Trong vài năm trở lại đây, mobile là một trong những mảnh đất màu mỡ nhất mà làng game hướng tới. Sức quyến rũ của những đồng tiền từ túi game thủ chơi game mobile đã tạo ra những siêu phẩm chấn động địa cầu như Diablo Immortal, những con gà đẻ trứng vàng như các bản mobile của PUBG, Fortnite, Hearthstone, Call of Duty, và nhiều, nhiều tựa game khác. Tuy nhiên, có vẻ như cái thời mà các nhà phát hành có thể hốt bạc chỉ bằng một tựa game rác đầy microtransaction đã trôi qua, và game thủ mobile đang dần khôn ngoan hơn khi móc túi nạp tiền vào những tựa game di động.
Đây là một điều mà game thủ hẳn khó có thể nhận thấy, nhưng Mọt tui vừa tìm ra một minh chứng rõ rệt cho điều này. Theo dữ liệu mà công ty marketing Liftoff thu thập được từ 555 tựa game khác nhau trên thị trường, khoản chi phí mà các nhà phát triển cần bỏ ra cho các đối tác (quảng cáo, phát hành, server,…) để “dụ dỗ” game thủ từ lúc nhìn thấy trò chơi đến lúc họ chi những đồng tiền đầu tiên đang tăng vọt. Theo đó, một nhà phát triển cần phải chi khoảng 9,17 USD cho nhiều chi phí khác nhau cho mỗi game thủ đăng ký tài khoản, tăng 33% so với năm trước. Nếu muốn game thủ chi tiền vào trò chơi, con số sẽ này tăng vọt lên đến 35,42 USD!
Chưa hết, lượng game thủ chấp nhận nạp tiền vào một tựa game mobile cũng đang sụt giảm. Trong số những người chịu cài game và đăng ký tài khoản, chỉ có 12,3% số người chơi chịu nạp tiền, giảm 1,1% so với năm ngoái. Ngay cả Trung Quốc, thị trường mà các nhà phát triển game mobile tin là mảnh đất vàng cũng chỉ có 3,1% số game thủ chịu nạp tiền, thấp hơn rất nhiều so với các quốc gia khác như Mỹ (12,9%) hay Canada (15,3%). Bù lại, thị trường này có lượng game thủ khổng lồ và đem lại nguồn thu cao hơn, cộng thêm việc chi phí bỏ ra để quảng cáo và vận hành cũng rẻ hơn – chỉ khoảng 1,32 USD.
Số tiền phải bỏ ra để game thủ cài đặt, đăng ký và mua vật phẩm trong game mobile ngày một tăng.
Một vấn đề khác mà những studio làm game mobile “rác” đang phải đối mặt là việc người dùng ít gắn bó hơn với một trò chơi bởi họ đang có quá nhiều sự lựa chọn. Nếu một game thủ cài đặt game và sau đó… quit mà không nạp một xu nào, toàn bộ số tiền nhà phát triển bỏ ra để quảng bá nó đến với game thủ đó sẽ đổ xuống sông xuống biển. Vì vậy, việc chi tiền để quảng cáo cho game mobile trở thành một canh bạc đầy mạo hiểm, bởi khi một studio chi 1,32 USD để có game thủ cài trò chơi của mình nhưng phải 30 người mới có một người nạp tiền, và người đó lại không phải là “whale” (thuật ngữ chỉ những game thủ chi mạnh tay trong game), studio sẽ lỗ nặng và không thể tiếp tục vận hành trò chơi lâu dài. Theo Mọt, đây là một điều tốt đẹp cho thị trường nói chung bởi nó sẽ “nhổ” bớt những thứ cỏ dại tranh giành đất sống với các loại hoa màu hữu ích trên mảnh đất game mobile.
Dĩ nhiên là có những nhà phát triển chẳng bận tâm đến khoản tiền này, bởi họ quá giàu hoặc có những thương hiệu quá khủng. Mario Kart và Pokemon của Nintendo hay Call of Duty Mobile của Tencent là những tựa game thuộc nhóm này. Với các nhà phát triển này, việc chi phí vận hành game mobile tăng cao là một điều tốt – nó chẳng ảnh hưởng gì đến họ trong khi “tàn sát” game của những studio nhỏ lẻ, giảm bớt đối thủ cạnh tranh và tập trung game thủ vào những tựa game lớn mà họ tạo ra.
Với những mức giá này, có lẽ chúng ta nên gọi là “macro”transaction.
Cũng cần phải nói rằng game thủ ngày nay đang thông minh hơn rất nhiều. Họ biết mình chẳng mất gì khi tải, chơi thử một tựa game mới và xóa nó đi nếu cảm thấy không thích thú, và sẵn sàng lên tiếng nếu cảm thấy trò chơi hút máu quá mạnh tay hay quá thô thiển. Một số nhà phát triển có quan điểm rằng “mọi sự lan truyền đều là tốt,” nhưng với một tựa game mobile, Mọt cho rằng điều đó không đúng – bị đánh giá là hút máu hay Pay to Win chỉ có hại cho trò chơi. Tất nhiên sẽ có rất nhiều game thủ không quan tâm đến những gì người khác nói và nạp tiền vào một trò chơi dù nó có dở đến mức nào, nhưng như Mọt đã nhắc đến bên trên, khi một trò chơi dở khủng khiếp, chính khoản chi phí bỏ ra cho quảng cáo và vận hành sẽ kéo sụp trò chơi đó, phần nào giúp… tiết kiệm tiền cho những game thủ “lơ tơ mơ” này.
