The Platform (Tựa gốc El Hoyo) đã đem lại cho mỗi người chúng ta quá nhiều sự khắc khoải. Không chỉ nằm ở nội dung phim và những thông điệp mà nó truyền tải, The Platform còn khiến khán giả hoặc phải rùng mình, hoặc đau xót vì những triết lý được lồng ghép qua từng lời thoại.
1. “Ăn, hoặc bị ăn.” - Trimagasi
Thế giới này tồn tại một quy luật rất đơn giản: Nếu bạn không làm kẻ săn mồi, bạn sẽ trở thành kẻ trốn chạy. Đây là một trong những câu nói đầu tiên của Trimagasi (Zorion Eguileor) khi gặp Goreng (Iván Massagué). Hơn 1 năm kinh nghiệm ở hệ thống nhà tù kì quái này, Trimagasi hiểu rất rõ quy luật của nơi này cũng như quy luật của cuộc đời. Rất đơn giản, trong cuộc đấu tranh xã hội khốc liệt này, nếu bạn không vùng dậy, bạn sẽ bị giẫm đạp, thế thôi.
2. “Ở đây có 3 loại người. Những người ở trên, những người ở dưới, và những người ngã xuống.” - Trimagasi
Cũng từ những phút đầu tiên Goreng gặp Trimagasi khi vừa tỉnh dậy ở tầng thứ 48, anh đã phải nghe những lời cay đắng này từ ông. Những người ngã xuống có lẽ không chỉ để ám chỉ những người mất mạng khi xảy ra xung đột trong nhà tù, mà còn là những người sẵn sàng chấp nhận “ngã xuống” để thay đổi hệ thống hố sâu này. Khi lời khẳng định này xuất hiện ngay từ những câu thoại đầu tiên, chắc hẳn khán giả cũng lờ mờ đoán được rằng: Goreng sẽ trở thành loại người thứ ba - một “Đấng Cứu Thế” đầy mỉa mai.
3. “Đừng gọi họ, vì họ ở dưới ta. Cũng đừng gọi đám người ở trên, vì chúng ở trên ta.” - Trimagasi
Lần nữa chúng ta được nghe triết lý cuộc đời từ người bạn cùng tầng đầu tiên của Goreng, nghe thì mỉa mai và khinh miệt nhưng lại đầy đau xót. Sẽ chẳng ai buồn nghe bạn nói nếu bạn ở vào một tầng lớp thấp kém hơn họ, và có những người cũng chẳng muốn nghe dù chỉ một lời than van, cầu cứu từ những người thua kém mình. Một quy luật nữa của cuộc đời, rằng nếu bạn muốn lời nói của mình có trọng lượng, bạn phải đứng ở một vị trí nào đó đủ sức nặng để khiến họ chấp nhận lắng nghe và công nhận ý kiến của mình.
4. “Nếu mọi người chỉ ăn vừa đủ, thức ăn sẽ xuống được các tầng thấp nhất.” - Imoguiri
Đây là điều mà ai cũng nhận ra, nhưng không phải ai cũng muốn thực hiện. Đó là lý do mà dù Imoguiri (Antonia San Juan) bỏ bao nhiêu công sức để khuyên nhủ và thuyết phục, chẳng có ai muốn bản thân chỉ ăn một lượng đồ ăn giới hạn. Những người tự cho mình là quyền lực muốn hưởng thụ đến cùng cực những quyền lợi họ đang có, thậm chí muốn đạp đổ nó đi khi không còn muốn ăn nữa. Không phải thức ăn vốn không đủ cho 333 tầng, mà mấu chốt của những cái chết tang thương ở hố sâu lại đến từ lòng tham và sự ích kỷ của con người.
