Điện ảnh Việt Nam nhiều thập kỷ qua đã dành sự trân trọng đặc biệt cho đề tài chiến tranh – nơi khắc họa hình ảnh cha ông ta với tinh thần kiên cường, bất khuất, sẵn sàng hy sinh tuổi trẻ và máu xương để bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ của đất nước. Bằng ngôn ngữ nghệ thuật, những bộ phim dưới đây không chỉ tái hiện một giai đoạn bi tráng của lịch sử dân tộc mà còn chạm đến trái tim người xem, nhắc nhớ về giá trị của hòa bình hôm nay.
Những người viết huyền thoại (2013)
Bộ phim của đạo diễn Bùi Tuấn Dũng đưa khán giả trở về những năm 1960, khi nhu cầu chi viện xăng dầu cho chiến trường miền Nam trở nên cấp bách. Hình tượng nhân vật tướng Dinh - dựa trên nguyên mẫu Thượng tướng Đinh Đức Thiện - cùng đoàn 559 đã tái hiện kỳ tích xây dựng đường ống xăng dầu dài hơn 5.000 km trong bảy năm trời gian khổ. Với sự chỉn chu từ kịch bản, hình ảnh đến kỹ thuật, phim là bản hùng ca về trí tuệ và ý chí Việt Nam trong chiến tranh.
Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối (2025)
Lấy cảm hứng từ những sự kiện có thật tại Củ Chi sau năm 1967, bộ phim khắc họa tinh thần quả cảm của một tiểu đội du kích 21 người dưới sự chỉ huy của Bảy Theo (Thái Hòa). Trong lòng địa đạo, họ vừa chiến đấu, vừa bảo vệ tuyến liên lạc chiến lược, đối mặt với những cuộc càn quét ngày càng ác liệt của quân Mỹ. Tác phẩm là lời tri ân sâu sắc gửi đến những con người "sống trong lòng đất" vì sự sống còn của Tổ quốc.
Đào, Phở và Piano (2023)
Lấy bối cảnh 60 ngày đêm khói lửa tại Hà Nội cuối năm 1946 - đầu năm 1947, phim do nghệ sĩ Phi Tiến Sơn đạo diễn tái hiện câu chuyện về những người dân bình thường chọn ở lại cùng Thủ đô. Trong bom đạn, họ vẫn giữ tình yêu cuộc sống, niềm tin vào cái đẹp và lạc quan đối diện cái chết. Tác phẩm được đánh giá là một trong những phim chiến tranh hiếm hoi mang màu sắc thơ và lãng mạn sâu lắng.
Hà Nội 12 ngày đêm (2002)
Đạo diễn Bùi Đình Hạc đã tái hiện lại một trong những trận chiến khốc liệt nhất: cuộc tập kích bằng B-52 của Mỹ cuối năm 1972. Với quy mô hoành tráng, bộ phim khắc họa tinh thần quả cảm của nhân dân Hà Nội, buộc đối phương phải ngồi vào bàn đàm phán và ký Hiệp định Paris. Đây là tác phẩm điện ảnh tiêu biểu khi nói về "Điện Biên Phủ trên không".
Dòng sông phẳng lặng (2005)
Dựa trên tác phẩm của nhà văn Tô Nhuận Vỹ, bộ phim dài 15 tập nói về cuộc Tổng tiến công Mậu Thân 1968. Bằng sự khắc họa chân thực, phim làm nổi bật hình ảnh những chiến sĩ biệt động thành phố Huế kiên cường, bất khuất chiến đấu bên dòng sông Hương, góp phần làm tan rã tinh thần Mỹ và mở đường cho chiến thắng năm 1975.
Vĩ tuyến 17 ngày và đêm (1973)
Tác phẩm của đạo diễn Hải Ninh không chỉ phản ánh hiện thực chiến đấu hai bên vĩ tuyến mà còn là bộ phim Việt Nam đầu tiên tham gia Liên hoan phim quốc tế Moskva (1973), mang về giải thưởng cao quý. Vai diễn o Dịu của NSND Trà Giang đã đi vào lịch sử, trở thành biểu tượng điện ảnh về người phụ nữ kiên trung trong khói lửa.
