Ở cốt truyện Mass Effect phần trước, Shepard đã truy đuổi Saren qua nhiều nơi và lần theo những thứ hắn muốn lấy để hướng đến mục tiêu cuối cùng: The Conduit. Tuy nhiên Shepard vẫn chưa thể bắt kịp Saren khi hắn luôn đi trước một bước. Lần này chúng ta hãy xem kết quả của cuộc rượt đuổi này ra sao nhé!
Artemis Tau và cô gái hậu đậu
Normandy áp sát Artemis Tau để nhóm Shepard đổ bộ tìm tung tích của Liara, con gái của Matriarch Benezia. Nơi đây là một khu khai quật khảo cổ tìm kiếm các dấu tích của người Prothean và đón chào họ là một đội Geth tấn công từ vòng ngoài.
Tiến được vào bên trong, đi sâu xuống lòng đất họ gặp được Liara đang… bị kẹt trong một màn năng lượng. Cô ta tưởng rằng Shepard là một ảo ảnh của mình vì bị kẹt một mình quá lâu ở dưới này và cũng không ngại thú nhận rằng khi bọn Geth tấn công cô đã vội bật tường năng lượng để trốn nhưng lại ấn nhần nút khiến bản thân bị kẹt lại.
Shepard không thể bước qua phía bên kia để đến bản điều khiển tắt khiên được nên đành phải dùng mũi khoan laser khổng lồ chọc một lỗ từ phía khác xuyên vào căn phòng để tắt khiên giải cứu Liara. Cho đến lúc này cô gái hậu đậu mới nhận ra Shepard là người thật chứ không phải ảo giác. Tuy nhiên do mũi khoan quá mạnh nên kiến trúc của phế tích cổ bị chấn động khiến nó sụp đổ dần, cả bọn phải cắm cổ chạy ra bên ngoài bằng cái thang máy cổ của người Prothean.
Đến cửa họ lại bị chặn lại bởi một gã Krogan là chỉ huy hành động của đội Saren cùng dàn quân của hắn. Đám quân của hắn ta tấn công vào định bắt cóc Liara nhưng bị các tấm khiên của cô gái ngăn lại nên chúng bị cầm chân cho đến khi Shepard tắt khiên mới bắt đầu hành động. Trong tình huống sập hầm đến nơi, Shepard không có thời gian nói chuyện dài dòng nên anh quyết định dùng súng đạn đàm thoại và anh đã thắng.
Trở về tàu Normandy, Laira mang các nghiên cứu cả đời của mình ra để lắp ráp với những thông tin mà nhóm Shepard có được từ cuộc chiến với Saren để có một bức tranh tổng thể về người Prothean. Theo đó, người Prothean đã phát triển đến mức cực thịnh, họ từ hành tinh quê nhà lan tỏa ra định cư khắp thiên hà nhưng bỗng dưng bị biến mất đột ngột. Gần như không còn một dấu vết gì về sự tồn tại của họ chưa kể đến việc tại sao họ tuyệt diệt.
Một số thứ người Prothean sử dụng rải rác khắp thiên hà như các Mass Relay và ngay cả Citadel vốn không phải là của người Prothean xây dựng mà là công trình của một nền văn minh khác để lại. Điều này cho thấy trước người Prothean còn rất nhiều nền văn minh khác đã phát triển rồi biến mất theo một vòng lặp bí ẩn. Hiện tại nền văn minh thiên hà cũng đã phát hiện và sử dụng lại Citadel như một thủ đô giống như người Prothean đã làm.
Liara tỏ ra kinh ngạc khi Shepard biết được rất nhiều điều mà cô bỏ cả đời đi tìm hiểu cũng không tìm ra, cô cũng nghe đến Reaper lần đầu tiên chứ cũng không thấy chúng được nhắc đến ở bất cứ đâu. Sau khi biết Shepard lấy các thông tin này từ khi bị Beacon tác động ở Eden Prime và được một người Asari khác là Shiala truyền cho The Cipherm, Liara đề nghị được tác động vào tâm trí của Shepard để tìm cách cụ thể hóa khối thông tin đang lộn xộn trong đầu anh ta.