5. “Phân hiệu quả hơn tính đoàn kết nhiều.” - Goreng
Có những người mơ mộng ở đời luôn vọng tưởng rằng sự đoàn kết có thể cứu con người khỏi sự tuyệt vọng nơi hố sâu như Imoguiri. Đau xót thay, chỉ khi Goreng lên tiếng đe dọa làm ô nhiễm thức ăn của họ bằng chất thải của mình, họ mới đồng ý nghe theo. Khi con người cần nhau nhất trong hoàn cảnh khốn cùng, họ chỉ quan tâm đến quyền lợi của bản thân, mà chẳng ai thèm để tâm tính đoàn kết đánh vần như thế nào. Cuối cùng, Goreng rút ra một triết lý nghe hơi mất vệ sinh một chút, nhưng lại đắng cay thật nhiều, là hóa ra phân lại hiệu quả hơn tính đoàn kết viển vông mà Imoguiri trông đợi.
6. “Thuyết phục trước khi đánh bại. Nếu họ không nghe, hãy tấn công, nhưng trước hết, hãy thuyết phục.” - Người thầy thông thái
Khi Baharat (Emilio Buale Coka) và Goreng cùng nhau hùng hùng hổ hổ, trang bị vũ khí đi xuống theo bàn ăn để phát thức ăn cho những người đang vật lộn với sự sống từ tầng 50 trở xuống, hai người đã gặp người thầy thông thái của Baharat và nghe lời thuyết giảng của ông. Mục đích của Baharat và Goreng là rất cao cả, nhưng hành động lại sai trái. Không cần biết người khác sẽ phản ứng thế nào, nhưng vừa xuất hiện đã dí gươm đao, gậy gộc vào mặt và tấn công họ sẽ là một hành động chẳng hay chút nào, phải không?
7. “Khi cậu ở những tầng cao, cậu được thoải mái ăn những gì mình muốn. Nhưng chẳng có gì để mong đợi đâu. Lúc đó cậu sẽ phải lo lắng rất nhiều thứ.” - Trimagasi
Nếu thức dậy và phát hiện ra mình ở một số tầng cực kỳ thấp, thứ duy nhất mà các tù nhân cần quan tâm là thức ăn, thức ăn và thức ăn. Nhưng khi đáp ứng được nhu cầu thiết yếu ở tầng cao hơn, người ta lại phải lo lắng về những gì sẽ xảy ra tiếp theo. Nói một cách mỉa mai, ở những tầng cao, thứ duy nhất được đáp ứng chỉ có thức ăn, và những nỗi lo sau đó cũng sẽ trở nên đáng sợ hơn rất nhiều. Vì vậy, Trimagasi khuyên Goreng hãy mong đợi mình được xếp vào những tầng giữa - vì đây là lúc mọi thứ ổn thỏa nhất.
8. “Chẳng có tính đoàn kết nào là tự phát cả.” - Goreng
Khi Imoguiri nói về Goreng về tính đoàn kết tự phát và cố gắng vực dậy nó từ những người ở tầng 34, Goreng đã bác bỏ cô. Điều này ngầm khẳng định rằng, có rất ít người suy nghĩ cho người khác, tin tưởng và chấp nhận đoàn kết với những cá thể xa lạ nào đó mà không có tác động từ yếu tố bên ngoài. Chỉ khi mạng sống và quyền lợi của cá nhân họ bị ảnh hưởng, họ mới tự giác đoàn kết một lòng mà thôi, như khi Goreng đe dọa giết họ hoặc làm cho thức ăn của họ ô nhiễm.
9. “Chẳng quan trọng nữa. Bây giờ chúng ta giống nhau rồi, đều là những kẻ sát nhân.” - Trimagasi
Dù Goreng cố gắng chối bỏ linh hồn của Trimagasi bao nhiêu, thì từ giây phút anh cầm dao đâm ông và ăn thịt người bạn cùng tầng, Goreng đã trở nên chẳng khác gì Trimgasi. Trimagasi giết người và lóc thịt họ để ăn, Goreng cũng giống như vậy mà thôi. Mặc dù Goreng luôn miệng nói rằng linh hồn Trimagasi không tồn tại, nhưng hơn ai hết, anh không thể chối bỏ được bản chất của mình. Cuối cùng thì Goreng cũng trở thành một kẻ giết người, không hơn không kém.