Cánh đồng hoang (1979)
Lấy bối cảnh Đồng Tháp Mười, phim kể về vợ chồng anh Ba Đô - chị Sáu Xô bám trụ giữa bom đạn, giữ đường dây liên lạc cho cách mạng. Với bối cảnh giản dị nhưng chất chứa sức sống kiên cường, phim đã giành Bông Sen Vàng (1980) và Huy chương vàng tại Liên hoan phim quốc tế Moskva (1981). Đây cũng là một trong những kiệt tác để đời của điện ảnh Việt Nam.
Đừng đốt (2009)
Chuyển thể từ nhật ký của liệt sĩ - bác sĩ Đặng Thùy Trâm, phim của đạo diễn Đặng Nhật Minh đã khiến nhiều khán giả rơi lệ. Những trang nhật ký trở thành lời nhắn nhủ về tình yêu đất nước, lý tưởng và lòng nhân ái của thế hệ thanh niên trong chiến tranh. Hình ảnh Đặng Thùy Trâm hiện lên vừa hồn nhiên, vừa kiên cường, là biểu tượng bất diệt của tinh thần Việt Nam.
Áo lụa Hà Đông (2006)
Bộ phim xúc động về số phận bi thương của gia đình Dần và Gù trong thời loạn lạc những năm 1954. Những giọt nước mắt, sự hy sinh và tình mẫu tử thiêng liêng của nhân vật Dần đã khiến khán giả thổn thức. "Áo lụa Hà Đông" không chỉ là câu chuyện về chiến tranh, mà còn là khúc ca về tình yêu và đức hy sinh vô bờ bến của người phụ nữ Việt Nam.
Ngã ba Đồng Lộc (1997)
Phim khắc họa chân thực sự hy sinh của 10 nữ thanh niên xung phong tại "tọa độ chết" Đồng Lộc. Họ tuổi đời mười tám, đôi mươi nhưng đã dâng hiến tuổi xuân cho Tổ quốc. Tác phẩm của đạo diễn Lưu Trọng Ninh là nén nhang tưởng nhớ, đồng thời nhắc nhở thế hệ sau về giá trị của sự sống có được từ máu xương của các thế hệ đi trước.
Mùi cỏ cháy (2012)
Phim tái hiện 81 ngày đêm ác liệt tại thành cổ Quảng Trị mùa hè 1972 qua số phận bốn chàng sinh viên trẻ. Từ giảng đường ra chiến trường, họ đã sống và ngã xuống trong niềm tin "Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh". Tác phẩm mang đến sự đồng cảm mạnh mẽ bởi nó gợi nhớ về những người con trẻ tuổi đã hóa thành bất tử giữa khói lửa.
Mưa đỏ (2025)
Với kịch bản của nhà văn Chu Lai, phim lấy cảm hứng từ cuộc chiến đấu 81 ngày đêm tại thành cổ Quảng Trị năm 1972. Tiểu đội 1 - những chàng trai trẻ đầy nhiệt huyết - trở thành biểu tượng của tuổi trẻ Việt Nam sẵn sàng hy sinh cho đất nước. "Mưa đỏ" không chỉ là một bộ phim chiến tranh, mà còn là khúc tráng ca về tình đồng đội, khát vọng hòa bình và tinh thần hòa hợp dân tộc của nhân dân Việt Nam.
Lời kết
12 bộ phim trên là những lát cắt tiêu biểu trong dòng chảy điện ảnh Việt Nam về đề tài thời chiến. Mỗi tác phẩm là một tượng đài ký ức, khắc ghi sự hy sinh oanh liệt của các thế hệ cha ông. Xem lại những thước phim này, khán giả không chỉ xúc động mà còn thấm thía hơn giá trị của hòa bình hôm nay - thành quả được đánh đổi bằng xương máu và tuổi xuân của biết bao con người.
Ảnh: Sưu tầm
CÙNG CHUYÊN MỤC