Sau khi tác động và nhìn thấy khối thông tin của người Prothean truyền vào Shepard qua Beacon, Liara cảm thấy sốc vì lượng thông tin dồi dào của nó. Cô nói rằng mình cần thời gian để sắp xếp lại chúng. Trong khi chờ đợi Liara có câu trả lời, Shepard chỉ huy tàu Normandy thẳng tiến đến manh mối cuối cùng: vị trí của đội thăm dò bị mất liên lạc.
Căn cứ của Saren và sự hy sinh không thể tránh khỏi
Normandy dò ra tính hiệu của đội thăm dò trên một hành tinh và nơi này được phòng thủ dày đặc bởi các pháo phòng không. Tàu phải thả vội nhóm Shepard trước khi tiếp tục tránh né hỏa lực phòng không. Sau khi vô hiệu hóa một số tháp trên mặt đất để bảo đảm vùng tiếp cận an toàn cho Normandy, Shepard gặp nhóm thăm dò tại một bãi biển.
Kirrahe, đội trưởng đội thăm dò cho biết đây là căn cứ của Saren, hắn đang cho sinh sản hàng loạt người Krogan để có một đội quân vô địch. Điều này là không thể được vì sau cuộc chiến với Rachni, người Krogan đã nổi loạn và bị trừng phạt bằng cách… triệt sản toàn chủng loài. Giờ đây thông tin có thể làm người Krogan sinh sản được là một điều cực kỳ đáng sợ.
Krogan là một chủng tộc bò sát đi trên 2 chân từng phát triển đến công nghiệp hạt nhân. Tuy nhiên do bản tính nóng nảy nên việc đánh nhau dường như thành một thứ văn hóa của Krogan. Khi đạt đến nền văn minh cao, người Krogan chinh phục được môi trường khắc nghiệt tại thế giới quê nhà từ đó dân số bùng nổ. Sự hiếu chiến kèm công nghệ hạt nhân đã khiến toàn bộ nền văn minh bị xóa sạch, họ lại quay về thời đồ đá.
Trong khi cuộc chiến với Rachni đang khốc liệt, người Salarian tìm ra người Krogan và giúp họ tìm lại sự phát triển công nghệ. Đổi lại, Krogan với sự hiếu chiến của mình được sử dụng làm lực lượng chiến đấu chính để đánh bại loài bọ Rachni. Để tưởng nhớ công lao, hội đồng quyết định dựng tượng chủng tộc Krogan tại Citadel. Nhưng không lâu sau đó, bùng nổ sinh sản cộng với thế “công thần” cùng tính tình nóng nảy hiếu chiến khiến họ quay đầu súng vào liên minh thiên hà.
Sau một cuộc chiến cam go kéo dài 3 thế kỷ, người Krogan nhờ thế mạnh sinh sản nhanh chóng của mình tuy mất nhiều quân nhưng lại ngày càng đông hơn và hứa hẹn sẽ nắm chiến thắng trong tay. Hội đồng thiên hà đã sử dụng đến nước đi cuối cùng, họ thả một loại vũ khí sinh học lên thế giới quê nhà của người Krogan. Vũ khí này phá hủy thế mạnh sinh sản của chủng tộc và khiến cho chỉ có 1 đứa trẻ sống sót trong 1000 trường hợp sinh sản. Điều này khiến người Krogan không còn khả năng tái sinh sản nhanh binh lính và thua cuộc chiến.
Wrex mừng rỡ vì nếu điều này có thật thì chủng tộc Krogan của anh ta có thể được cứu khỏi nguy cơ tuyệt chủng do quá khó sinh sản. Tuy nhiên điều này rõ ràng không phải là tin tốt vì nếu người Krogan lấy lại được khả năng sinh sản thì một cuộc chiến Krogan nữa sẽ nổ ra trong tương lai. Cả nhóm quyết định sẽ phá hoại công việc của Saren nhưng điều này hiển nhiên khiến Wrex bực tức.
