Gấu Bắc Cực được xem là một trong những biểu tượng đặc trưng của vùng Bắc Cực, thế nhưng cuộc sống của chúng vẫn còn là điều bí ẩn đối với các nhà khoa học.
Mới đây, một đoạn phim hiếm có đã ghi lại được khoảnh khắc hiếm hoi gấu Bắc Cực xuất hiện cùng các con nhỏ. Trong video, ba chú gấu Bắc Cực nhỏ xíu xuất hiện bên cạnh mẹ khi cùng nhau rời khỏi hang trên hòn đảo hẻo lánh Svalbard, Na Uy.
Hình ảnh đầy cảm xúc cho thấy gấu mẹ dẫn đầu, trong khi ba con nhỏ lon ton chạy theo phía sau. Thậm chí, một trong số đó còn nghịch ngợm trèo lên lưng mẹ trước khi bị "đẩy nhẹ" trở xuống đất.
Những khoảnh khắc đáng yêu của gia đình gấu Bắc Cực vô cùng hiếm gặp
Được biết, để ghi lại khoảnh khắc quý giá này, các nhà khoa học đã mất gần một thập kỷ kiên trì theo dõi. Đây cũng là lần đầu tiên họ có thể quan sát chi tiết thời khắc quan trọng trong vòng đời của gấu Bắc Cực.
Thông thường, những con gấu mẹ sẽ đào hang sâu dưới lớp tuyết dày, ở những khu vực hẻo lánh và khó tiếp cận nhất của Bắc Cực. Tuy nhiên, nhờ kết hợp công nghệ vòng cổ định vị qua vệ tinh và hệ thống camera tự động, nhóm nghiên cứu đã lần đầu ghi nhận được thói quen chăm sóc con của loài động vật bí ẩn này.
Trong bối cảnh khí hậu ấm lên đang gây áp lực ngày càng lớn lên những con gấu mẹ, các nhà khoa học cho rằng phát hiện lần này sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ các hang trú ẩn của chúng.
Tiến sĩ Louise Archer, tác giả chính của nghiên cứu đến từ Đại học Toronto Scarborough, chia sẻ: “Mỗi chiếc hang mà chúng tôi theo dõi đều mang một câu chuyện riêng. Mỗi dữ liệu thu thập được đều giúp chúng ta hiểu hơn về giai đoạn quan trọng này và góp phần xây dựng các chiến lược bảo tồn hiệu quả hơn”.


Gấu Bắc Cực là loài động vật biểu tượng của vùng Bắc Cực
Quần đảo Svalbard (Na Uy), một trong những khu vực có người sinh sống nằm gần Bắc Cực nhất thế giới, hiện là “nhà chung” của khoảng 2.700 người và 300 cá thể gấu Bắc Cực. Tuy nhiên, do hang của gấu được giấu rất kín, việc nghiên cứu thời điểm và cách đàn con rời hang luôn gặp nhiều khó khăn.
Thông thường, vào khoảng tháng 11, những con gấu cái mang thai sẽ đào hang sâu trong lớp tuyết để làm tổ. Đến khoảng dịp Giáng sinh, chúng sẽ sinh từ một đến ba con non còn mù, chưa có lông và chỉ nặng khoảng 500 gram. Nhờ bú sữa mẹ chứa tới 31% chất béo, gấu con lớn rất nhanh và có thể đạt trọng lượng khoảng 10kg trước khi cùng mẹ rời hang vào mùa xuân.
Trong một nghiên cứu mới đây, các nhà khoa học đã gắn thiết bị định vị vệ tinh tích hợp cảm biến nhiệt độ cho 13 cá thể gấu Bắc Cực. Kết quả cho thấy, bên trong hang của gấu cái có thể ấm hơn nhiệt độ ngoài trời tới 25°C nhờ hơi ấm từ cơ thể mẹ.
Bằng cách theo dõi thời điểm gấu Bắc Cực ngừng di chuyển và nhiệt độ cơ thể tăng lên, các nhà khoa học đã xác định chính xác lúc chúng bước vào hang trú đông. Di chuyển bằng trực thăng và trượt tuyết xuyên quốc đảo, nhóm nghiên cứu đã lắp đặt hệ thống bẫy camera từ xa để ghi lại hình ảnh xung quanh từng hang gấu.
Tiến sĩ Jon Aars, đồng tác giả nghiên cứu tại Viện Polar Na Uy, cho biết: "Nhờ dữ liệu từ vòng cổ vệ tinh gắn trên gấu mẹ, chúng tôi có thể đối chiếu chính xác sự thay đổi hoạt động và nhiệt độ với hành vi thực tế của chúng”.


Gia đình gấu Bắc Cực
Tại Svalbard, gấu Bắc Cực thường rời hang vào ngày 9/3, tuy nhiên nghiên cứu mới cho thấy thời gian chúng bỏ hang có xu hướng sớm hơn so với trước đây. Trung bình, gấu mẹ và đàn con sẽ nán lại gần hang khoảng 12 ngày kể từ khi lần đầu ló đầu lên khỏi mặt tuyết.
Tuy nhiên, thời gian ở lại hang của các gia đình gấu Bắc Cực rất khác nhau, có đàn rời đi sau 31 ngày, nhưng cũng có đàn chỉ ở lại vỏn vẹn 2 ngày. Sau khi rời hang, gấu mẹ sẽ dẫn con thẳng ra vùng băng biển bao quanh đảo, nơi đàn con tiếp tục sống cùng mẹ trong suốt 2 năm rưỡi tiếp theo.
Gấu con phụ thuộc gần như hoàn toàn vào mẹ, với chỉ khoảng 5% thời gian được nhìn thấy tách riêng. Tuy nhiên, nếu rời hang quá sớm, gấu con có nguy cơ chưa phát triển đủ để thích nghi và sống sót trong điều kiện khắc nghiệt của Bắc Cực.
Giai đoạn nuôi con được xem là thời kỳ nguy hiểm nhất trong cuộc đời của gấu Bắc Cực, với chưa đến 50% số gấu con sống sót được đến tuổi trưởng thành.
Bên cạnh những hình ảnh đáng yêu, đoạn phim mà nhóm nghiên cứu ghi lại còn mang ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ các tổ chức bảo tồn bảo vệ gấu Bắc Cực trong giai đoạn nhạy cảm này.
Tiến sĩ Archer chia sẻ: “Gấu mẹ ngày càng khó sinh sản do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, và trong tương lai, chúng có thể gặp thêm nhiều nguy hiểm khi con người hoạt động nhiều hơn ở Bắc Cực”.
"Chúng tôi rất kỳ vọng vào những công cụ mới giúp theo dõi gấu trong thời điểm dễ tổn thương này, đồng thời hiểu hơn về hành vi của chúng trên khắp Bắc Cực để tìm ra giải pháp bảo vệ đàn con, cũng như tương lai của cả loài”.
Nguồn: Daily Mail