Với hàng triệu khán giả Việt, Tây Du Ký không còn là bộ phim xa lạ. Bộ phim được chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên Tây Du Ký và trở thành một trong những tác phẩm kinh điển của nền điện ảnh Hoa ngữ. Tây Du Ký kể về cuộc hành trình đi Tây Thiên thỉnh kinh của 4 thầy trò Đường Tăng, Tôn Ngộ Không, Trư Bát Giới và Sa Tăng. Trong 3 đồ đệ của Đường Tăng, Trư Bát Giới là nhân vật nhận khá nhiều tranh cãi của người xem bởi nhiều sự kiện, chi tiết liên quan đến cuộc đời của nhân vật này bị "tam sao thất bản".
Pháp danh Bát Giới có phải là "Tám ranh giới bị kiềm chế"?
Theo các thông tin được tra cứu trên mạng, Trư Bát Giới được giải thích là: “Tam Tạng đặt tên là Bát Giới với ý nghĩa là "Tám ranh giới bị kiềm chế" (gồm không sát sinh, không trộm cắp, không dâm dục, không nói bậy, không uống rượu, không trang điểm, không nằm ngồi giường quá rộng và ăn chay) để nhắc nhở Bát Giới phải luôn biết tu sửa mình”.
Tuy nhiên, trong hồi 19 của tiểu thuyết Tây Du Ký có nói rõ, Trư Bát Giới đầu tiên được Quan Thế Âm Bồ Tát đặt tên là Trư Ngộ Năng. Khi gặp Đường Tăng, Ngộ Năng liền đòi hỏi: “Tôi thọ phép Quan Âm bấy lâu cữ ngũ huân tam yếm, chịu cực như vậy mà đợi thầy, nay đã gặp rồi, xin cho trở đũa”. Khi ấy, Đường Tăng liền nói: “Không nên! Lẽ nào gặp thầy lại thôi ăn chay, ta cho hiệu riêng là Bát Giới nhé”.
Có nhiều nguồn tin từ các nhà nghiên cứu văn học Trung Hoa cho biết pháp danh Bát Giới theo lý giải của chính tác giả Ngô Thừa Ân là phép cộng của ngũ huân và tam yếm. Trong đóm, ngũ huân chính là 5 loài cây phải kiêng kị trong Phật giáo: hành, tỏi, ớt, hạt tiêu và rau thơm. Còn tam yếm là ba loài động vật mà Đạo giáo cấm ăn thịt là chim nhạn (trên trời – tượng trưng cho đạo vợ chồng), chó (mặt đất – loài giữ nhà, tượng trưng cho gia đình) và cá chim (dưới nước – tượng trưng cho sự trung kính). Do Ngộ Năng kiêng ngũ huân tam yếm nên Tam Tạng đặt là Bát Giới.
Ngoài ra, cái tên Bát Giới còn có ý nghĩa dung hòa triết lý Phật giáo và Đạo giáo. Tiểu thuyết Tây Du Ký là hành trình sư Huyền Trang đến Tây Thiên lấy kinh nhưng tư tưởng bao trùm không chỉ có Phật giáo mà còn có Đạo giáo. Điều này thể hiện rõ trong nhiều phương diện của tác phẩm như các thần tiên nhà Trời, các phép thuật, quan điểm đạo đức,...
Ngoại hình nửa người nửa lợn của Bát Giới tượng trưng cho điều gì
Theo miêu tả trong truyện và xây dựng hình tượng nhân vật trong phim Tây Du Ký, Trư Bát Giới có ngoại hình rất đáng sợ, nửa người nửa lợn. Nhiều nhà bình luận cho rằng ngoại hình của Trư Bát Giới để minh họa cho quan điểm "nhân vô thập toàn" (Con người không hoàn hảo): “Việc xây dựng hình ảnh Trư Bát Giới nửa người nửa thú, với bên trên là một khuôn mặt heo và bên dưới là thân thể con người cũng là một ý vị sâu xa. Hãy nhớ cho, trong con người chúng ta luôn có phần “con” và phần “người”."
Trư Bát Giới có ngoại hình nửa người nửa lợn
Thế nhưng có nhiều ý kiến cho rằng đây là quan điểm sai. Việc xây dựng ngoại hình nửa người nửa lợn của Trư Bát Giới không phải có dụng ý như thế. Bởi vì Tôn Ngộ Không cũng có ngoại hình nửa người nửa khỉ, Sa Tăng thì nửa người nửa quỷ. Thầy trò Đường Tăng có đủ chủng loại, xuất thân... vì vậy, chính vai trò mà nhân vật đảm nhận sẽ quyết định hình hài của nhân vật đó. Đúng theo quan điểm "tâm sinh tướng" trong đạo Phật. Chẳng hạn, Ngộ Không tính tình tai quái, hay phá phách nên mang lốt khỉ; Bát Giới tham ăn, lười làm nên mang lốt lợn còn Ngộ Tĩnh ăn thịt người nên mang lốt quỷ dữ tợn.
Đồng thời, việc xây dựng hình tượng các nhân vật cũng làm nổi bật kết quả quá trình đi thỉnh kinh. Trong quá trình đó sẽ được giác ngộ và làm thay đổi tâm tính của các nhân vật, thế nhưng chỉ có ngoại hình là không thay đổi được.
Vì sao Trư Bát Giới chưa thành chính quả?