Shepard phải tìm cách thuyết phục Wrex để anh ta chấp nhận rằng phá hủy căn cứ và chôn vùi bí mật công thức phục hồi sinh sản cho người Krogan là hợp lý. Cuối cùng, sau khi chỉ ra rằng thứ công thức kia không hồi sinh người Krogan mà chỉ tạo một bầy nô lệ cho Saren mà thôi, Wrex đã đồng ý tham gia phá hủy căn cứ. Lúc này, mọi người sẽ phải chia làm 2 hướng hành động. Kirrahe dẫn những người còn sống sót trong đội thăm dò của mình tấn công các tháp phòng không để đánh lạc hướng quân chủ lực của Saren.
Shepard dẫn nhóm của mình lẻn ra cửa sau căn cứ rồi nhân lúc quân chủ lực tập trung đánh nhóm Kirrahe thì tấn công vào đó đặt bom hạt nhân phá hủy căn cứ. Tuy nhiên Shepard phải cử một người của nhóm sang đội Kirrahe để làm nhiệm vụ dẫn đường. Shepard đã cử Kaidan đi trong khi giữ Ashley ở lại đội của mình vì chỉ có 2 người này là lính được đào tạo bởi liên minh, họ biết cách liên lạc và điều phối đơn vị chiến đấu theo quy cách chuẩn của liên minh.
Kế hoạch trót lọt khi nhóm Shepard đột nhập vào căn cứ mà không gặp quá nhiều kháng cự. Họ tìm thấy một hệ thống liên lạc và nói chuyện được với tàu Sovereign. Điều bất ngờ là Sovereign không phải là một con tàu vũ trụ đon thuần, nó chính là một Reaper. Sovereign nói rằng các chủng tộc được tạo ra bởi tế bào hữu cơ là những kẻ yếu ớt và đoản thọ, sớm muộn gì cũng sẽ già cỗi và tử vong. Còn các Reaper là máy móc nên chúng có thể sống bất tử.
Hắn cũng một lần nữa khẳng định kế hoạch của vòng lặp, khi các dạng sống hữu cơ hình thành rồi phát triển nền văn minh lên mức cực thịnh thì Reaper sẽ đến tiêu diệt sạch. Các Reaper sẽ cướp lấy thành tựu văn minh, xóa sạch mọi dấu vết tồn tại của nền văn minh đó rồi quay về nơi ẩn náu chờ một vòng lặp mới tiếp diễn. Các Mass Relay và Citadel là do Reaper tạo ra, người Prothean và các chủng tộc trước đó chỉ tìm ra và sử dụng mà thôi.
Sovereign kết thúc trò chuyện và quay sang truy đuổi tàu Normandy trên quỹ đạo, điều này khiến cho đội Shepard phải đặt quả bom hat nhân nhanh chóng để kịp lên tàu thoát đi. Khi bom đã đặt xong thì Kaidan từ đội của Kirrahe cho biết nhóm họ bị thiệt hại nặng nề và không thể quay về tập họp để cùng chạy thoát, anh bảo mọi người hãy đi trước vì anh không còn đường thoát.
Shepard quyết định để Ashley lại cài đặt quả bom còn mình dẫn nhóm chạy sang khu vực của Kaidan để giải cứu. Tuy nhiên khi đến nửa đường thì Ashley thông báo nhóm đặt bom bị tấn công dồn dập, cô ta quyết tử giữ quả bom và cái hẹn giờ sẵn để dù mình có chết bom vẫn sẽ nổ. Shepard định trở lại cứu Ashley nhưng cô bảo anh hãy đi tiếp và cứu Kaidan, anh phải quyết định cứu mạng Kaidan hay Ashley và một người sẽ phải hy sinh.
Shepard quyết định trở lại cứu Ashley và phòng thủ quả bom để nó không bị kẻ địch phá hoại, họ đụng độ Saren tại đó. Saren cho rằng Reaper quá mạnh, không gì cản được chúng nên vì vậy hãy ngoan ngoãn đầu hàng. Saren tin rằng nếu tỏ ra thần phục, Reaper sẽ để cho họ sống. Thật khó tin một kẻ mạnh mẽ và tàn bạo như Saren mà khi đụng phải Reaper lại trở nên hèn nhát như vậy. Hắn liên tục kêu gọi Shepard hãy về phe hắn, nhận giặc làm cha để có cơ hội được tha mạng.
