Rất nhiều người luôn so sánh các loài thằn lằn bay với loài dơi hiện đại và nghĩ rằng chúng có tập tính giống nhau.
Nhiều người cho rằng thằn lằn bay cũng sẽ có những móng vuốt chắc khỏe để khiến cho chúng có thể treo ngược cơ thể ở trên cây, nhưng trên thực tế điều đó không hề chính xác, bởi thông qua các mẫu hóa thạch của những loài thằn lằn bay được phát hiện, chúng ta biết được rằng các chi và ngón chân của chúng nhô ra cùng một hướng và khiến cho những móng vuốt của chúng không có khả năng cầm nắm bởi vậy những móng vuốt đó không có khả năng hỗ trợ cho biệt treo ngược cơ thể trên cây như loài dơi hiện đại.
Nhưng không phải tất cả đều như vậy, mới đây các nhà khảo cổ tại Trung Quốc đã phát hiện ra một loài thằn lằn bay mới sống vào thời Đại Trung sinh và đi ngược lại với quan điểm mà chúng ta vẫn biết về những loài thằn lằn bay cổ đại. Chúng có tên Vesperopterylus.
Jehol Biota bao gồm tất cả các sinh vật sống - hệ sinh thái - của vùng đông bắc Trung Quốc trong khoảng từ 133 đến 120 triệu năm trước và đây cũng là nguồn hóa thạch cổ sinh vật nổi tiếng nhất của Trung Quốc bởi tại đây không chỉ tìm thấy một số lượng lớn những loài khủng long có lông, mà còn tìm thấy nhiều loài thằn lằn bay mới.
Trong tầng lớp hóa thạch thời Đại Trung sinh (Mesozoi) nằm ở thị trấn Lamadong, huyện Jianchang, tỉnh Liêu Ninh, các nhà cổ sinh vật học đã tìm thấy một phiến đá chứa hóa thạch động vật vẫn còn nguyên vẹn. Khi nhìn vào mẫu hóa thạch này họ phát hiện loài động vật này có xương bàn chân thon dài khác thường và có thể xác định được đây là mẫu hóa thạch của một loài thằn lằn bay cổ đại (pterizard).
Vị trí địa lý của các hóa thạch được tìm thấy.
Hóa thạch được bảo quản trên đá phiến.
Các mẫu hóa thạch được tìm thấy từ thị trấn Lamadong đã thu hút sự chú ý của rất nhiều các nhà cổ sinh vật học vì đặc điểm đặc biệt của chúng. Một nhóm các nhà nghiên cứu từ Bảo tàng Tự nhiên Bắc Kinh và Viện Địa chất của Viện Khoa học Địa chất Trung Quốc đã nghiên cứu hóa thạch pterizard trên đá phiến.
Vào năm 2017, các nhà cổ sinh vật học ở Trung Quốc đã đặt tên cho loài pterizard này là pterizard hoàng hôn. Bài báo nghiên cứu đã được xuất bản trong "Vấn đề đặc biệt của Hiệp hội Địa chất Luân Đôn" xuất bản năm 2017. Bài báo có tựa đề "Loài thằn lằn bay mới có cái miệng ếch từ Jianchang, tỉnh Liêu Ninh, Trung Quốc".
Trong bài báo này, các nhà cổ sinh vật học đặt tên khoa học cho loài thằn lằn bay này là Vesperopterylus, với tên đầy đủ là Vesperopterylus lamadongensis.
Lý do tại sao nó được gọi là pterizard hoàng hôn là do các nhà nghiên cứu nghĩ rằng nó sẽ đi kiếm thức ăn vào lúc hoàng hôn giống như loài dơi. Bằng chứng trực tiếp cho thấy chúng và dơi có thói quen tương tự xuất phát từ đôi chân sau.
Loài thằn lằn bay này có bốn ngón trên hai chân sau, trong đó ngón cái và ba ngón còn lại mọc khác hướng và có khả năng nắm giữ. Đây là loài đầu tiên trong đại gia đình pterizard được phát hiện có khả năng như vậy.
Hãy tưởng tượng: các nhóm pterizard hoàng hôn dùng chân sau để treo cơ thể của chúng trên cành cây hoặc một bức tường đá. Khi những con thằn lằn bay ra ngoài để kiếm thức ăn, chúng có khả năng sẽ hành động theo nhóm lớn cùng nhau như loài dơi, và cảnh tượng đó ắt hẳn sẽ thật ngoạn mục!
Khác với chim hay côn trùng, đôi cánh da của dơi không đủ lực để có thể dễ dàng nâng chúng từ mặt đất lên không trung. Do đó, lúc nghỉ ngơi, dơi luôn chọn một ví trí ở trên cao để khi cần bay lượn, chúng chỉ việc thả mình xuống, lợi dụng lực cản không khí hỗ trợ cho việc cất cánh. Ngoài ra, khi mùa đông đến, dơi cũng có tư thế treo ngược mình lên để ngủ đông, như vậy có thể giảm bớt được sự tiếp xúc với đỉnh hang lạnh giá. Hoặc có một số con dơi có thể vùi đầu và thân vào trong màng cánh, cùng với bộ lông mềm mọc dày trên mình nó có thể có tác dụng ngăn cách hẳn với không khí lạnh ở bên ngoài.
Pterizard hoàng hôn là một loại pterizard rất nhỏ, chiều dài cơ thể của nó là 50 cm và sải cánh của nó nhỏ hơn 1 mét. Những con thằn lằn bay này độc đáo ở chỗ chúng có thể giữ móng vuốt bấu vào nhau và có một cái đuôi ngắn, cong. Ngoài những đặc điểm đó, chúng còn đặc biệt hơn các loài thằn lằn bay khác ở chỗ hộp sọ của chúng rất tròn cũng như có một cái đầu phẳng và miệng của nó có đầy những chiếc răng nhỏ, nhọn. Pterodactyl hoàng hôn có cổ và cơ thể ngắn, nhưng chân trước của nó cực kỳ phát triển so với cơ thể.
Phục hồi hộp sọ ba chiều của pterizard hoàng hôn.
Các nhà cổ sinh vật học cho rằng với kích thước cơ thể như vậy, thức ăn chủ yếu của chúng là côn trùng. Ngoài ra giới khảo cổ Trung Quốc cũng phát hiện ra một loài thằn lằn bay có cấu tạo hộp sọ tương tự nhưng về đôi chân và khả năng treo mình lộn nhược như loài dơi thì cho tới nay, Vesperopterylus vẫn là loài duy nhất.
CÙNG CHUYÊN MỤC
