Cá độ eSports, hậu sinh khả ố
Cá độ là một hình thức khác của cờ bạc được phát sinh từ lòng tham cùng sự chấp nhất thắng thua trong tâm trí của mỗi con người. Có kẻ bet (đánh cược) bủng như chuyện cơm gạo mưu sinh mỗi ngày nhưng cũng có người không quan trọng thắng kèo bao nhiêu, chủ yếu lao vào sát phạt để tận hưởng khoái cảm chiến thắng đối thủ trên sới bạc. Nhưng nói như thế nào thì đây vẫn là một tệ nạn khi từ thời cổ đại nhiều quốc gia đã xem cá độ là một hành vi phi pháp. Ai đó từng nói hoạt động nào có tính đối kháng đều có thể đem ra cá cược. Từ các môn thể thao truyền thống như bóng đá, đua xe, quyền anh… cho đến nhưng món ăn mới lạ như eSports (Dota 2, CS:GO hay LMHT) cũng không thoát được bàn tay nhám nhúa của các băng đảng chuyên đi làm độ.
Cũng đồi bại như cá độ truyền thống, các hình thức bet bủng của eSports tuy sinh sau đẻ muộn nhưng phốt và drama thì chưa bao giờ có dấu hiệu thua kém, thậm chí là có phần xã hội hóa hơn nữa là đằng khác. Cách đây 6 năm, cộng đồng game thủ đam mê thể thao điện tử từng rúng động vì “Promise” Cheon Min Ki, tuyển thủ LMHT khá nổi tiếng của Hàn Quốc đã cố gắng tự sát bằng cách nhảy xuống từ tầng 12 tại căn hộ mình đang sinh sống. Sau khi thư tuyệt mệnh của chàng game thủ chuyên nghiệp được tiết lộ, người ta mới vỡ lẽ Cheon có dính líu đến một vụ dàn xếp tỉ số khi làm độ. “Tôi thành thật xin lỗi mọi người. 5 phút sau khi bài viết này được hoàn thành, tôi sẽ ra đi. Tôi không còn chút tinh thần nào để gửi lời yêu thương đến gia đình và bè bạn nữa. Tôi muốn được giải thoát khỏi mọi thứ… Tôi có liên quan đến một vụ dàn xếp tỷ số. Đó là LoL”.
Tôi muốn nói một điều, đó chỉ đơn giản là ham muốn nhất thời. Tôi sẽ mang tất cả tội lỗi của mình xuống nấm mồ. Ngay lúc này đây, đứng trước mồ chôn của cuộc đời, tôi sẽ vạch trần tất cả.
Khởi nguồn từ những màn thi thố dự đoán giữa các game thủ với nhau cùng phần thưởng khá bèo bọt chủ yếu vui là chính. Ngày đó cá cược trong game chỉ đơn giản diễn ra giữa người chơi dạng ăn thua trao đổi vật phẩm hoặc skin nhân vật trong game. Tuy vậy hình thức này không thỏa mãn được độ “khát nước” của các con bạc kiêm game thủ. Thứ nhất vật phẩm hay skin hiếm giá trị cao không phải là không có nhưng muốn quy đổi chúng thành tiền mặt lại phải mất thêm bước nữa, thứ hai thay vì cược đồ ăn đồ, cứ bet bủng bằng tiền tươi thóc thật thì cảm giác ăn độ nó mới thật sự sảng khoái. Cái này lấy từ kinh nghiệm bản thân mà nói, ma lực của cảm giác thắng bại bằng tiền thật có còn gây nghiện hơn đập đá nữa. Vẫn bộ bài tây 52 lá, vẫn 4 con người ngồi với nhau nhưng một ván kẻ thua mời chầu nước với một ván ăn thắng thua chung tiền ngay nó khác nhau hoàn toàn.
Rất nhanh sau đó, đám làm độ chuyên nghiệp nhận thấy eSports quả nhiên là thứ có thể hái ra tiền chớ không phải mấy thứ đồ chơi giải trí bậy bạ của tụi con nít. Thế là hàng tá những trang web cá cược chuyên nghiệp có số má trong lĩnh vực bet bủng như Betway, William Hill, Bet365 nhảy vào khiến thị trường này trở nên sôi động hơn bao giờ hết. Dĩ nhiên cũng như bóng đá, đua ngựa hay boxing, một khi thị trường cờ bạc trong eSports phát triển, tệ nạn bán độ vì những dụ hoặc quá lớn do lợi mang lại cũng bắt đầu lan tràn. Trong một buổi phát biểu vào năm 2018, ông Ian Smith, Ủy viên Liên minh toàn vẹn eSports (ESIC) cho biết các trận thi đấu thể thao điện tử sẽ dần đủ lớn để bán độ xuất hiện, đem lại lợi ích cho những người thậm chí không cần quan tâm tới eSports là gì.
