Fan service là gì và lý do khiến nó gây nhiều tranh cãi đến vậy?

Fan service là một thuật ngữ khởi nguồn từ cộng đồng người hâm mộ anime/manga, tuy vậy nó cũng là chủ đề gây tranh cãi khá nhiều.

Hay nói cách khác thì fan service là hình thức được dùng để phục vụ cho các fan, tặng cho fans những phân cảnh, những hình ảnh hay những thứ mà họ thật sự mong muốn. Hình thức này được tạo ra với mục đích làm hài lòng cũng như thu hút được nhiều fan hơn cho tác phẩm. Fan service rất đa dạng thể loại, từ những loại nhẹ nhàng như những phân cảnh ngọt ngào về 1 tình yêu trong sáng, hay những câu chuyện về các lễ hội, những món ăn ngon,… cho tới những loại nặng hơn là fan service loại tình dục. 

Loại fan service này khá phổ biến trong các bộ anime/manga và nó đã tồn tại khá lâu về trước. Loại fan service này cũng phân ra cấp độ nhẹ với cấp độ nặng, nhẹ thì chỉ là những cảnh các cô nàng 2D mặc những bộ đồ mát mẻ như bikini hay những trang phục hầu gái vừa dễ thương vừa quyến rũ, nặng thì những phân cảnh đó sẽ trở nên mát mẻ hơn, thậm chí là còn được gắn mác 18+. Cũng chính loại fan service này đã khiến anime/manga trông có vẻ không hề tôn trọng trẻ em và phụ nữ, khiến hình thức giải trí này trong mắt nhiều người trở nên xấu xa và họ kỳ thị nó.

Fan service có 2 dạng là fan service tốt và fan service xấu. Fan service tốt thường sẽ chỉ đơn giản mong được trông thấy những nhân vật mình yêu thích được mặc những bộ đồ đẹp và dễ thương, cùng lắm thì mặc những bộ bikini chứ không còn gì quá mức nữa cả, hay những phân cảnh đầy ngọt ngào và trong sáng giữa cặp đôi mà họ thích hoặc chỉ đơn giản là họ thích nhìn thấy những món ăn ngon xuất hiện trong anime/manga. Còn những fan service xấu thường là hình thức nặng hơn của dạng fan service loại tình dục, và điều này đa số được sử dụng lên các nhân vật nữ, tệ hơn là nó còn được áp dụng lên các loli. 

Tuổi tác của các nhân vật trong thế giới anime/manga hầu như là hoàn toàn vô dụng vì khó ai có thể phân biệt được tuổi của 1 nhân vật nào đó thông qua ngoại hình và tính cách của họ, chính vì lẽ đó mà nhiều loli tuy đã hơn 18, thậm chí là lên tới hàng trăm, hàng ngàn tuổi rồi nhưng họ vẫn có ngoại hình như trẻ con, và để 1 nhân vật giống trẻ con khoác lên mình những bộ đồ thiếu vải, hoặc cho các nhân vật nữ có ngoại hình đầy đặn mặc những bộ đồ rất sexy, hay cho các nhân vật ấy có những hành động và cử chỉ 18+ chỉ để phục vụ và lôi kéo nhiều fan hơn cho tác phẩm thì điều đó thật sự không hề tốt. 

Điều nguy hiểm nhất trong vấn đề tình dục hoá các nhân vật nữ của anime/manga chính là “nó là giả”, và vì nó không có thật nên mọi người thường cởi mở, thoải mái với nó hơn, thậm chí cảm thấy điều đó thật bình thường và cho rằng nó không ảnh hưởng tới ai. Tuy nhiên, liệu có ai có thể đảm bảo rằng sau này những người coi fan service loại tình dục quá nhiều sẽ không nhìn những người phụ nữ, những cô nàng hay những bé gái ngoài đời thật theo hướng bậy bạ không?! Điều này cũng giống như các thanh niên quá đắm chìm trong game tới mức bị ảo game ngoài đời thật và vô tình gây ra những hành động đáng tiếc không thể nào cứu vãn được. 

Nếu hình ảnh các bé gái ở ngoài đời biểu thị cho sự ngây thơ và trong sáng, còn những cô nàng thì biểu thị cho vẻ đẹp thanh xuân, những người phụ nữ thì tượng trưng cho vẻ đẹp chín chắn của đất nước, nhưng khi vào trong thế giới anime/manga thì họ lại bị coi là 1 công cụ giúp các nhà sản xuất tăng doanh thu, tăng lợi nhuận bằng cách tình dục hóa hình ảnh của họ thì điều đó thật sự là không hề tốt, và hệ lụy cho điều đó không phải các nhân vật nữ ấy vì họ không hề có thật, mà là nhận thức của các fan service thích loại tình dục. 

Nếu họ có thể nhận thức được những gì mình đang coi chỉ là giả và không nên áp dụng cho ngoài đời thật thì sẽ không có gì đáng nói, nhưng nếu họ quá đắm chìm và không phân biệt được thật ảo, hay có những suy nghĩ bậy bạ khi nhìn những cô bé, những cô gái theo hướng không tốt đẹp thì thật là điều đáng lo ngại. Và đâu đó ngoài kia vẫn còn tồn tại nhiều hoạ sĩ vì đồng tiền mà tạo ra nhiều tác phẩm 18+ về hình ảnh nữ giới và loli, những hoạ sĩ ấy sẽ không hề quan tâm tới hệ lụy nguy hiểm có thể xảy ra nên chừng nào vẫn còn những fan service loại tình dục thì họ vẫn sẽ tiếp tục tạo ra thật nhiều tác phẩm và những khung cảnh 18+ về nữ giới và loli. 

