Trong Thần điêu đại hiệp của cố nhà văn Kim Dung, Lý Mạc Sầu là đệ tử đời thứ ba của phái Cổ Mộ, là sư tỷ của Tiểu Long Nữ. Có nhan sắc diễm lệ nhưng Lý Mạc Sầu ra tay rất tàn độc. Giang hồ gọi sư tỷ của Tiểu Long Nữ là "Xích Luyện tiên tử", là một mỹ nữ ma đầu trong võ lâm.
Cuộc tình tan vỡ với Lục Triển Nguyên là nguyên nhân khiến Lý Mạc Sầu thay đổi trở thành một người độc ác và tàn nhẫn. Lục Triển Nguyên cũng là mối hận trong đời của Lý Mạc Sầu, là nguyên nhân cô chán ghét mọi nam nhân trên đời. Cho dù nam nhân nào có nhìn Lý Mạc Sầu nhiều hơn một chút cũng tự mang họa vào thân.
Tuy nhiên, Dương Quá lại là trường hợp ngoại lệ duy nhất. Từng bị Dương Quá ôm hai lần, nhưng Lý Mạc Sầu không hề giết chàng. Lý do được Kim Dung hé lộ trong 3 chi tiết nhỏ mà ít ai để ý tới.
Khi Lý Mạc Sầu truy sát Trình Anh và Lục Vô Song, Dương Quá khi đó chỉ mới là một cậu bé 12 - 13 tuổi đã nhanh chóng ra tay cứu nguy. Để cứu Trình Anh và Lục Vô Song, Dương Quá vội lao tới ôm chặt lấy Lý Mạc Sầu. Hành động của Dương Quá lúc này khiến một người độc ác như Lý Mạc Sầu vô cùng nổi giận nhưng lại không ra tay giết một cậu nhóc.
Lần đầu Dương Quá ôm chặt Lý Mạc Sầu để cứu Trình Anh và Lục Vô Song.
Trong nguyên tác, nhà văn Kim Dung từng miêu tả nội tâm Lý Mạc Sầu khi bị Dương Quá ôm chặt để giải vây cho Trình Anh và Lục Vô Song: "Bị một thằng nhóc bất thình lình ôm chặt, Lý Mạc Sầu bèn túm lấy cậu ta, định dồn chưởng lực ra lòng bàn tay, đánh dập nát tim phổi của hắn nhưng khi nghe Dương Quá tán thưởng nhan sắc diễm lệ của mình với lời lẽ chân thành, trong lòng có phần thích thú. Nếu đó là lời khen của một nam nhân lớn tuổi thì nàng ta càng chán ghét hơn. Nhưng đằng này lại là lời của một thiếu niên mới 12 - 13 tuổi, nàng ta nhất thời mềm lòng, không ra tay nữa".
Lý Mạc Sầu khi đó mới chỉ khoảng 30 tuổi, nhan sắc kinh động lòng người. Trong quá khứ dù yêu sâu đậm Lục Triển Nguyên nhưng cả hai vẫn giữ lễ nghĩa. Không ít nam nhân trên giang hồ để lộ tà tâm khi gặp Lý Mạc Sầu đều sẽ phải bỏ mạng. Nhưng Dương Quá lại là trường hợp ngoại lệ.
Từng câu từng chữ cố nhà văn Kim Dung miêu tả đã thể hiện chính xác tâm lý của Lý Mạc Sầu khi bị Dương Quá ôm. Vài lời khen ngợi cùng lời nói chân thành của một cậu nhóc đã khiến Lý Mạc Sầu buông bỏ ý định giết chết cậu. Tờ Toutiao cho rằng, lời khen và cái ôm của cậu bé Dương Quá đã chạm đến niềm khao khát bấy lâu nay trong tâm thức của một người phụ nữ như Lý Mạc Sầu.
Lần thứ hai Lý Mạc Sầu bị Dương Quá ôm là đột nhập vào cổ mộ để đoạt lấy Ngọc nữ tâm kinh từ Tiểu Long Nữ. Lúc này, nhìn thấy sư phụ là Tiểu Long Nữ bị thương nặng, càng không phải đối thủ của Lý Mạc Sầu, Dương Quá theo bản năng lại ôm lấy Lý Mạc Sầu khi nàng ta định dùng chưởng lực ra tay với Tiểu Long Nữ.
