Không phải cheat code đầu tiên nhưng là mã ăn gian nổi tiếng nhất
Đầu tiên hãy tìm hiểu cheat code gì? Cheat code là những mã gian lận giúp người chơi trở nên bá đạo trong một số tình huống nhất định. Lịch sử hình thành và phát triển của trò chơi điện tử luôn gắn liền với các mã gian lận vì một lẽ đơn giản, các lập trình viên giỏi chưa hẳn là những game thủ giỏi. Vì thế để kiểm tra sửa lỗi những màn khó, những con boss ẩn cực khủng hay đơn giản là không có thời gian chơi từ đầu đến cuối chỉ để kiểm tra xem đường đi vào chỗ đánh trùm có thông hay không, họ đã sáng tạo ra cheat code để công việc có thể hoàn thành trong thời gian nhanh nhất. Thời đó cheat code thường là kiểu đơn sơ nhất nhưng cũng bá đạo nhất đại khái như là đánh 1 hit chết boss hay có 30 mạng chẳng hạn.
Giờ thì bạn đã biết Kazuhisa Hashimoto là cha đẻ của dòng mã gian lận huyền thoại ↑↑↓↓←→←→BA nhưng trái với suy nghĩ của nhiều người, dòng mã huyền thoại này không trình làng lần đầu tiên với tựa game Contra. Thật ra nó đã được áp dụng với trò bắn máy bay Gradius khi game này được chuyển thể lên hệ máy NES vào năm 1986. Nguyên nhân xuất hiện mã ăn gian này thì như đã trình nay ở trên, ông Hashimoto là một lập trình viên giỏi nhưng ông chơi game khá tồi đặc biệt là game bắn máy bay đòi hỏi sự linh hoạt của đôi tay như Gradius. Thế là trong quá trình phát triển, ông đã tạo ra cheat code giúp người chơi tăng thêm 30 mạng để dễ dàng qua được màn cuối hơn.
Xuất hiện từ năm 1986 thế nhưng mãi đến hai năm sau, cheat code này mới bắt đầu nổi tiếng khi nó bị phát hiện trong tựa game đình đám Contra. Đoạn mã này nổi tiếng đến mức sau đó lần lượt xuất hiện trên các trò chơi khác của Konami, bao gồm cả tựa game Teenage Mutant Ninja Turtles III: The Manhattan Project ra mắt vào năm 1991 và cả tựa game Castlevania: Lords of Shadows ra mắt vào năm 2010. Kể từ đó khi chơi game của Konami, người ta sẽ không tự chủ được mà thử nhấn ↑↑↓↓←→←→BA xem nó có hoạt động hay không bất chấp việc không phải game nào cũng có thể kích hoạt đoạn mã ăn gian này.
Sự phổ biến của cái cheat này về sau còn lan tràn khắp thế giới game khi không chỉ sản phẩm của Konami mà các hãng khác thi thoảng cũng đưa nó vào như một cách tri ân đầy thú vị. Trong Assassin’s Creed 3, kể từ chương 6 trở đi, thử quay về Davenport Homestead, đứng nép ở vách tường phía sau căn nhà và huýt sáo, một con gà tây sẽ bất ngờ xuất hiện. Lúc này hãy focus vào nó và thực hiện Konami Code huyền thoại (trên PS3 hãy thay AB bằng tròn và X), bạn sẽ phát hiện một sự kiện thật kỳ quái. Thậm chí ngay cả những game mới ra mắt gần đây vụ giỡn nhây bằng cheat code này vẫn có hiệu lực. Trong bom xịt Anthem nhập dòng mã đó vào màn hình sẽ giúp thay đổi một chút về âm nhạc. Hay như trong Fortnite, dòng mã đó sẽ mang đến một mini game với phong cách Space Invaders trong thời gian giới hạn trước khi giới thiệu chương 2 của trò chơi.
