Rachael Gambino và Garrett Mazzeo đã lên kế hoạch cho cuộc sống của mình như một cuốn sách như bao người vẫn muốn: Theo học đại học, trả hết nợ thời sinh viên, tích cực tiết kiệm, kết hôn, mua nhà, lập gia đình. Hoàn thành giấc mơ.
Vậy mà, khi ngồi bên bàn bếp trong ngôi nhà ở một vùng ngoại ô thuộc bang Pennsylvania (Mỹ) - một tài sản mà họ cảm thấy vừa may mắn khi sở hữu vừa có phần bị mắc kẹt, cặp vợ chồng nói rằng nếu được làm lại họ sẽ không đi theo cách tương tự như đã từng.
Kể cả với cậu con trai 9 tháng tuổi, Miles, Rachael và Garrett đều đồng ý rằng: Họ sẽ không thúc ép cậu bé theo đuổi con đường tương tự như mình.
Câu chuyện của Rachael Gambino và Garrett Mazzeo là câu chuyện của rất nhiều cặp đôi cùng thế hệ.
Rachael, 33 tuổi, nói: "Tôi nghĩ nhiều người thuộc thế hệ Millennials (hay còn gọi là thế hệ 8X, 9X) đã buộc phải nói rằng: "Cần có tấm bằng đại học để thành công. Ở tuổi 18, bạn đã phải gồng mình gánh khoản nợ 100.000 USD (2,4 tỷ VNĐ) để trang trải học phí. Tôi nghĩ chúng ta cần thay đổi câu chuyện đó".
Rachael và Garrett biết họ may mắn như thế nào khi cả 2 đều có công việc ổn định và cha mẹ đôi bên vẫn đủ khả năng tự lo cho bản thân để họ tập trung tiết kiệm tiền trả nợ. Điều quan trọng là họ cũng có một người đỡ đần. Em gái của Rachael, Kristen Gambino (26 tuổi) chuyển đến ở cùng anh chị ngay sau khi họ mua căn nhà vào năm 2022. Cô giúp họ trả tiền một phần tiền lãi mua nhà.
Nhưng cặp đôi vẫn cảm thấy như đang nằm trên lưỡi dao. Cuộc sống hàng ngày của họ được quyết định bởi "một bảng tính trong" đó Garrett quản lý tỉ mỉ từng đồng vào và ra.
"Đây là Giấc mơ Mỹ", Rachael nói. "Nhưng với chi phí bao nhiêu? Giờ đây chúng ta phải trả bao nhiêu cho Giấc mơ Mỹ thế này?".
Rachael Gambino, Garrett Mazzeo và con trai Miles 9 tháng tuổi.
Từ cuộc khủng hoảng này đến cuộc khủng hoảng khác
Có một nhận thức rất phổ biến ở nước Mỹ thời hậu Covid-19, đến mức nó thực tế đã trở thành một câu nói hài hước châm biếm: Nền kinh tế tốt nhưng bầu không khí lại tồi tệ.
Hầu như tất cả các dữ liệu về kinh tế đều cho thấy nước Mỹ đang phát triển mạnh nhưng mọi người lại không cảm thấy thoải mái cho lắm.
Một cuộc khảo sát do hãng tin CNN được thực hiện vào tháng 12/2023 cho thấy 71% người Mỹ tỏ ra kinh ngạc cho biết điều kiện kinh tế ở nước này là "kém", trong đó 38% cho rằng họ "rất nghèo".
Thủ phạm đằng sau những cảm giác tồi tệ này là rất rõ ràng: giá cả sinh hoạt tăng cao, thị trường nhà đất khó tiếp cận, nợ gia tăng...
Lạm phát cao nhất trong hàng thập kỷ qua kéo theo tai họa giáng xuống Trái đất: giá cả hàng hóa tăng cao. Nó như một lời nhắc nhở hàng ngày về việc chúng ta đang chi ra bao nhiêu tiền cho cả những nhu cầu cơ bản và đam mê mà chúng ta đã từ chối trong đại dịch Covid-19.
Nhưng ít được nhắc đến hơn là những bất mãn về tài chính dường như đã "vôi hóa" trong tâm lý của thế hệ 8X, 9X - thế hệ đông dân nhất nước Mỹ trong 25 năm qua. Họ phải đối mặt với 2 cuộc suy thoái kinh tế làm thay đổi thế giới trước khi tuổi 40 ập đến.
Khoảng cách giàu nghèo
Trong nhiều năm, thế hệ Millennials, hiện ở độ tuổi từ 27 đến 42, đã tụt hậu so với cha mẹ thuộc thế hệ Boomer và thế hệ Gen X trong việc tích lũy tài sản.
Hầu hết đều lớn lên trong thời kỳ kinh tế khó khăn của những năm 1990, một trong những đợt tăng trưởng kinh tế dài nhất được ghi nhận trong lịch sử Mỹ. Nhưng vào thời điểm họ tốt nghiệp đại học, thế giới của họ đã bị xáo trộn bởi cuộc Đại suy thoái.