Shepard cho rằng Saren đã bị chính Sovereign tẩy não và tin vào một điều phi thực tế là Reaper sẽ phá vòng lặp và thả cho nền văn minh hiện tại tiếp tục được sống sót. Saren gạt đi và nhất quyết cho rằng nếu họ phục vụ Reaper sẽ được tha mạng. Hai bên lao vào nhau quyết liệt, Shepard có phần yếu thế hơn do Saren có kinh nghiệm chiến đấu cao hơn. Tuy nhiên giữa lúc đang giằng co thì Sovereign phát tín hiệu gọi Saren về để tránh quả bom sắp phát nổ. Phía bên này Shepard cũng thu quân bỏ chạy vừa kịp lúc bom hạt nhân chôn vùi căn cứ của Saren cùng với đội của Kirrahe và Kaidan.
Trở về tàu, Ashley trách Shepard tại sao lại cứu mình thay vì Kaidan. Liara thì tiếp tục xem xét những hình ảnh trong đầu Shepard và nhận ra rằng The Conduit ở hệ hành tinh Ilos, nhưng để đến được đó phải thông qua Mu Relay mà vị trí của relay này nằm trong địa phận của Terminus. Terminus là một liên minh nằm ngoài quyền lực của hội đồng vì vậy nó giống như một thế lực láng giềng, Shepard muốn vào hệ Terminus phải xin phép hội đồng và xin viện binh vì Saren chắc chắn sẽ bố trí quân của hắn chặn đường.
Shepard ra lệnh Normandy quay về Citadel để xin phép, nhưng anh không ngờ mình sẽ gặp những rắc rối ngay trên thủ phủ của thiên hà.
Bệnh quan liêu và kẻ đào ngũ
Sau khi nghe báo cáo về sức mạnh của Saren và con tàu Sovereign, hội đồng lập tức huy động binh lực phòng thủ chặt Citadel và theo dõi toàn bộ các Mass Relay dẫn về khu vực Citadel. Tuy nhiên họ cho rằng Saren chỉ có thể làm đến thế còn The Conduit và Reaper không mấy quan trọng. Vì Terminus là một đối thủ không nhỏ nên việc xâm nhập vào lãnh địa của họ để tìm Mu Relay là việc không thể, huy động lực lượng để hộ tống Shepard vào đó lại càng không thể vì nó đồng nghĩa với tuyên chiến.
Nhận thấy rằng Shepard cứ nằng nặc đòi đi ngăn Saren đến The Conduit và quả quyết rằng Reaper rất đáng sợ nếu được thả ra, hội đồng ra lệnh cấm túc anh. Tàu Normandy sẽ bị khóa và toàn bộ nhân viên phải ở lại Citadel chờ lệnh mới. Trong khi Shepard đang buồn chán vì hội đồng quyết định co cụm phòng thủ và để Saren thoải mái hoàn tất kế hoạch của hắn thì Anderson gọi anh ra gặp riêng. Chỉ huy Anderson đã gợi ý Shepard một chuyến mạo hiểm.
Ông ta sẽ lẻn vào phòng của Udina, người giữ lệnh khóa tàu Normandy và tìm cách mở khóa thả tàu trong một thời gian ngắn. Anderson yêu cầu Shepard tập hợp mọi người chờ sẵn trên tàu, khi ông ta thả tàu thì lập tức bỏ chạy trước khi vụ đào thoát này bị phát hiện. Kế hoạch thành công, Anderson đánh ngất Udina rồi cướp lệnh thả tàu chấp nhận ở lại hy sinh nhận tội phản quốc đổi lại cơ hội cho Shepard cứu thế giới.
Normandy bật chế độ tàng hình xâm nhập vào Terminus, từ Mu Relay họ tiếp cận hệ Ilos và hạ xuống một phế tích của người Prothean cổ được cho là chứa The Conduit. Saren phát hiện Shepard đuổi theo mình nên rút lui vào trong hạ cửa chặn đường. Shepard muốn qua cửa phải tìm cách mở nó như Saren từng mở được. Trong lúc lần mò qua khu phế tích rộng lớn, họ tìm được một AI cổ của người Prothean quản lý khu vực này có tên là Vigil.
