Trong Thủy hử nhà văn Thi Nại Am mô tả, Lỗ Trí Thâm thân cao 8 thước, mặt lớn tai to, mũi thẳng miệng vuông, là người khảng khái phóng khoáng, căm ghét cái ác như kẻ thù. Ông thô lỗ, nhưng trong cái thô có sự tinh tế, với Sử Tiến, Lâm Xung, Võ Tòng và Dương Chí đều kết giao thân thiết.
Tạo hình Lỗ Trí Thâm trong phim Tân Thủy hử.
Ban đầu Lỗ Trí Thâm làm chức quan nhỏ dưới trướng Tiểu Chủng kinh lược tướng công ở Vị Châu, đảm nhiệm chức Đề hạt ở Kinh Lược phủ. Một buổi, khi nghe được cha con Kim Thúy Liên kể chuyện bị tay ác bá Trấn Quan Tây Trịnh Đồ ép hại, do Kim Thúy Liên không thể trả nợ chạy chữa cho cha nên bị Trịnh Đồ ép bán thân gả làm vợ lẽ. Nghe nói đến đây, Lỗ Trí Thâm nổi cơn thịnh nộ, đưa 2 cha con ít tiền lộ phí và hứa sẽ xử lý việc này.
Trịnh Đồ có mở một loạt hàng bán thịt tại Đông Kinh, Lỗ Trí Thâm liền đến để tìm chuyện với mục đích "dạy Trịnh Đồ một bài học". Lỗ Trí Thâm lần lượt làm khó Trịnh Đồ bằng nhiều yêu cầu oái oăm như bắt Trịnh Đồ tự thái hàng cân thịt toàn nạc và toàn mỡ với xương rồi băm nhỏ, không chịu nổi yêu cầu vô lý (Trịnh Đồ trước quan lại vốn rất mềm mỏng, lễ phép), Trịnh Đồ phản kháng liền bị họ Lỗ cho một bạt tai. Nhịn không nổi, Trịnh Đồ lấy dao ra sống chết với Trí Thâm. Tuy nhiên, với võ nghệ cao cường, Lỗ Trí Thâm nhanh chóng đánh bay dao, khống chế Trịnh Đồ, đè Trịnh Đồ xuống vừa đấm vừa mắng, không ngờ, do quá mạnh tay, Trịnh Đồ vong mạng dưới tay Lỗ Trí Thâm. Biết chuyện chả lành, Lỗ Trí Thâm bỏ trốn, sau bị truy nã, nhiều tỉnh.
Lỗ Trí Thâm là người trượng nghĩa.
Trên đường trốn truy nã, Lỗ Trí Thâm tình cờ gặp lại cha con Thúy Liên, hiện đang trong phủ của Triệu viên ngoại, để giúp Lỗ Trí Thâm. Triệu viên ngoại giới thiệu, ông đến tự viện Văn Thù ở núi Ngũ Đài xuống tóc làm hòa thượng, vì không còn cách nào khác Lỗ Trí Thâm buộc phải làm theo. Trí Chân trưởng lão đọc câu kệ tặng Pháp danh, rằng: "Linh Quang một điểm, giá trị ngàn vàng. Phật Pháp rộng lớn, ban tên Trí Thâm". Ông đã có nơi an thân, mai danh ẩn tính sống qua ngày.
Lỗ Trí Thâm thô lỗ, ăn thịt, uống rượu, phá vỡ giới luật thanh quy.
Tuy nhiên, Lỗ Trí Thâm ở trong chùa khó giữ thanh quy Phật môn, sau cùng đã đại náo Ngũ Đài sơn, Trí Chân trưởng lão đành phải để ông đi đến chùa Đại tướng Quốc ở Biện Lương, Đông Kinh.
Về sau, Lỗ Trí Thâm gia nhập Lương Sơn Bạc, ông được xếp vị trí thứ 13, ứng với sao Thiên Cô Tinh, là chức Bộ quân tổng Đại tướng của Lương Sơn thượng ty.
CÙNG CHUYÊN MỤC