Thế hệ 8X, 9X tham gia vào thị trường việc làm đúng lúc các công ty của Mỹ đang thoát khỏi tình trạng suy thoái tồi tệ nhất kể từ Đại suy thoái.
Cuộc suy thoái 2008-2009 khiến việc làm trở nên khan hiếm. Nó cũng thúc đẩy những người lao động lớn tuổi trì hoãn việc nghỉ hưu, bít lối vào dành cho những người lao động trẻ tuổi. Trong nhiều năm, tỷ lệ thất nghiệp vẫn cao hơn mức trước suy thoái kinh tế năm 2007 và tiền lương thì không tăng.
Kết quả là khoảng cách giàu nghèo của thế hệ 8X, 9X lớn hơn so với các thế hệ khác.
Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã cập nhật dữ liệu nghiên cứu của mình trong suốt năm 2019, nhận thấy thế hệ 8X, 9X cũng có gánh nặng nợ cao nhất so với bất kỳ nhóm nhân khẩu học nào, khiến họ đặc biệt dễ bị tổn thương trước những cú sốc kinh tế.
Giấc mơ xây tổ ấm
Điều cốt yêu của "Giấc mơ Mỹ" là một ngôi nhà. Theo suy nghĩ truyền thống của nhiều người, sở hữu một ngôi nhà là cách chắc chắn nhất để làm nền tảng xây dựng sự giàu có. Tiết kiệm để trả trước một phần, mua một căn nhà mới và không phải đi thuê nhà.
Giấc mơ đó càng trở nên viển vông hơn trong nền kinh tế thời Covid-19.
Nguồn cung nhà ở vốn đã ở mức thấp trước đại dịch - hậu quả kéo dài của vụ vỡ bong bóng năm 2007, tạo ra tình trạng dư thừa nhà trống và khiến các nhà đầu tư phải tạm dừng xây mới các dự án. Nguồn cung thậm chí còn giảm hơn nữa khi những người lao động ở xa rút khỏi các thành phố, tận dụng lãi suất thế chấp thấp kỷ lục để mua nhà.
Từ năm 2021 đến năm 2022, giá nhà tăng lên mức cao kỷ lục. Sau đó, khi lạm phát bén rễ và lãi suất tăng lên cao vút.
Đối với Garrett và Rachael, việc bỏ lỡ cơ hội lãi suất thấp là một đòn đau đớn. Theo quan niệm truyền thống, người ta được khuyên phải tích lũy được ít nhất 20% giá trị căn nhà định mua. Thế là, cặp đôi tập trung vào một kế hoạch tiết kiệm tích cực để có thể trả trước 100.000 USD (2,4 tỷ VNĐ) - trong tổng số tiền 425.000 USD (10,4 tỷ VNĐ) mà họ phải trả cho căn nhà mới mua.
Vào thời điểm họ đạt được mục tiêu tiết kiệm, giá nhà và lãi suất thế chấp đã tăng vọt.
Garrett và Rachael cho rằng nếu họ từ bỏ lối suy nghĩ truyền thống, họ sẽ ở vị thế tốt hơn nhiều về mặt tài chính.
Đó là suy nghĩ "giá như" dường như ám ảnh Garrett, người theo học chuyên ngành kinh tế và tự hào về tính kỷ luật tài chính của mình. Giá như cặp đôi mua nhà vào năm 2019 thay vì năm 2022 thì khoản thanh toán thế chấp hàng tháng của họ sẽ thấp hơn.
Garrett nói: "Tôi không nghĩ có ai có thể đoán trước được giá nhà sẽ tăng 20% hoặc 30% trong thời gian chỉ 3 năm như thế".
Cặp đôi cho biết họ hiện đang mắc kẹt với số tiền chi tiêu hàng tháng lên tới khoảng 40% thu nhập của 2 vợ chồng.
Mua luôn tốt hơn thuê, lời khuyên đó giờ có vẻ không đúng với thực tế hiện tại nữa rồi. Báo cáo từ Công ty phân tích dữ liệu bất động sản Attom, thuê một căn nhà 3 phòng ngủ có giá phải chăng hơn so với việc sở hữu một căn hộ có diện tích tương tự ở gần 90%. Nhưng cả 2 lựa chọn vẫn còn quá xa vời đối với một hộ gia đình có thu nhập trung bình.
Khi được hỏi tại sao quyền sở hữu nhà lại là ưu tiên hàng đầu, Garrett cười đáp: "Thành thật mà nói, tôi không biết. Phải chăng chúng tôi đã được dạy rằng - có an cư mới lạc nghiệp".
Rachael nói, mặc dù cặp đôi đã may mắn hơn rất nhiều người khi đang có nhà của riêng mình nhưng họ vẫn lo lắng tất cả có thể sụp đổ. Nếu một trong 2 người mất việc hoặc một hóa đơn y tế bất ngờ phát sinh, cô lo sợ họ có thể mất tất cả.
Và mặc dù em gái Rachael không có kế hoạch chuyển đi ngay lập tức, nhưng cuối cùng thì đến một lúc nào đó cô cũng sẽ rời đi. Lúc đó, bảng chi tiêu tài chính của cặp đôi sẽ có sự thay đổi toàn bộ.
Nguồn: CNN