nghề năm 2016, sau gần chục năm trời, anh chàng sinh năm 1989 ở một tỉnh vùng cao đã được mệnh danh là “ông hoàng” streamer với hàng chục triệu người theo dõi trên TikTok, Facebook, kênh Youtube. Như những người nổi tiếng khác, Độ Mixi cũng tận dụng tối đa ưu thế của mình để mở rộng kinh doanh. Hành trình nổi tiếng của Độ Mixi còn bị gắn với điều tiếng. Anh từng bị réo trên sóng VTV vì sử dụng ngôn ngữ lệch chuẩn. Cụ thể, trong phóng sự của Chuyển động 24h, phát sóng 17/9/2020 với chủ đề Streamer - Tự do và trách nhiệm, Độ Mixi bị phê phán vì nói tục, chửi bậy khi livestream. Sau khi bị phê phán, Độ Mixi nhận sai và hứa sửa chữa: “Cái xấu nhất của tôi là hay nói bậy. Trước đây, những từ nói bậy được đệm vào lúc tôi đang nghĩ nên nói gì tiếp theo. Từ lâu rồi, tôi thấy mình phải thay đổi. Cảm ơn VTV vì cho một lý do để tôi thực sự thay đổi, không chỉ vì cá nhân mà còn vì gia đình và vì cái nghề tôi đang làm”.
Nhưng chứng nào tật ấy, trong lời xin lỗi sau ồn ào sử dụng shisha, Độ Mixi vẫn văng tục như chưa từng hứa hẹn. Đáng nói dù ở hoàn cảnh nào Độ Mixi cũng luôn được chở che bởi người hâm mộ. Khi anh bị VTV “soi” và chấn chỉnh, “bộ tộc” những người hâm mộ Độ Mixi trên các nền tảng mạng xã hội ra sức bào chữa, bảo vệ cho “Tộc trưởng bộ tộc Mixi”. Đến ồn ào Độ Mixi lộ hình ảnh sử dụng shisha, rất nhiều tiếng thở dài tiếc cho thần tượng. Một số bình luận của người “bộ tộc Mixi”: “Trăm lần tốt họ không công nhận, sai một lần họ cộng rồi nhân”; “Tỷ lần giúp đỡ không ai hay một lần sa cơ cả nước biết”… Có tài khoản còn viết: “Có thể anh nói tục nhưng chẳng ảnh hưởng đến ai và như vậy sẽ gần gũi với mọi người hơn vì đa số người Việt Nam đều nói tục”. Không biết có điều tra nào chứng minh đa số người Việt Nam đều nói tục?! Độ Mixi đã lên tiếng, anh sử dụng shisha vì không biết vi phạm pháp luật. Một tài khoản phản bác: “Cái gì anh cũng biết nhưng lại không biết dùng shisha là vi phạm pháp luật. Học ăn, học nói, học gói, học mở chưa xong lại mù mờ pháp luật, thế cũng xứng là thần tượng?”.
Nguy hiểm của “hiệu ứng cánh bướm”
Người “bộ tộc Mixi” muốn nhắc đến những hoạt động thiện nguyện của “tộc trưởng” của họ. Như nhiều người nổi tiếng, Độ Mixi tích cực hoạt động thiện nguyện. Trong siêu bão Yagi, Cao Bằng là một trong những tỉnh chịu ảnh hưởng nặng nề. Độ Mixi đã ủng hộ tỉnh Cao Bằng nửa tỷ đồng để khắc phục hậu quả của siêu bão Yagi. Trong các buổi livestream, Độ Mixi thường nhận được donate (quyên góp, ủng hộ) lớn từ người hâm mộ. Anh đã dùng nó trong nhiều hoạt động thiện nguyện. Đầu năm 2024, Độ Mixi tuyên bố dùng toàn bộ số tiền được tặng trong tháng 12 năm 2023 là 3,5 tỷ đồng để xây điểm trường ở vùng sâu, vùng xa. Anh cũng từng dùng tiền donate tặng một ngôi chùa ở TPHCM, nơi đã nhận nuôi nhiều trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt. Anh cũng trích tiền donate để xây cầu ở Cao Bằng…
