POPS Anime có bản quyền Kimetsu no Yaiba, Sword Art Online: Alicization và Attack on Titan đã được FPT Play mua về, The God of High School do Muse phân phối qua Youtube. Liệu tương lai về môi trường anime bản quyền ở Việt Nam sắp thành hiện thực?
Hồi tháng 7, Sword Art Online: Alicization được Muse Việt Nam thông báo phân phối thông qua FPT Play, cũng chính Muse đang chiếu bản quyền The God of High School. Mới đây, trong một thông báo trên trang facebook của mình, POPS Anime đã bắt đầu trình chiếu Kimetsu no Yaiba kèm lời nhắn sẽ có thêm nhiều series hấp dẫn sắp đổ bộ nền tảng này. Vậy phải chăng các nhà phân phối anime cả mới lẫn cũ đã bắt đầu có những động thái mở rộng kho thư viện của mình, chuẩn bị cho một môi trường cạnh tranh bản quyền?
Cùng Game4V bàn luận những nhức nhối về phim bản quyền cũng như tương lai cho một kênh chuyên phát sóng anime ở Việt Nam qua bài viết này.
1. Vấn đề phim lậu ở Việt Nam
Một, hai tháng trước hàng loạt trang phim lậu “quen thuộc” bất ngờ bị rà soát và buộc ngưng hoạt động. Tại thời điểm đó phần lớn người xem phim online phổ thông không thực sự lo lắng về việc mình còn khả năng xem free hay không, mà tất cả đều tò mò rằng: “trang web phim nào mới sẽ mọc lên thay cho cái cũ?” Câu trả lời là phimmoi.net được thay bằng phimmoiz.net và rồi phimmoizz.net. Buồn cười phải không nào? Đó chỉ là một ví dụ nhỏ trong nhiều trang phim bị buộc ngưng hoạt động. Nhưng sau tất cả, họ vẫn có cách xoay sở được.
Điều này tóm lại nói lên cái gì ở đây? Có hai điều rõ ràng. Một là lệnh cấm của bên ban hành không có tính triệt để, nói thẳng ra là họ chỉ cấm như một cách làm để báo cáo. Hai là không có một cơ quan thẩm quyền nào quản lí vấn đề bản quyền ở Việt Nam, đặc biệt là khi môi trường internet ở nước ta được để mở khá nhiều.
2. Môi trường anime ở Việt Nam
Tại sao anime bản quyền luôn thua không bản quyền?
Nhưng đó là phim ảnh nói chung, thế còn anime thì sao? Anime thường mỗi tuần chỉ ra một tập và người xem luôn yêu cầu nó được vietsub ngay khi vừa lên sóng (theo giờ Nhật Bản). Đó là điểm yếu chết người của những nhà thầu mua bản quyền về Việt Nam khi gần như họ không thể chạy đua thắng các trang phim lậu. Vô hình trung, phim bản quyền sẽ ít view hơn phim không có bản quyền.
Ngoài ra, phim bản quyền luôn cần kiểm duyệt và có những yêu cầu về hình thức từ phía chủ sở hữu trước khi được upload lên một nền tảng trực truyến bất kì. Điều này tốn kha khá thời gian của các bên chịu trách nhiệm.
Giải pháp nào cho anime không bản quyền?
Nói như vậy không có nghĩa bài viết này Game4V đang đả kích các trang phim lậu. Thực tế chúng ta, người xem phim, người yêu phim ảnh nói chung, anime nói riêng đều phải cảm ơn các nhóm dịch lậu từ lâu. Chính các nhóm dịch là những bên bỏ thời gian công sức cá nhân họ ra chạy đua với thời gian để đem về cái hồn của từng bộ anime sang ngôn ngữ của người Việt.
Có thể bạn không biết nhưng nền tảng streaming anime, cũng như thư viện anime lớn nhất thế giới hiện nay là Crunchyroll từng là một trang phim lậu. Crunchyroll cũng từng bị buộc gỡ bỏ nhiều anime vì vấn đề bản quyền, nhưng đó là câu chuyện của quá khứ những năm 2006 đến 2008. Sau khi nhận nguồn vốn đầu tư 4.05 triệu USD, trang web nhỏ này bắt đầu thu hút nhiều ông lớn khác trong ngành và kết quả là gì? Kết quả là Crunchyroll như chúng ta thấy ngày hôm nay, một trang chuyên về các nội dung anime có bản quyền.