Từ Vigil, nhiều thông tin hơn về Reaper và người Prothean được hé lộ. Theo đó, Citadel và hệ thống Mass Relay là một cái bẫy. Chính vì Citadel nằm ở trung tâm của hệ thống Mass Relay nên bất cứ nền văn minh nào phát hiện ra nó đều chọn nó làm thủ phủ bởi sự tiện lợi trong di chuyển. Tất cả thông tin liên lạc và cơ sở dữ liệu của toàn bộ văn minh thiên hà được đặt tại đây. Tuy nhiên Reaper đã xây dựng Citadel như một Mass Relay đặc biệt, nó thông thẳng đến Dark Space là nơi Reaper đang trú ngụ.
Khi thời cơ đến, Citadel sẽ mở ra dẫn quân đoàn Reaper đánh một đòn bất ngờ vào thẳng thủ đô của nền văn minh. Toàn bộ lãnh đạo và hệ thống vận tải Mass Relay lập tức bị tiêu diệt, cả thiên hà bị chia cắt vì mất đi hệ thống Mass Relay và các Reaper bắt đầu chia nhau ra đánh từng khu vực một cho đến khi quét sạch cả thiên hà.
Người Prothean từng rơi vào thảm cảnh đó nhưng họ đã xây dựng tại Ilos này một viện nghiên cứu cực lớn. Tại đây họ đã tìm ra cách để phá hoại kế hoạch của Reaper. Trên Citadel, Reaper đã tạo ra các sinh vật Keeper là lực lượng bảo trì cho khối kiến trúc này. Chúng được tạo ra nhằm giữ khối kiến trúc này vận hành độc lập không cần sự can thiệp của các chủng tộc đang sử dụng Citadel nhưng đồng thời cũng giấu công năng thực của Citadel. Người Prothean đã tìm ra cách hack vào Keeper khiến chúng lập trình sai Citadel và khóa hẳn lối về của Reaper.
The Conduit thực chất chỉ là một cái Mass Relay cỡ nhỏ thông thẳng vào Cidatel nhằm mở lối đột nhập cho người Prothean hack vào Keeper và đóng lối ra vào của bọn Reaper. Mặc dù thành công nhưng đã quá muộn với người Prothean vì họ đã bị phá hủy đến mức không còn khả năng hồi phục. Những người Prothean cuối cùng chết đi và hy vọng tái sinh cũng vĩnh viễn biến mất. Trong lúc này, hạm đội của Geth do Sovereign dẫn đầu đã bắt đầu tấn công vào Citadel, quân đội phòng thủ của liên minh thiên hà bị đánh rã rời do gã Reaper có công nghệ và hỏa lực vượt trội hơn. Hội đồng được sơ tán rời bỏ Citadel lên chiến hạm Destiny Ascension.
Saren và Sovereign đã biết được điều này nên giờ đây chúng sẽ phối hợp cùng nhau đưa Sovereign vào lõi của Citadel để hắn lập trình lại xóa bỏ lệnh phá hoại của người Prothean và mở cổng cho Reaper tràn qua. Shepard cùng nhóm của mình lái chiếc xe thiết giáp Mako lao thẳng vào The Conduit và trở ra ở giữa quảng trường Citadel, lúc này Saren đã đi trước một bước và vào phòng hội đồng điều khiển Citadel khép lại sau khi Sovereign đáp vào lõi công trình bắt đầu tiến trình khởi động lại.
Shepard đuổi đến phòng hội đồng và Saren tiếp tục màn diễn văn hèn nhát của mình. Hắn cho biết Sovereign đã giúp hắn thêm niềm tin khi cấy ghép một số thứ vào người hắn giúp hắn mạnh hơn. Hai bên lao vào bắn nhau nhưng lần này Shepard chiến thắng. Anh nhanh chóng cướp lấy bảng điều khiển, dùng mã lệnh mà Vigil giao cho để lấy lại quyền điều khiển Citadel.
Hệ thống liên lạc được phục hồi, anh nhận được điện từ tàu Destiny Ascension đang chở các thành viên hội đồng cầu cứu vì bị tấn công ác liệt. Mặt khác tàu Normandy từ Ilos quay về dọc đường đã kéo theo hạm đội chủ lực của loài người đến tiếp viện. Shepard ra lệnh mở các cánh của Citadel ra khiến Sovereign lộ ra ngoài sẵn sàng ăn đạn từ hạm đội do Normandy dẫn đầu. Từ đây quyết định cuối cùng của cốt truyện sẽ được người chơi chọn lựa.