Những câu chuyện tối hơn đêm đen
Bán độ, tiêu tan sự nghiệp, sủi kèo hay thậm chí là có người chết là những chuyện xảy ra thường ngày ở huyện trong thế giới cá độ. Còn hồi năm 1994, cả thế giới (bao gồm những người không mê môn bóng đá) đã bàng hoàng khi hay tin hậu vệ Andres Escobar bị bắn chết tại quê nhà sau khi trở về từ vòng chung kết World Cup. Nguyên nhân cũng từ cá độ cùng dây mơ rễ má từ các ông trùm thao túng tỉ số ở Colombia mà ra cả. Trước kỳ vọng quá lớn từ quê nhà Colombia đã không thể thi đấu thoải mái và chịu thua Romania 1-3 trong trận ra quân. Sau trận đấu, những lời đe dọa từ quê nhà bay tới tấp về phòng thay đồ ĐT Colombia. Những ông trùm cá độ nghiến răng kèn kẹt vì thất bại. Một trong số này còn hăm dọa HLV trưởng Francisco Maturana rằng nếu không cho tiền vệ Gabriel Gomez ra sân trong trận gặp Mỹ, thì cả đội sẽ bị giết ngay khi về nước.
Bi kịch của Andres Escobar diễn ra ở chính trận gặp Mỹ. Phút thứ 35 của trận đấu, Escobar trong nỗ lực ngăn chặn đường căng ngang của John Harkes bên phía Mỹ đã vô tình phản lưới nhà. Thua trận 1-2, Colombia chính thức bị loại khỏi World Cup 1994 từ vòng đấu bảng. Kết quả này khiến những ông trùm cá độ tại Colombia gần như phát điên. Andres Escobar, tội đồ phản lưới nhà trở thành vật tế thần trong cơn lên đồng của những thế lực ngoài vòng pháp luật. 3h ngày 2/7/1994, 10 ngày sau thảm họa trước Mỹ, Escobar bị bắn chết bên ngoài hộp đêm El Indio ở ngoại ô Medellin, Colombia. Thủ phạm đã nã 12 viên đạn vào người Escobar đồng thời hét “Goooool” (tiếng reo phấn khích của các bình luận viên Nam Mỹ khi có bàn thắng được ghi) mỗi lần viên đạn đi trúng người hậu vệ xấu số. Tất nhiên bet bủng trong eSports cũng có y nguyên những bi kịch như cá độ truyền thống vậy.
Chúng ta từng đề cập đến sự kiện đau lòng của tuyển thủ LMHT Cheon Min Ki. Có người cho rằng anh xấu hổ vì việc làm của mình đồng thời không chịu nổi áp lực từ những vụ gian lận dàn xếp tỉ số trận đấu nên mới chọn cách tiêu cực như vậy để giải quyết vấn đề. Nhưng ai biết được cách mà Cheon lìa đời có giống cầu thủ xấu số Andres Escobar hay không, nhất là khi nó có liên quan đến tệ nạn cá độ, thứ luôn đi kèm với những thế lực ngầm cùng lũ mafia coi mạng người như cỏ rác. Cũng vào năm đó cách Hàn Quốc hơn 16.000 km, hàng nghìn game thủ Peru bao quanh Siña, game thủ nổi tiếng của nước này và tôn anh lên như một vị thánh bởi Siña là một trong những người chơi Dota 2 được yêu thích nhất Peru. Nhưng chỉ hơn một năm sau, mọi chuyện đã hoàn toàn thay đổi. Khi Siña là một trong năm game thủ Peru bị cấm tham gia các cuộc thi do Valve tổ chức suốt đời.
Mới đây trong một group cộng đồng Dota 2 của VN, một game thủ đã tố mình bị nhà cái nuốt hơn 100 triệu đồng tiền thắng cược. Trong hơn 10 ngày chờ đợi tất cả những phản hồi của người chơi đến trung tâm hỗ trợ khác hàng đều như đá chìm đấy bể, thậm chí lịch sử giao dịch trong tài khoản này cũng bị xóa trắng. Các trang cá độ kém tiếng tăm thường có trò bùng kèo khi số tiền thắng độ của người chơi quá lớn, điều đó không có gì hiếm lạ. Có điều trang cá độ này lại được giới thiệu và bảo chứng bởi một admin rất uy tín trong group và cũng là một người khá có tiếng nói ở giới Dota 2. Nhiều phản hồi gay gắt thậm chí là có phần quá khích giữa đôi bên đã nổ ra khiến drama đến giờ vẫn chưa thể dừng lại dù người bị hại đã nhận được tiền. Kẻ chửi thì vẫn chửi, người nổi tiếng thì mất đi uy tín gầy dựng bấy lâu nay và trong phi vụ này gần như các bên đều bị thiệt hại về kinh tế lẫn hình ảnh.
Rõ ràng đằng sau sự hào nhoáng và vinh quang của những chiếc cúp danh giá, của cuộc chiến nảy lửa trên màn hình cùng những tuyển thủ đầy nhiệt huyết, đâu đó trong eSports vẫn là mớ hỗn độn với đầy rẫy những tệ nạn khiến người ta phải rùng mình mà nạn cá độ là một trong số đó.