Thương vụ tỉ đô Sony mua lại Crunchyroll
Như vậy, khi nhìn lại thị trường Việt Nam, các trang phim lậu không hẳn là xấu và cần loại bỏ như cách chính quyền đang làm. Cái họ cần làm phải là một giải pháp để đầu tư vào vấn đề này, sử dụng nguồn lực có sẵn từ các nhóm dịch và biến nó thành một “Crunchyroll của Việt Nam”.
3. Các nhà phân phối có bản quyền ở Việt Nam đã làm được gì?
Thật vui mừng khi vài năm gần đây một số “nhà thầu” Việt Nam đã đem về nước thành công các bộ anime nổi bật của từng mùa.
FPT Play với việc đưa được mùa cuối của Sword Art Online: Alicization về Việt Nam, cho thấy họ nắm bắt được thị hiếu của khán giả, mặc dù ban đầu có một số trục trặc. Dẫu vậy, tôi vẫn không rõ phần lớn anime còn lại của nền tảng này có là phim bản quyền.
Muse Việt Nam là một chi nhánh của Muse Asia, chuyên phân phối các nội dung anime ở nhiều nước. Đặc điểm của nền tảng này là nó 100% anime và tất cả đều có bản quyền. Được thành lập chỉ mới đầu năm nay nhưng cá nhân người viết đánh giá chất lượng Muse Việt Nam tốt, đặc biệt khi đây là trang duy nhất phát anime thuần trên Youtube. Và Youtube là nền tảng có tốc độ load video cao hơn nhiều so với hầu hết các web xem anime bạn tìm được ở Việt Nam.
POPS Anime nổi tiếng với các series bản quyền như One Piece, Dragon Ball, Doraemon, Pokemon,… và cũng có cả dịch vụ thông qua Youtube. Số lượng anime không nhiều và các series trang này hiện có chỉ tập trung độ tuổi thiếu nhi. Tuy nhiên, Demon Slayer (Kimetsu no Yaiba) đã chính thức phát sóng trên POPS Anime kèm thông báo rằng nhiều series khác cũng sắp đổ bộ bỗng khiến nền tảng này trở nên đáng “hóng” hơn bao giờ hết.
Khác với ba ví dụ kể trên, Netflix Việt Nam là nền tảng trả phí với kho anime không lớn nhưng cũng có kha khá series nổi tiếng với chất lượng đường truyền cực tốt (người viết đánh giá nó thậm chí còn tốt hơn Youtube). Họ cũng có riêng cho mình nhiều series anime độc quyền tương đối hay. Rào cản duy nhất là mức giá cho dịch vụ, điều mà phần lớn người xem nước ta vẫn còn đắn đo trước khi chạm tay vào ví.
Tuy mới chỉ bắt đầu nhưng bạn có nghĩ rằng một ngày nào đó một “Crunchyroll Việt Nam” sẽ thực sự tồn tại?
4. Tổng kết
Tóm lại, chúng ta không nên lên án các web phim lậu vội, cũng như bó buộc tư tưởng phải xem bản quyền mới là này là nọ. Khán giả ngày nay đã khác xưa rất nhiều, hầu hết mọi người chúng ta đều nhận thức được giá trị của hai từ “bản quyền” và luôn muốn ủng hộ nó. Chỉ là hiện tại, môi trường phim bản quyền của Việt Nam ta chưa đủ độ hấp dẫn nhất định mà thôi.
Nên, tất cả những gì chúng ta cần làm là hãy xem và cảm nhận một bộ phim theo cách của bản thân. Hãy suy nghĩ thoáng một chút, ủng hộ cả các nhóm dịch và người sáng tạo nội dung.
Phim bản quyền nói chung và anime bản quyền ở Việt Nam luôn là một vấn đề nhức nhối, không chỉ gần đây mà nó đã tồn tại từ lâu, chẳng thể thay đổi một sớm một chiều. Có nhiều lí do cả chủ quan lẫn khách quan để mọi người có thể đem ra bàn luận, xong phải thực sự nói rằng điều này đang được xử lí tốt những năm gần đây, tốt hơn qua từng năm.