Dòng phim tội phạm với hai phe thiện ác đối đầu luôn là món ăn tinh thần hấp dẫn dành cho khán giả và cũng là motif được các nhà làm phim khai thác thường xuyên. Phim thuộc dòng này “ăn điểm” nhờ những màn cân não kịch tính, những pha hành động thót tim cùng bộ đôi nhân vật kỳ phùng địch thủ tạo dấu ấn sâu sắc trong lòng người xem. Trong cuộc chiến không khoan nhượng giữa ánh sáng – bóng tối, phe chính nghĩa thường là phía cảnh sát hoặc lực lượng FBI, CIA, còn phe phản diện là những băng đảng tội phạm hoặc tổ chức mafia của thế giới ngầm.
Chính dòng phim này đã tạo tên tuổi cho nhiều đạo diễn lẫy lừng như Martin Scorsese, Michael Mann và sản sinh ra những cặp bài trùng như Al Pacino – Robert De Niro, Keenu Reeves –Patrick Swayze…
Dưới đây là 5 tác phẩm tiêu biểu cho dòng phim này.
1. Point Break (1991)
Một toán cướp nhà băng đeo mặt nạ những vị cựu tổng thống Mỹ và gây án tại Los Angeles. FBI vào cuộc và khoanh vùng đối tượng tình nghi là một nhóm vận động viên đam mê những môn thể thao mạo hiểm. Đặc vụ FBI Johnny Utah (Keanu Reeves) được cài vào hàng ngũ để thăm dò và đụng độ Bodhi (Patrick Swayze), tay thủ lĩnh bạt mạng của băng nhóm này.
Point Break được khán giả đón nhận nồng nhiệt, trở thành bệ phóng của cặp diễn viên Keanu Reeves và Patrick Swayze, đồng thời cũng là bộ phim tạo nên tên tuổi của nữ đạo diễn đoạt giải Oscar Kathryn Bigelow. Point Break còn có bản remake hoành tráng vào năm 2015 với cặp đôi Edgar Ramírez và Luke Bracey đóng chính.
2. Reservoir Dogs (1992)
Bộ phim kể về 6 tên tội phạm dưới trướng bố già Joe Cabot lên kế hoạch thực hiện vụ cướp tiệm kim cương. Chúng dùng mật danh để giấu danh tính, nào ngờ mọi sự vỡ lở khi cảnh sát ập đến bất ngờ, khiến cho chúng nghi ngờ rằng trong nhóm có một cảnh sát nằm vùng và sinh ra mâu thuẫn.
Reservoir Dogs là bộ phim đầu tay của “quái kiệt” Quentin Tarantino, do chính ông viết kịch bản, chỉ đạo và thủ diễn vai Mr.Brown. Bộ phim có cấu trúc phim độc đáo, sau này đã trở thành phong cách đặc trưng của Tarantino và được tôn vinh là "Phim độc lập vĩ đại nhất mọi thời đại" do tạp chí Empire bầu chọn.
3. Heat (1995)
Vụ đánh cắp một chiếc xe bọc thép chở tiền giữa thành phố Los Angeles khiến ba nhân viên bảo vệ thiệt mạng, bọn cướp tẩu thoát ngay trước mũi cảnh sát. Tuy vậy chúng không đả động đến tiền mặt mà chỉ mang theo một đống trái phiếu trị giá 1,6 triệu đô la của một công ty sản xuất vũ khí. Trung úy cảnh sát Vincent Hanna (Al Pacino) giờ đây sẽ phải lần theo dấu vết của lũ trộm và đối đầu với tên trùm sừng sỏ Neil McCauley (Robert De Niro) trong cuộc chiến không khoan nhượng.
Heat do đạo diễn Michael Mann chấp bút kịch bản kiêm chỉ đạo. Michael Mann vốn được xưng tụng là bậc thầy của dòng phim tội phạm. Ông còn có những phim khác như Public Enemies, L.A Takedown…cũng có nội dung tương tự.
4. The Departed (2006)
Là bản remake từ Vô Gian Đạo của Hồng Kông. Lấy bối cảnh thành phố Boston, bộ phim xoay quanh cuộc đối đầu kịch tính giữa hai kẻ nội gián, một từ phía cảnh sát và một từ băng đảng gốc Ireland được cài vào tổ chức đối phương để do thám. Billy Costigan, một cảnh sát chìm trở thành điệp viên nằm vùng trong băng nhóm tội phạm do bố già Frank Costello cầm đầu. Cùng lúc này, tay trong của Frank Costello là Colin Sullivan lại được đưa vào nội bộ cảnh sát nhằm cung cấp tin tức cho Frank. Cả hai bước vào cuộc rượt đuổi với nhiệm vụ khai thác thông tin mật của mỗi bên, đồng thời phải che giấu thân phận thật sự của mình.
Phim có sự góp mặt của dàn diễn viên tên tuổi gồm Leonardo DiCaprio, Matt Damon và Jack Nicholson. Không những thành công về mặt thương mại mà The Departed còn chiến thắng tại hạng mục Phim hay nhất của Oscar năm đó, đồng thời đem lại cho Martin Scorsese giải Oscar Đạo diễn xuất sắc nhất.
5. Den of Thieves (Tựa Việt: Những Kẻ Bất Bại) (2018)
Bộ phim xoay quanh vụ đối đầu kịch tính giữa lực lượng cảnh sát đặc nhiệm của bang Los Angeles với một băng cướp ngân hàng khét tiếng khi chúng đang âm mưu thực hiện một phi vụ tưởng chừng như bất khả thi: tấn công vào Ngân hàng Dự trữ Liên bang toạ lạc ngay trung tâm của Los Angeles sầm uất.
Chuyện phim sẽ khai thác cuộc đối đầu cân não và kịch tính giữa hai kỳ phùng địch thủ đứng ở hai đầu của chiến tuyến: “Big Nick” O’Brien – đội trưởng của The Regulators, bộ phận chống tội phạm tinh nhuệ bậc nhất của cảnh sát Los Angeles và Ray Merriman – một cựu mật vụ tài ba từng được huấn luyện trong lực lượng đặc biệt và giờ nắm vai trò thủ lĩnh của băng cướp ngân hàng táo bạo, sở hữu những kỹ năng quân sự tuyệt vời giúp hắn có thể thoát khỏi sự truy bắt của cảnh sát.
Không hề có bất cứ người hùng hay ác nhân nào trong cuộc chiến này. Đơn giản chỉ là một cuộc chiến cân não giữa những đối thủ cân sức cân tài, và Los Angeles đã trở thành một bàn cờ khổng lồ để các bên tiến hành những bước đi của riêng mình nhằm tìm ra những điểm yếu nhằm hạ bệ đối phương.