Lần thứ hai Dương Quá ôm chặt Lý Mạc Sầu để cứu Tiểu Long Nữ.
Trong nguyên tác, Kim Dung miêu tả phân cảnh này này như sau: "Dương Quá ôm chặt lấy Lý Mạc Sầu rồi hét lớn: 'Cô cô, hãy chạy đi, tôi đã giữ chặt nàng ta rồi'. Lý Mạc Sầu tuy ra tay tàn độc, chưa từng bị người nào trong giang hồ khống chế lại thủ thân như ngọc, vẫn là trinh nữ rong ruổi trong võ lâm mấy chục năm. Ấy vậy mà bị Dương Quá đột nhiên ôm chặt, trong lòng có vài phần hoan hỉ.
Cái ôm cuồng nhiệt của một người đàn ông từ từ truyền từ lưng tới toàn thân khiến thân thể nàng ta mềm nhũn, mặt đỏ bừng vì ngại ngùng. Ai mà không muốn tận hưởng cảm giác tuyệt vời như vậy thêm một lúc chứ, huống hồ nàng vẫn còn con gái. Trong thoáng chốc, hàng chục suy nghĩ lướt qua trong đầu Lý Mạc Sầu nhưng nàng ta vẫn miễn cưỡng thoát khỏi vòng tay Dương Quá và phát hiện Tiểu Long Nữ đang nhìn mình với ánh mắt kỳ lạ, trong lòng không khỏi cảm thấy xấu hổ".
Lúc này Dương Quá đã là chàng trai trưởng thành, không còn là cậu nhóc 13 tuổi như Lý Mạc Sầu gặp lúc đầu.
Dương Quá khi trưởng thành thừa hưởng gần như tất cả những ưu điểm của cha là Dương Khang và mẹ là Mục Niệm Từ. Đẹp trai, si tình lại chu đáo, Dương Quá được nhiều cô gái mến mộ như Lục Vô Song, Trình Anh,... Thậm chí, đến cả Lý Mạc Sầu cũng dành cho Dương Quá một cái nhìn khác với những gã đàn ông cô gặp.
Dương Quá khi trưởng thành rất điển trai lại nhất mực si tình với Tiểu Long Nữ.
Lần đầu tiên Lý Mạc Sầu cảm thấy ghen tị với Tiểu Long Nữ là trong cổ mộ. Trong khi nàng ta không có được tình yêu của Lục Triển Nguyên nhưng Tiểu Long Nữ lại tìm thấy người đàn ông si tình nhất giang hồ. Kim Dung từng miêu tả như sau: "Lý Mạc Sầu nhìn thấy Dương Quá thành tâm đối đãi với Tiểu Long Nữ, trong lòng không khỏi ghen tị và phẫn nộ. Nhớ lại những gì Lục Triển Nguyên đối xử với mình, nàng ta liền nhướn mày gọi: 'Sư muội, ngươi thực sự may mắn'".
Điều cuối cùng Lý Mạc Sầu nhận thấy Dương Quá khác biệt chính là sự chu đáo, tử tế. Khi Lý Mạc Sầu giao đấu với Phùng Mạc Phong, y phục của nàng ta bất ngờ bị lực của hắn làm cháy. Thấy Lý Mạc Sầu lâm vào tình thế nguy cấp, Dương Quá lập tức nhặt chiếc áo choàng cũ mà Phùng Mạc Phong để trên mặt đất, dùng nội lực choàng lên lưng Lý Mạc Sầu. Lý Mạc Sầu nhìn về phía Dương Quá khẽ gật đầu để cảm ơn. Lúc này, thái độ của Lý Mạc Sầu đối với Dương Quá lại thay đổi.
Mối tình của Tiểu Long Nữ với Dương Quá khiến Lý Mạc Sầu vừa cảm động vừa ghen tị.
Mối tình đẹp của Dương Quá với Tiểu Long Nữ là điều mà Lý Mạc Sầu mong mỏi cả đời nhưng không có được. Chính vì thế, cô cảm động, ghen tị với sư muội của mình. Có thể nói, Dương Quá là hình tượng gần như hoàn hảo trong trái tim của Lý Mạc Sầu.