Những ngày gần đây, khi bão Yagi chuẩn bị tiến vào vịnh Bắc Bộ, trên mạng xã hội Facebook xuất hiện rất nhiều bài viết cập nhật đường đi của bão cũng như hình ảnh đổ nát, tan hoang tại những nơi siêu bão đã quét qua.
Những thông tin, hình ảnh lan truyền nhanh chóng thu hút sự quan tâm của hàng chục nghìn theo dõi, nhưng trong số đó, vẫn có những người đang lợi dụng sự lo lắng của cộng đồng để tung tin thất thiệt với mục đích câu like, câu view.
Câu like, câu view từ sự lo lắng của cộng đồng
Trưa ngày 7/9, trên nhóm Facebook “TCBC" có hơn 35.400 thành viên xuất hiện bài đăng với thông tin “S OS Bão đổi hướng, đi thẳng vào Hải Phòng – Hà Nội ”.
Nội dung đăng tải nằm trong một nhóm với hàng chục nghìn thành viên gây ít nhiều lo lắng.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Văn Hưởng, Trưởng phòng Dự báo thời tiết thuộc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, khẳng định đến thời điểm 11 giờ trưa nay 7/9, không có chuyện bão số 3 đổi hướng và Trung tâm cũng không phát bản tin nào dự báo về việc bão số 3 đổi hướng.
Đặc biệt, theo ông Nguyễn Văn Hưởng, chưa có dự báo, cảnh báo nào về việc bão số 3 sẽ "đi thẳng vào Hải Phòng - Hà Nội" như thông tin trên mạng xã hội.
Không dừng lại ở đó, hàng loạt thông tin giả khác cũng đã xuất hiện tràn lan, bùng phát.
Một bài đăng với những hình ảnh tang thương tại Philippines sau khi bão đổ bộ lan truyền nhanh chóng và được nhiều tài khoản khác đăng tải/chia sẻ lại.
" Hình ảnh sau khi bão đổ bộ vào Philippines khiến hàng chục nghìn người tại miền trung Philippines ra đi... " hay " 2 giờ sau khi SIÊU BÃO YAGI đi qua Philippines ", những bài đăng cho biết.
Thông tin giả mạo về siêu bão Yagi thu hút nhiều lượt like và bình luận.
Tuy nhiên, những hình ảnh này được phát hiện đã có hàng chục năm trước đây, sau cơn bão Haiyan càn quét qua đảo quốc này năm 2013. Đây là một trong những siêu bão lớn nhất từng được ghi nhận khi có sức gió cao nhất lên tới 313 km/giờ.
Theo công bố chính thức của giới chức Philippines, số người chết trong bão Yagi tại nước này tính tới thời điểm hiện tại là 16 người. Thiệt hại về cơ sở hạ tầng khoảng 4 triệu USD.
Cùng với đó là hình ảnh được cho là mắt bão thu hút lượt tương tác khủng lên đến 50,000 thực chất là sản phẩm của AI. Hay hình ảnh con bạch tuộc "bay lơ lửng trong bão Yagi tại Hải Nam” đang được chia sẻ trên mạng xã hội thực chất đã được chụp từ năm 2018 sau một cơn bão tại Thanh Đảo - Trung Quốc, vốn cách đảo Hải Nam hàng nghìn km.
Hình ảnh được cho là mắt bão thu hút lượt tương tác khủng lên đến 50,000 thực chất là sản phẩm của AI.
Hình ảnh con bạch tuộc "bay lơ lửng trong bão Yagi tại Hải Nam” thực chất đã được chụp từ năm 2018.
Cố ý lan truyền tin giả về thiên tai có thể bị phạt tù
Theo Cổng TTĐT Bộ Công an, việc cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, sai sự thật là hành vi vi phạm pháp luật. Tùy thuộc vào nội dung, tính chất, mức độ, động cơ của hành vi, hậu quả của việc tung tin thất thiệt..., các đối tượng tung tin sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính, hoặc bị xử lý trách nhiệm hình sự.
Thứ nhất, trường hợp xử lý hành chính:
Luật sư Nguyễn An Bình, Trưởng Văn phòng Luật sư Nguyễn An Bình và Cộng sự, Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội cho biết, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 15/2020/NĐ-CP quy định các mức xử phạt tương ứng đối với từng nhóm hành vi vi phạm thông tin trên mạng sau đây:
- Hành vi đưa thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của tổ chức, danh dự và nhân phẩm của cá nhân của các trang tin điện tử vi phạm sẽ bị phạt tiền từ 20 triệu đến 30 triệu đồng (điểm a, khoản 3, Điều 99).
- Hành vi chủ động lưu trữ, truyền đưa thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, vu khống, xuyên tạc, xúc phạm uy tín của tổ chức và danh dự, nhân phẩm của cá nhân; chủ động lưu trữ, truyền đưa thông tin bịa đặt, gây hoang mang trong nhân dân sẽ phạt tiền từ 50 triệu đến 70 triệu đồng (điểm a, khoản 3, Điều 100).
- Hành vi cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân (điểm a, khoản 1, Điều 101); cung cấp, chia sẻ thông tin bịa đặt, gây hoang mang trong nhân dân (điểm d, khoản 1, Điều 101) sẽ bị phạt tiền từ 10 triệu đến 20 triệu đồng.
- Hành vi giả mạo tổ chức, cá nhân và phát tán thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật xâm hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân (điểm n, khoản 3, Điều 102).
Thứ hai, trường hợp xử lý hình sự:
- Hành vi làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm có nội dung bịa đặt, gây hoang mang trong nhân dân với mục đích nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam có thể bị xử lý về tội làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam theo Điều 117 Bộ luật Hình sự năm 2015, được sửa đổi, bổ sung năm 2017; người phạm tội sẽ bị phạt tù từ 05 năm đến 12 năm.
- Hành vi sử dụng mạng máy tính hoặc mạng viễn thông, phương tiện điện tử bịa đặt hoặc loan truyền những điều biết rõ là sai sự thật, nhằm xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội vu khống theo Điều 156 Bộ luật Hình sự năm 2015. Khung hình phạt cao nhất đối với người phạm tội có thể đến 07 năm tù và có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung là phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 50 triệu đồng; cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Ngoài ra, người phạm tội sẽ bị xử phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 200 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm và có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung là phạt tiền từ 05 triệu đồng đến 50 triệu đồng; cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm. Nếu có hành vi đưa lên mạng máy tính, mạng viễn thông những thông tin trái với quy định của pháp luật để thu lợi bất chính từ 50 triệu đồng đến dưới 200 triệu đồng hoặc gây thiệt hại từ 100 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng hoặc gây dư luận xấu, làm giảm uy tín của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thể bị xử lý về tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông (khoản 1 Điều 288 Bộ luật Hình sự năm 2015).
Việc cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, sai sự thật là hành vi vi phạm pháp luật. Do vậy, mỗi người cần kiểm chứng tính xác thực của các thông tin trước khi chia sẻ để tránh những vi phạm pháp luật không đáng có.
CÙNG CHUYÊN MỤC
