"Nhiều diễn viên Mỹ bị bỏ mặc cả đêm mà không được lên hình. Một số người thất nghiệp, số khác bị hủy casting. Về cơ bản, điện thoại của chúng tôi không còn 'đổ chuông' nữa", một nguồn tin chia sẻ với Variety về tình hình nghệ sĩ Mỹ tại Trung Quốc giữa thời điểm căng thẳng của cuộc chiến thương mại.
Thị trường Trung Quốc từng cứu phim Mỹ
Theo một nghiên cứu PricewaterhouseCoopers mới công bố, các rạp chiếu phim Trung Quốc sẽ đạt mức 12,28 tỷ USD vào năm 2020, cao hơn doanh số của Mỹ 0.35 tỷ USD.
Với dân số nhiều gấp 3 lần Mỹ, Trung Quốc luôn là quốc gia tiêu thụ nhiều vé xem phim nhất từ năm 2015. Năm 2020 sẽ là lần đầu tiên họ dẫn đầu thế giới về doanh thu.
Những năm gần đây, quốc gia tỷ dân góp phần không nhỏ vào doanh thu nói chung và những kỷ lục phòng vé nói riêng của loạt phim Hollywood. Đây luôn là thị trường ngoại địa đem về thành tích phòng vé tốt nhất cho điện ảnh Mỹ.
Avengers: Endgame (2,79 tỷ USD) vượt Avatar bước lên ngôi vương bảng xếp hạng doanh thu mọi thời đại năm 2019. Trong đó, thị trường Trung Quốc "tiếp sức" cho bom tấn này tới 614,3 triệu USD, tương đương 22%.
Năm 2018, Marvel công chiếu Avengers: Infinity War tại quốc gia tỷ dân muộn 2 tuần so với tại Mỹ. Một năm sau đó, hãng phim đổi chiến lược, phát hành Avengers: Endgame tại Trung Quốc cùng lúc với các quốc gia. Vì vậy, tác phẩm thứ 22 của Marvel Studios cũng chiếm lĩnh vị trí đầu bảng thành tích ra quân mọi thời đại với 1,2 tỷ USD.
Ngoài những kỷ lục, quốc gia đông dân còn là phao cứu sinh, giúp nhiều dự án phim Mỹ thoát khỏi thua lỗ. Điển hình, bỏ ra 200 triệu USD sản xuất, Dark Phoenix (252 triệu USD) đã có thể không hoàn vốn, nếu thiếu đi 59 triệu USDđóng góp từ phòng vé Trung Quốc.
Một ví dụ khác là Godzilla: King of the Monsters. Là một trong những nỗi thất vọng của mùa phim hè 2019, bom tấn nhà Warner Bros. chỉ thu về 385 triệu USD, trong khi kinh phí ban đầu đã vào khoảng 200 triệu USD. Được biết, hãng phim còn xông xênh bỏ ra hơn 100 triệu USD để quảng cáo.
Với trường hợp của Godzilla: King of the Monsters, Trung Quốc là thị trường đem về doanh thu cao nhất cho nhà sản xuất, khoảng 135 triệu USD.
Phải nói, nếu được phát hành ở Trung Quốc, một bộ phim kinh phí thấp cũng ăn nên làm ra. Green Book mất 23 triệu để sản xuất nhưng sớm có lãi khi "bỏ túi" tới 71 triệu USD tại miền đất hứa tỷ dân.
Bom tấn Mỹ đang gặp khó khăn
Với tác động của chiến tranh thương mại Mỹ - Trung, Hollywood đang gặp nhiều khó khăn trên thị trường"miền đất hứa".
Hiện tại, thị trường Trung Quốc từ chối phát hành nhiều sản phẩm điện ảnh, truyền hình đến từ nửa kia địa cầu, thậm chí, sa thải các diễn viên Mỹ.
Tháng 4, thương hiệu truyền hình ăn khách thế giới Game of Throne (HBO) ra mắt mùa cuối. Đây là một trong những tác phẩm nổi bật của văn hóa đại chúng và cũng được người dân Trung Quốc yêu thích. Tuy nhiên, công ty Trung Quốc đã đột ngột hủy phát sóng hai tập cuối do đàm phán Mỹ - Trung leo thang căng thẳng.
Over the Sea I Come to You, một bộ phim truyền hình Hoa ngữ được quay ở Mỹ, có sự góp mặt của các diễn viên Mỹ. Cốt truyện xoay quanh một người đàn ông Trung Quốc gửi con trai sang Mỹ du học. Hiện tại, bộ phim đã bị hủy bỏ.
Theo South China Morning Post, quốc gia tỷ dân đưa ra hạn ngạch chỉ phát hành 34 phim nước ngoài mỗi năm nhằm tạo cơ hội cho các "gà nhà". Những năm trước, đôi lúc số phim ngoại địa vượt qua mức cho phép, chính phủ Trung Quốc có động thái cảnh báo.
Nhiều nhà làm phim Mỹ đã phải "làm mềm" những rào cản, cài cắm các tình tiết có tính chất "bày tỏ tình cảm" với Trung Quốc trong tác phẩm để vào thị trường này.
Điển hình, sự phát triển công nghệ và tầm nhìn xa của chính phủ Trung Quốc đã cứu nhân loại khỏi tuyệt chủng trong bộ phim thảm họa diệt vong 2012 (2009). Với Gravity (2013), Ryan Stone (Sandra Bullock) nhiều lần đối mặt cái chết khi cô độc ngoài vũ trụ. Chính con tàu không gian của Trung Quốc đã đưa cô trở về Trái Đất an toàn.
Tuy nhiên, hiện tại trở nên khó lường hơn khi bất đồng tiếp tục gia tăng trong cuộc chiến thương mại Trung - Mỹ. Chính phủ Trung Quốc giờ chỉ đón nhận những dự án được "rót" vốn từ nhà đầu tư trong nước. Điều này đồng nghĩa với việc phim Hollywood nhưng cũng phải tuân thủ luật chơi của Trung Quốc.
Tại sự kiện Comic-Con 2019, Tom Cruise hé lộ đoạn giới thiệu phần hậu truyện của Top Gun - bộ phim được phát hành hơn 30 năm trước. Phần 2 với tựa Top Gun: Maverick, tiếp tục xoay quanh Pete Mitchell, người phi công xuất sắc và liều lĩnh.
Người hâm mộ nhanh chóng phát hiện ra sự thay đổi trong phục trang của nhân vật Mitchell. Theo Hollywood Reporter, đây là một trong những đề nghị từ nhà đầu tư Skydance, một công ty Trung Quốc.
Trong Top 10 doanh thu 2019 (tạm tính) tại Trung Quốc, có 4 phim ngoại địa là Avengers: Endgame, Spider-Man: Far From Home, Bumble Bee và Captain Marvel, đều là các bom tấn Mỹ.
Trước tình hình hiện tại, cây bút John Fund (tờ National Review) nhận định: "Tôi từng có thời gian hoạt động tại Hollywood nên tôi hiểu, với họ, kinh doanh là kinh doanh". Theo ông, các nhà làm phim Mỹ sẽ tìm mọi cách để thích nghi với mọi môi trường, đặt mục tiêu kinh tế lên hàng đầu.
Ở một góc nhìn khác, Liên minh Phim và Truyền hình độc lập Mỹ lại đánh giá tình thế hiện tại là "sự thất bại thảm hại" vì sự sáng tạo có thể bị đe dọa.