Xuất hiện trong bộ tiểu thuyết Thiên long bát bộ, Tiêu Viễn Sơn là một nhân vật phụ, xuất hiện rất ít, nhưng lại là một nhân vật quan trọng không thể thiếu trong nút thắt của câu chuyện. Ông vốn là thủ lĩnh đội cận vệ hoàng gia của người Khiết Ðan (nước Liêu). Ông cũng là người trong dòng tộc của hoàng hậu nước Liêu. Dù họ Tiêu không có chức vụ gì to lớn trong triều nhưng bởi võ công siêu quần mà cả hoàng đế và hoàng hậu nước Liêu đều nể trọng ông. Tiếng nói của ông rất có trọng lượng vì có mối quan hệ tốt với hoàng đế và hoàng hậu. Ông ta cũng là người đề xướng hòa hảo giữa Tống và Liêu. Điều này khác biệt so với đại đa số người Khiết Đan vốn coi người Hán là kẻ thù.
Tiêu Viễn Sơn trong phim Thiên long bát bộ 2013.
Tuy nhiên, cả gia đình ông đã rơi vào thảm cảnh thật sự khi Tiêu Viễn Sơn cùng vợ và con nhỏ vào Trung Nguyên để thăm ân sư (có bản nói là về thăm bố vợ), nhưng lại bị các cao thủ đứng đầu Trung Nguyên vây đánh ở Nhạn Môn Quan. Bởi trước đó, Mộ Dung Bác đã phao một tin đồn rằng có một đoàn "các cao thủ Khiết Đan sang tấn công chùa Thiếu Lâm, nhằm cướp các bảo điển kinh thư về Đại Liêu". Thực chất, đoàn người ấy chỉ là gia đình Tiêu Viễn Sơn từ Liêu qua cửa ải Nhạn Môn Quan vào nước Tống.
Tại trận đánh ở Nhạn Môn Quan, Tiêu Viễn Sơn đã đánh chết gần hết các cao thủ Trung Nguyên. Ngay cả "Đại ca đứng đầu" của nhóm cao thủ cũng bị đánh trọng thương.
Cảnh Tiêu Viễn Sơn cùng vợ và con nhỏ vào Trung Nguyên trong phim Thiên long bát bộ 2013.
Trong lúc giao chiến, người vợ không biết võ công đã bị đánh chết. Quá bi thương, Tiêu Viễn Sơn dùng dao khắc vào vách đá những dòng tuyệt bút trăn trối của mình, rồi ôm vợ con nhảy xuống vực tại Nhạn Môn Quan tự vẫn. Khi đang nhảy xuống, thấy đứa con thơ nay đã tròn một tuổi hóa ra vẫn sống, chưa bị các cao thủ giết hại, Tiêu Viễn Sơn đã quăng con lên trở lại. Đứa con này được trưởng bối "Đại ca đứng đầu" tha cho không giết, đem giao cho một cặp vợ chồng tiều phu Kiều Tam Hòe nuôi dưỡng.
Thế nhưng số trời đã định, Tiêu Viễn Sơn nhảy xuống vực thẳm Nhạn Môn Quan nhưng may nhờ rơi trúng một gốc cây cổ thụ nên đã không chết. Quá uất hận Tiêu Viễn Sơn tìm vào ẩn cư trong chùa Thiếu Lâm, tu luyện võ công ròng rã 30 năm tại đây, để tạo ra một cuộc trả thù đẫm máu và bị gọi là 'đại ác nhân'. Cuối truyện, ông được Tảo Địa tăng (Vô Danh thần tăng) điểm hóa và quy ẩn tại Thiếu Lâm tự.
Nội dung đoạn tuyệt bút của Tiêu Viễn Sơn, viết bằng chữ Khiết Đan, như sau (do Trí Quang đại sư nói lại cho Tiêu Phong nghe):
"Phong nhi vừa tròn một năm, ta đưa vợ con đi ăn tiệc ở bên bà ngoại, trên đường đột nhiên gặp phải bọn ăn cướp Nam triều. Chỉ chớp mắt, vợ ta bị cướp giết chết nên cũng không muốn sống làm gì. Thụ nghiệp ân sư của ta là người Hán, ta đã từng thề trước mặt sư phụ không giết Hán nhân, ngờ đâu hôm nay giết một lượt hơn mười người, vừa thẹn vừa đau lòng, chết đi còn mặt mũi nào nhìn thấy ân sư được nữa. Tiêu Viễn Sơn tuyệt bút". Qua đoạn tuyệt bút, tuy không có nói chi tiết về võ công của Tiêu Viễn Sơn, nhưng có thể thấy sư phụ của ông là một người Hán.
Vợ chồng Tiêu Viễn Sơn.
Có thể nói, trong trận Nhạn Môn Quan năm xưa, chắc chắn những người tham gia huyết chiến đều là võ lâm cao thủ. Thế nhưng cho dù các cao thủ đệ nhất hợp lực vây đánh Tiêu Viễn Sơn, đừng nói là giết, mà không một ai có thể đả thương được ông. Hầu hết những người này đều bị ông đánh chết. Chỉ còn sót đúng 4 người, Huyền Từ Phương Trượng, Uông Kiếm Thông bang chủ Cái Bang, Trí Quang Hòa Thượng và Triệu Tiền Tôn.
Đến Tiêu Phong sau này đánh hết sức may ra cũng chỉ đánh được 3 cao tăng chữ Huyền của chùa Thiếu Lâm mà Tiêu Viễn Sơn có thể đánh thắng tới hàng chục cao thủ hàng đầu bấy giờ, điều đó chứng tỏ võ công của ông không tầm thường chút nào.