Trong Tây Du Ký, sau 81 kiếp nạn, thầy trò Đường Tăng đã lấy được kinh và tu thành chính quả. Thế nhưng chỉ có Bát Giới được nhận danh phận sư đồ để khẳng định rằng Bát Giới không tu thành chính quả.
Xuất thân của Trư Bát Giới là Thiên Bồng nguyên soái, nhưng vì mạo phạm Hằng Nga nên bị đày xuống hạ giới
Trong một chương trình truyền hình, chính Mã Đức Hoa - nhân vật đảm nhận vai Trư Bát Gới cũng thừa nhận: “Tôi đã rất ngạc nhiên tại sao bốn thầy trò thỉnh kinh, chỉ Trư Bát Giới không thể thành Phật, chỉ là sứ giả?”. Ông cho rằng, vì Bát Giới đại diện cho dục vọng, mà dục vọng là thứ mãi mãi không thể thay đổi, chỉ có thể cố gắng nỗ lực kìm nén.
Tuy nhiên, trong hồi 100 của tiểu thuyết Tây Du Ký, khi Đường Tam Tạng tâu với Đường Thái Tông đã nêu rõ chức phẩm được phong của từng đồ đệ. Ngộ Không công to nhất nên được phong Ðấu Chiến Thắng Phật. Ba đồ đệ còn lại đều có quả vị Bồ Tát, cụ thể là: Tịnh Đàn Sứ Giả Bồ Tát (Bát Giới), Bát Bộ Thiên Long Quảng Lực Bồ Tát (Bạch Long) và Bát Bảo Kim Thân La Hán Bồ Tát (Sa Tăng). Đây mới là chức phẩm chính xác của từng nhân vật.
Trong nguyên tác, khi đến núi Linh Sơn lĩnh hội chân kinh, Như Lai nói: "Tuy tính ương vẫn còn, sắc tình chưa hết, nhưng dọc đường gánh hành lý có công, gia phong nhà ngươi chức chính quả là Tịnh Đàn Sứ Giả".
Nghe vậy, Bát Giới miệng lầu bầu: "Mọi người đều thành Phật, tại sao chỉ mỗi mình con là Tịnh Đàn Sứ Giả?".
Như Lai lại nói: "Tại nhà ngươi ăn khỏe tính lười, dạ dày to lắm. Mà khắp bốn đại bộ châu trong thiên hạ, những nơi ngưỡng mộ đạo ta rất nhiều, phàm các việc Phật, ta giao cho nhà ngươi làm tịnh đàn, cũng là một chức phẩm có được ăn uống, sao lại không tốt?"
Có nghĩa là Như Lai đã luận rõ công tội để phong chức phẩm phù hợp chứ không hề phủ nhận thành quả của Trư Bát Giới.
Trư Bát Giới vô dụng nhất trong 3 đồ đệ của Đường Tăng
Trong các phiên bản của phim Tây Du Ký, Trư Bát Giới gắn liền với hình ảnh tên đồ đệ ham ăn, lười làm, ít khi đánh nhau và thường xuyên chạy đi cầu cứu đại sư huynh Tôn Ngộ Không. Gần như Trư Bát Giới không có đóng góp gì trong các lần hàng phục yêu quái. Thế nên không ít khán giả cho rằng Trư Bát Giới là nhân vật vô dụng nhất trong 3 đồ đệ của Đường Tăng.
So với Tôn Ngộ Không và Sa Tăng thì xuất thân của Trư Bát Giới cao hơn hẳn
Thế nhưng trong nguyên tác, xuất thân của Trư Bát Giới không hề thua kém ai. Nếu như Đường Tam Tạng là Kim Thiền tử - đồ đệ của Như Lai thì Trư Bát Giới cũng là Thiên Bồng nguyên soái - người thống lĩnh hơn 8 vạn thủy binh của Thiên đình. Đây là vị trí tối cao trong quân đội nhà trời.
Tuy nhiên vì cao ngạo và đam mê tửu sắc nên Trư Bát Giới mạo phạm Hằng Nga, bị đày xuống hạ giới, đầu thai kiếp lợn. Quán Thế Âm đặt tên là Ngộ Năng (hiểu rõ khả năng của mình) để nhắc nhở việc Bát Giới quá cao ngạo mà phạm lỗi.
Về phép thuật, Bát Giới học được 36 phép thiên cang (còn Ngộ Không học được 72 phép địa sát) trong 108 phép thiên cang địa sát của Đạo giáo. Về uy lực, 36 phép thiên cang chỉ hơn không kém 72 phép địa sát. Nếu sử dụng thành thục 36 phép này, Bát Giới có thể tác động đến cả âm dương, ngũ hành. Tuy nhiên, vì bản tính tham tửu sắc, không có chí cầu tiến và ngoại hình nửa người nửa lợn nên Trư Bát Giới không phát huy được hết khả năng của mình.
Trong nhóm thỉnh kinh, ngoài Ngộ Không thì Bát Giới là người mạnh thứ hai. Trong nguyên tác, Bát Giới nhiều lần tham chiến, kề vai sát cánh cùng Ngộ Không. Bát Giới không ít lần tỏ ra hữu dụng khi thông thạo thủy chiến (vì từng là nguyên soái thống lĩnh thủy binh) trong khi Ngộ Không rất kém khoản này.
Trư Bát Giới cùng sư phụ Đường Tăng, sư huynh Tôn Ngộ Không và sư đệ Sa Tăng đi lấy kinh
CÙNG CHUYÊN MỤC