Khi nhìn ở khía cạnh ngược lại, Mọt tui cũng nhận thấy một vài điều… nguy hiểm mà game thủ gặp phải khi mức chi phí mà nhà phát triển bỏ ra để quảng bá và vận hành quá cao. Khi một nhà phát triển cần chi 35 USD để có một game thủ nạp tiền, điều đó đồng nghĩa với việc họ muốn game thủ đó chi ít nhất 35 USD để thu hồi vốn. Họ làm điều này bằng cách nào? Bằng cách thiết kế ra những tính năng khiến bạn phải cam tâm tình nguyện móc bóp và đặt ra những mức giá cao hơn cho những tính năng đó. Những trò bào tiền ngày xưa bị xem là tham lam nay trở thành bình thường trong mọi tựa game mobile (và thậm chí còn lan tràn sang game AAA 60 USD), phá hủy trải nghiệm của rất nhiều game thủ.
Nếu ngày xưa bạn có thể chi 5 USD để mua một tựa RPG và chơi từ đầu đến cuối, giờ tựa RPG đó có thể miễn phí, nhưng mỗi ngày bạn chỉ được thực hiện 20 thao tác vì giới hạn lượt đi, và cash shop của game bán lượt đi với giá 5 USD. Điểm kinh nghiệm mà quái đem lại trong game cũng bị nerf còn 50%, để nhà phát triển bán 5 giờ EXP x2 với giá 10 USD. Vật phẩm mà chúng rơi ra cũng yếu hẳn đi, và cash shop có ngọc cường hóa 100% với giá 1 USD, nhưng cứ mỗi 10 cấp bạn lại phải đổi một vũ khí mới. Cứ thế, trò chơi không ngừng bòn rút những khoản tiền nhỏ này, cho đến khi bạn giật mình nhìn lại và nhận ra rằng túi tiền của mình rỗng không.
Nói tới việc microtransaction phá hủy game, Plants vs Zombies 2 là một ví dụ rõ rệt.
Hiểm họa thứ hai của việc chi phí vận hành game tăng cao là nó bóp chết sự sáng tạo của các nhà phát triển. Lấy ví dụ tựa RPG bên trên – khi một nhà phát triển nhận ra rằng họ có thể thu được nhiều tiền hơn từ microtransaction thay vì bán đứt game một lần, mọi tính năng trong game đều sẽ được tạo ra để phục vụ mục tiêu rút tiền từ túi game thủ, thay vì đem lại trải nghiệm hấp dẫn cho người chơi. Với những tựa game như thế này, bất kể một tính năng có hấp dẫn đến mức nào đi nữa, nếu nó không thể đem lại tiền cho nhà phát triển, nó sẽ không thể tồn tại trong trò chơi. Về lâu về dài, những tựa game được tạo ra sẽ ngày càng giống nhau – tất cả chúng đều chỉ là một nền tảng bán hàng đội lốt game để đánh lừa game thủ.
Và thế là chúng ta có một vòng xoáy xấu xí. Khi sự cạnh tranh tăng lên, chi phí quảng cáo cũng sẽ tăng, khiến nhà phát triển phải tạo ra những tính năng kiếm tiền mới. Game thủ sẽ chán ghét chúng, khiến trò chơi mất khách và nhà phát triển càng phải tìm cách hút máu mạnh hơn nữa trong những tựa game mới. Tuy nhiên không phải nhà phát triển nào cũng có cơ hội tạo ra những tựa game mới sau thất bại đầu tiên – chỉ những ai thật may mắn hay các studio lớn mới có thể chấp nhận những thất bại như thế này, trong khi những studio nhỏ có ý tưởng hay có thể sẽ bị nhấn chìm dưới sự cạnh tranh khốc liệt của thị trường bởi chi phí bỏ ra không tương xứng với những gì họ thu nhận được.
Không phải tựa game nào cũng có thể tái hiện thành công của Clash of Clans.
Vậy nên Mọt tui đặt ra cho mình một câu hỏi: rồi mảng game mobile sẽ ra sao? Chắc chắn nó sẽ không biến mất, bởi mảng mobile vẫn đang phát triển mạnh mẽ và hàng tỉ, hàng chục tỉ USD vẫn đang chảy vào túi các nhà phát triển. Thay vào đó, điều sẽ xảy ra là sự cạnh tranh trở nên khốc liệt hơn, số người chiến thắng giảm đi và những gì họ nhận được tăng lên, trong khi ngày càng nhiều kẻ thua cuộc chấp nhận rời khỏi sân chơi và tìm kiếm tương lai ở nơi khác. Điều này sẽ gây hại đến sự đa dạng của game trên mobile, khi các trò chơi trở nên “nghìn bài một điệu” và chỉ nhắm đến lợi nhuận.
Nhưng có thể tương lai của game mobile không đen tối đến vậy. Mọt nhìn thấy một ánh sáng cuối đường hầm từ dịch vụ Apple Arcade, khi những tựa game hấp dẫn nhất, hoàn toàn không hút máu được tập hợp vào một dịch vụ có trả phí, và nhà phát triển sẽ nhận tiền tùy vào sự yêu thích của game thủ với trò chơi. Google cũng hoàn toàn có thể làm ra một dịch vụ tương tự trên Android, và chúng sẽ trở thành những miền đất hứa mới cho các nhà phát triển game muốn tìm kiếm thành công trên nền tảng mobile đang ngày càng mở rộng bằng chính đam mê và sự sáng tạo của mình chứ không phải mánh khóe hút máu copy của nhau.
CÙNG CHUYÊN MỤC