10. “Rồi tình bạn của chúng ta sẽ dần biến mất. Rồi sẽ có nghi kỵ và mâu thuẫn. Rồi sẽ dẫn đến xung đột và tội ác.” - Trimagasi
Lúc Trimagasi trói chặt Goreng trên giường vì nhận ra tầng 171 sẽ là mồ chôn cả hai nếu không có một người chịu hy sinh, ông đã thừa nhận điều này như một việc hiển nhiên. Khi bản năng sinh tồn của con người trỗi dậy vào lúc khốn cùng, bất kỳ mối quan hệ nào, dù sâu sắc đến đâu cũng sẽ bị phá vỡ. Người xem chợt cảm thấy đau xót khi nhớ đến lời nói của Trimagasi chỉ vừa đêm hôm trước thôi, rằng ông thật sự rất quý mến Goreng. Đúng là chỉ lúc hoạn nạn mới nhìn rõ mặt người bên cạnh mình.
11. “Sự giàu có của một người không đến từ việc anh ta tích lũy bao nhiêu, mà bằng việc anh ta đã trao đi bao nhiêu.” - Kinh Thánh
Các tín đồ Thiên Chúa giáo chắc hẳn rất quen thuộc với đoạn Kinh Thánh nổi tiếng này. Nói cách khác, một người chỉ thực sự giàu có khi anh ta có lòng bao dung và hào phóng, biết quan tâm và giúp đỡ mọi người, chứ không phải là một người có thật nhiều của cải. Goreng đã đọc được đoạn Kinh Thánh này lúc tìm thấy đứa bé ở tầng 333, cũng nhờ nó mà anh nhận ra số phận được định sẵn của mình là hy sinh để cô bé và mọi người cùng được sống. Dù đã thực sự trở nên “giàu có” như lời Thánh Kinh, nhưng buồn thay, Goreng đã quyết định ở lại địa ngục vì tội lỗi của mình.
12. “Chỉ kẻ điên mới rời tầng 6. Hoặc là hai kẻ điên phấn khích.” - Baharat, Goreng
Chỉ còn một tháng nữa là Goreng được thoát khỏi nhà tù này, và định mệnh ưu ái đưa anh vào tầng 6, nghĩa là anh chỉ còn cách cánh cửa thiên đường chỉ 5 bước chân. Anh có quyền thoải mái say sưa với các món ăn ngon, và vô âu vô lo chờ đợi mãn hạn tù. Nhưng vào thời khắc anh quyết định sẽ theo bàn ăn đi xuống, thậm chí còn không biết phải đi xuống sâu bao nhiêu, Baharat đã gọi anh là kẻ điên. Nhưng rồi Goreng đã chứng minh mình đúng khi gọi cả hai người là hai kẻ điên phấn khích - những kẻ điên chấp nhận hy sinh để mang lại ánh sáng cho mọi người.
13. “Nhảy xuống sẽ dễ dàng hơn rất nhiều, vì thế nên tôi mới chọn cách này để tự tử. Tôi muốn để lại cho cậu một món quà.” - Imoguiri
Xuyên suốt bộ phim, ta có quyền tức giận với cả Trimagasi và Imoguiri, vì hết lần này đến lần khác dồn Goreng vào chân tường để anh mất nhân tính của mình. Nhưng rồi ta nhận ra, có lẽ Trimagasi và Imoguiri đều là những người dẫn đường, họ giúp Goreng nhận ra số phận và bản chất thực sự của anh. Khi biết mình bị xếp vào tầng 202, Imoguiri đã tự tử, nhưng thay vì nhảy xuống, cô “ưu ái” để lại cho Goreng thi thể của mình để anh có thể sống sót qua cõi địa ngục này, và cũng để anh nhận ra bản chất của mình.
The Platform đã phát hành trên Netflix.
CÙNG CHUYÊN MỤC