Chơi ăn gian cũng cần phải có liêm sỉ và nỗi buồn trong thời hiện đại
Có một kiểu không tính là ăn gian nhưng cũng áp dụng kiểu nhập mã thay đổi dữ liệu hiện tại là unlock code. Đây là những mã được tiết lộ khi qua màn để người chơi quay lại nhanh màn đó hoặc dùng để mở một item nào đó như mở các lá bài hiếm mà có code mở đi nữa thì đánh sặc máu cũng không bao giờ tích đủ sao để đổi trong Yu-Gi-Oh! Forbidden Memories hoặc giải câu đố một cách nhanh chóng nhất trong Resident Evil. Dù có chút khác nhau về hình thức nhưng chung quy cheat code hay unlock code vẫn là đại đồng tiểu dị khi được tạo ra nhằm mục đích giúp người chơi vượt qua thử thách một cách đơn giản nhất.
Ở cái thời mà mạng internet còn là thứ gì đó rất chi là hắc khoa kỹ tại Việt Nam, các mã gian lận như unlock code sẽ được truyền bá trong giới game thủ thông qua hình thức truyền âm nhập mật. Tức là chép tay vào vở sau đó chuyền nhau xem để học thuộc, có phần hơi giống với cách mà bộ tiểu thuyết tình cảm kinh điển giữa cậu thanh niên 17 tuổi và cô giáo tên Thảo, được truyền bá suốt nhiều thế hệ học sinh. Một số tiệm kinh doanh trò chơi điện tử thấy các cậu học sinh làm vậy cực khổ quá, còn có tâm đến mức ghi thẳng lên tấm bảng tính giờ chơi để khi cần thi quay sang nhìn cho tiện. Thật ra chỉ bọn gà mới cần tấm bảng đó, dân chuyên nghiệp chỉ mất vài ngày để nhớ hết công thức, còn nhanh hơn học công thức Logarit nữa.
Cũng vào thời ấy, quán nào có cục GameShark Code be bé xinh xinh nhưng quyền năng đầy mình gắn sau máy thì coi như nắm trùm thiên hạ vì một số cheat code chỉ hoạt động với điều kiện máy PlayStation phải kết nối cùng Gameshark. Vụ án này rộ nhất vào thời Yu-Gi-Oh! Forbidden Memories làm mưa làm gió ở Việt Nam. Unlock code chỉ giúp với điều kiện có max sao để mua bài theo những số sê-ri nhất định nhưng có một vài lá bài siêu mạnh như Meteor B. Dragon (Rồng Lửa 3500) hay Gate Guardian (Tam Đại Ma Thần 3750) không cách nào dùng unlock code mở được. Các duy nhất để lấy chính là chỉnh thông số từ GameShark Code để bỏ vào deck bài rồi lưu trò chơi lại. Một số phòng game không có cái đồ chơi này đã nghĩ ra cách mang save qua xin chép đè lại và từ đó ai cũng có đủ bộ 722 lá bài trong game này.
Vật đổi sao dời, khi mọi thứ tiến bộ hơn, chúng ta có cả một thư viện cheat trên không gian mạng có thể tra cứu bất kỳ lúc nào như cheatcc, cheat happen. Thậm chí về sau không cần ai làm sẵn cho hưởng, người ta có thể tự tay vọc từng thông số của trò chơi để tạo ra những kết quả gian giận bằng những phần mềm hack thẳng vào cơ sở dữ liệu của trò chơi như artmoney, cheat engine. Thời nay mã cheat code dễ dàng lưu hành nhưng sự vui thú khi săn tìm và gìn giữ nó cũng dễ dàng biến mất. Bây giờ chỉ cần bật máy tính vào google là có thể tìm ra tất cả. Còn đâu những mảnh giấy học trò nhét vội vào túi hay tấm bảng đen tính giờ chơi bị bôi xóa nham nhở nhưng ẩn chứa trong đó là cả một bầu trời với tiếng cười trong trẻo suốt một thời thanh xuân?