Hành động đẹp của Độ Mixi đáng biểu dương song những hành vi lệch chuẩn của anh vẫn cần lên án. Chu Thanh Diệu, một Gen Z ở xã Hạ Lang, tỉnh Cao Bằng, bình luận: “Theo tôi, khi đã là KOL thì lượng fan theo dõi rất đông, trải dài nhiều lứa tuổi. Vì thế, bản thân mỗi KOL phải ý thức được điều đó, sẽ có nhiều người học theo, bắt chước theo anh ta, nhất là học sinh, sinh viên. Do đó, họ cần phải tự rèn luyện để chính bản thân họ phải trở thành người tuân thủ pháp luật, hiểu biết pháp luật, có lối sống, ứng xử, tác phong phù hợp chuẩn mực đạo đức xã hội, phù hợp với hoàn cảnh, chứ không chỉ đi theo hướng xây dựng hình ảnh”. Qua quan sát, Chu Thanh Diệu thấy “trở thành KOL như một trào lưu”: “Đã có các địa chỉ đào tạo KOL. Nhưng ở đây KOL chỉ được đào tạo theo hướng làm sao tăng lượt xem, tăng lượt tương tác, để được nhận quảng cáo từ các nhãn hàng hoặc tiếp thị liên kết. KOL kiếm được tiền nhờ sự yêu thương của cộng đồng. Vì vậy, họ càng phải có trách nhiệm trong từng việc mình làm, từng lời ăn tiếng nói, để làm gương cho giới trẻ, cho người hâm mộ”, cô nói. Riêng về cách xin lỗi của Độ Mixi khi hình ảnh sử dụng shisha bị lan truyền, Chu Thanh Diệu bình luận: “Cách nói bỗ bã, thiếu tôn trọng người nghe. Nếu chúng ta hiển nhiên chấp nhận cách xin lỗi văng tục như vậy thì đáng quan ngại, vì mọi chuẩn mực bị phá vỡ”. Bạn trẻ Ngọc Quyên, sinh ra và lớn lên ở Cao Bằng lại cho rằng: “Độ Mixi nổi tiếng còn vì lệch chuẩn. Bây giờ nói năng đúng chuẩn chắc gì có đông người xem? Thời của thế hệ cợt nhả mà”.
PGS.TS Nguyễn Việt Khôi, Phó hiệu trưởng Trường Khoa học Liên ngành và Nghệ thuật, Đại học Quốc gia Hà Nội, đưa ra khái niệm mới: Chuẩn mới lệch. Ông cho rằng những thần tượng giới trẻ như Độ Mixi phản ánh hiện tượng chuẩn mới lệch. Vì sao chuẩn mới lệch lại được lòng cả triệu người, trong đó người trẻ tuổi chiếm phần chính? PGS.TS Nguyễn Việt Khôi nhìn nhận: “Vì các bạn trẻ dễ bị lung lay chuẩn, dịch chuẩn dễ dàng. Ví dụ, những sinh viên năm thứ nhất lên thành phố dễ bị lôi kéo vào đa cấp”. Bạn trẻ dịch chuẩn dễ dàng, theo nhà giáo dục Nguyễn Việt Khôi vì rất nhiều lý do khác nhau: Vì hám lợi, vì nhóm cộng đồng, vì cơ hội thành công như thần tượng. Ông đánh giá mối nguy hại tiềm ẩn đằng sau sự dịch chuẩn dễ dàng ở người trẻ: “Khi chuẩn thành công bị lệch, hành vi sẽ lệch, kéo theo nhiều hệ lụy, kiểu hiệu ứng cánh bướm. KOL “đập cánh bướm”, hiệu ứng có thể phá tan một quốc gia”.
|
Căn bệnh toàn cầu trong kỷ nguyên số Một người văng tục, chửi bậy vẫn có cả triệu người theo dõi, hâm mộ. Một người sử dụng hàng cấm vẫn được bênh vực. Điều gì đang diễn ra? Theo nhà thơ Hồng Thanh Quang: “Đó là một căn bệnh toàn cầu trong kỷ nguyên số. Nguy cơ của trào lưu tôn vinh những sự bình thường tới mức tầm thường thực ra đã được đề cập tới và gây ra nhiều tranh luận từ thời La Mã cổ đại. Người ta vẫn nghĩ rằng lẽ phải luôn thuộc về số đông. Thực tế không phải lúc nào cũng vậy, đặc biệt trong kỷ nguyên số. Chúng ta có vẻ chưa ý thức được hết hiểm hoạ này”. Về việc Độ Mixi tham gia chương trình Sao nhập ngũ, tác giả Khúc mùa thu bình luận: “Theo cá nhân tôi nghĩ, đó là một phi vụ thương mại nhiều hơn là một hoạt động văn hóa”. |
CÙNG CHUYÊN MỤC