Và không nói đâu xa khi mà chính tại vùng đất của những ước mơ, nơi mà hầu như mọi điều đều có thể chấp nhận được nếu nó là hư cấu như Nhật Bản, nhìn thì thấy có vẻ đây là nơi yên bình nhất khi mà có rất ít những vụ án mạng, nhưng cũng chính nơi đây lại là đất nước có tỷ lệ quấy rối tình dục khá là cao.

Điều đó cũng đủ thấy các bộ anime/manga 18+ có tầm ảnh hưởng nhiều như thế nào trong tâm trí của người dân nơi đây. Và Nhật cũng là đất nước có tiếng về văn hóa không lành mạnh, cũng như tư tưởng trọng nam khinh nữ tưởng chừng như đã chỉ còn là dĩ vãng ở nhiều quốc gia nhưng ở Nhật thì nó vẫn tồn tại, điều này thì cũng được thể hiện rất nhiều trong các bộ anime/manga khi phụ nữ đã có chồng thường sẽ lui về làm nội trợ còn người chồng thì ra ngoài kiếm tiền. Có lẽ chính vì tư tưởng đó mà các bộ anime/manga thường không tôn trọng người phụ nữ cho lắm nên mới ra sức tình dục hóa hình ảnh của họ như vậy. 

Bởi sự lạm dụng hình ảnh nhạy cảm của người phụ nữ quá mức như thế nên đã khiến nhiều người không mấy thiện cảm về ngành công nghiệp giải trí này. Mặc dù cũng có rất nhiều tác phẩm hay và mang đầy giá trị nhân văn, tôn lên quyền của phụ nữ và trẻ em như những tác phẩm của Ghibli, Shigatsu wa kimi no uso hay là Koe no Katachi.

Tuy nhiên, những tác phẩm tệ hại luôn lạm dụng fan service lại có quá nhiều, lấn át đi những tác phẩm thật sự hay khiến nhiều người chưa từng xem qua anime/manga nhầm tưởng rằng nó là hình thức giải trí trá hình và có ác cảm với nó. Dù vậy, nói qua nói lại thì những tác phẩm có nội dung không hay và không thể cuốn hút được người xem nên việc lạm dụng fan service là cách duy nhất để họ có thể cứu vãn lại tác phẩm ấy và giúp họ tăng doanh thu, mà cay đắng làm sao thì những tác phẩm như vậy lại quá nhiều khiến những bộ anime/manga thật sự hay, thật sự đầy ý nghĩa bị lu mờ. 

Hệ lụy cho việc lạm dụng fan service quá nhiều chính là khiến những người phụ nữ cảm thấy họ không được coi trọng và ảnh hưởng tới tâm sinh lý của những người con trai đang trong tuổi dậy thì, tệ hơn là ảnh hưởng tới những suy nghĩ của những đứa trẻ khi mà trong các tác phẩm dành cho con nít cũng xuất hiện những hình ảnh mát mẻ dù chỉ là hình thức nhẹ.

Điển hình như bộ anime/manga huyền thoại Doraemon đã phải nhận 1000 chữ ký từ phụ huynh yêu cầu về việc phải gỡ bỏ đi những cảnh mát mẻ của Shizuka. Mọi thứ trở nên tệ hơn khi nó không còn nằm ở tâm sinh lý của những người con trai nữa, mà nó đã nằm ở phần nhận thức của họ. Việc xem fan service trong 1 thời gian dài đã khiến những người con trai nhìn phụ nữ và trẻ em theo hướng dục vọng, coi họ như món đồ vật và ngay lập tức bỏ qua cảm xúc của họ.

Việc lạm dụng fan service quá mức có thể do phần đông lượng người xem anime/manga là nam giới nên họ thường dùng những hình ảnh 18+ của phụ nữ để phục vụ cho các khán giả của mình, và hình ảnh loli cũng như fan service đã là 1 hình ảnh không thể thiếu trong văn hóa anime/manga.

Tuy nhiên, bây giờ anime và manga đang ngày càng nổi tiếng và được nhiều quốc gia trên thế giới chấp nhận hình thức giải trí này như dạng phim ảnh, vậy nên có lẽ anime/manga nên có 1 chút thay đổi nào đó để có thể phù hợp hơn đối với người xem, giúp văn hoá đất nước Nhật trở nên tốt đẹp hơn trong mắt khán giả các nước.

Có lẽ anime/manga không nên chỉ hướng tới nam giới nữa, mà cũng nên hướng tới cả nữ giới, tôn trọng phái nữ cũng như trẻ em hơn, giúp hình thức giải trí này trong mắt nhiều người, đặc biệt là phái nữ trở nên tốt đẹp hơn thay vì cứ mãi giữ khư khư theo lối suy nghĩ cổ hủ để rồi khiến anime/manga trong mắt nhiều người trở nên không mấy tốt đẹp và dễ gây ra nhiều tranh cãi về quyền phụ nữ và trẻ em như hiện nay.