Giải cứu bọn quan liêu: Shepard ra lệnh cho hạm đội viện binh lao vào giải vây cho Ascension cứu hội đồng. Sau đó toàn bộ quay đầu lại bắn thẳng vào Sovereign khiến hắn vỡ nát. Saren hồi sinh dưới dạng một người máy nhờ vào các cấy ghép của Sovereign và tấn công nhóm Shepard nhưng tiếp tục bị đánh gục, lần này hắn cháy tan tành thành cát bụi.
Với công trạng của loài người, cả thiên hà được cứu sống. Hội đồng quyết định rằng loài người có công cứu hội đồng và ngăn chặn thảm họa Reaper vì vậy họ xứng đáng có một chân trong hội đồng tối cao. Shepard sẽ được quyền tiến cử Udina (với tài năng và cả sự lươn lẹo của một chính trị gia) hoặc Anderson (với quyết tâm và sự dũng cảm của một quân nhân). Loài người chính thức lớn mạnh trở thành một thế lực trong thiên hà và cùng các chủng tộc khác tìm cách ngăn chặn thảm họa Reaper trong tương lai.
Bỏ mặc cho chúng chết: Quá chán với mấy tên chính trị gia quan liêu trong hội đồng, Shepard ra lệnh bỏ mặc Ascension cho chết để tận dụng thời gian quay hạm đội lại tập trung hỏa lực bắn chết Sovereign. Toàn bộ súng đạn của hạm đội loài người bắn đồng loạt vào Sovereign khiến hắn nổ tung. Saren hồi sinh nhờ phần máy được cấy ghép nhưng tiếp tục bị giết chết lần nữa.
Với Citadel được hạm đội loài người hộ vệ và 3 thành viên hội đồng đều thiệt mạng, loài người tuyên bố tiếp quản quyền quản lý thiên hà. Shepard được quyền đề cử người lên chức chủ tịch điều hành thiên hà giữa Udina (với tài năng và cả sự lươn lẹo của một chính trị gia) hoặc Anderson (với quyết tâm và sự dũng cảm của một quân nhân). Loài người thống lĩnh thiên hà tiếp tục chuẩn bị cho cuộc đụng độ chính thức với Reaper trong tương lai.
Chúng ta thấy rất rõ ràng qua diễn biến cốt truyện Mass Effect phần này. Nếu Shepard ngoan ngoãn ở lại Citadel khi tàu Normandy bị khóa thì có lẽ toàn bộ thiên hạ đã bị tiêu diệt. Lúc đó hội đồng sẽ có bằng chứng rõ ràng nhất cho sự tồn tại của Reaper nhưng đó cũng chính là thời khắc bị giết vì họ chẳng còn làm được gì nữa. Thói quan liêu ngồi chờ bằng chứng mới hành động rõ ràng không phải lúc nào cũng tốt.
Nhưng biết sao được, chính trị nó vốn vận hành như thế. Khi quyết định của bạn có thể làm ảnh hưởng bao nhiêu người, nếu mạo hiểm quyết định sai thì phải nhận lấy trách nhiệm lớn. Vì vậy cách an toàn nhất là chỉ quyết định sau khi có đủ mọi dữ liệu rõ ràng. Cái vòng lẩn quẩn đó vẫn tồn tại trong thế giới ngày nay trong bất kỳ công việc nào có liên quan đến quản lý điều hành và ra quyết định.
- Mass Effect: Toàn tập về lược sử và dòng thời gian – P.1
- Mass Effect: Toàn tập về lược sử và dòng thời gian – P.2
- Mass Effect: Toàn tập về lược sử và dòng thời gian – P.Cuối
- Cốt truyện Mass Effect – P.1: Kẻ phản bội và truyền thuyết hủy diệt vũ trụ
- Cốt truyện Mass Effect – P.2: Cuộc truy đuổi xuyên thiên hà
- Cốt truyện Mass Effect – P.Cuối: Cái bẫy giữa thiên hà