CPU nào thì không nghẽn cổ chai RTX 3080

Với chiếc card màn hình thế hệ mới RTX 30 series, những vi xử lý nào có thể "xứng tầm"?

Tomshardware đã có bài review GeForce RTX 3080 Founders Edition, theo đó, chiếc card này đang tạm thời là card mạnh nhất đang bán trên thị trường – cho đến khi RTX 3090 mở bán vào tuần tới. Mặc dù khi chơi game, card đồ họa đóng vai trò rất lớn tuy nhiên, CPU cũng rất quan trọng. Nếu CPU quá yếu so với card, sẽ xảy ra hiện tượng nghẽn cổ chai – khi mà CPU không kịp gửi khung hình tiếp theo đến card để rende – làm giảm số FPS. Bằng cách chạy RTX 3080 với các CPU khác nhau, chúng ta sẽ tìm ra CPU nào là tối thiểu để không nghẽn cổ chai RTX 3080.

Trong bài viết này, chúng tôi sẽ test một số bộ vi xử lý AMD và Intel mới nhất: Core i9-10900K, Core i9-9900K, Core i3-10100, Ryzen 5 3600 và Ryzen 9 3900X. Sau đó, để so sánh, chúng tôi sẽ lắp RTX 2080 với Core i7-4770K Haswell ‘cổ’. Đây là CPU cũ nhất mà tôi hiện đang sử dụng và nó sẽ giúp trả lời 2 câu hỏi: CPU nào là tối thiểu để lắp cùng với RTX 3080 và nếu xảy ra nghẽn cổ chai thì nó sẽ "trông" như thế nào ?

Chúng tôi sẽ thử nghiệm ở 1080p, 1440 và 4K ở cả medium và ultra setting. Trong bài đánh giá RTX 3080 có nhận định rằng nó là một card được thiết kế chủ yếu cho chơi game trên 4K và nó bắt đầu gặp phải tình trạng nghẽn cổ chai ở 1440p (hay còn gọi là 2K). Xuống 1080p sẽ nghẽn nhiều nữa, nhất là với medium setting. Nói chung, bạn không nên mua GPU cao cấp nhất để chơi game ở 1080p, mặc dù có những game thủ thi đấu chuyên nghiệp làm điều đó để sử dụng màn hình 240Hz hoặc thậm chí 360Hz. Hầu hết các card đồ họa sẽ phải vật lộn để đạt 240 khung hình/giây; và, một số game thậm chí có giới hạn khung hình/giây chỉ ở khoảng 200.

Bởi vì bài test được thực hiện trên cả nền tảng của Intel và AMD, cũ và mới nên phần cứng được sử dụng cũng sẽ khác nhau. Trong trường hợp máy tính chạy CPU Haswell cũ, nó không thể sử dụng hầu hết phần cứng hiện đại mà chúng tôi lắp đặt trong các máy thử nghiệm khác – bo mạch chủ LGA1150 duy nhất mà chúng tôi có không có khe cắm M.2 và tất nhiên, nó sử dụng RAM DDR3. Chúng tôi cũng chỉ có một bộ RAM DDR3-1600 CL9-9-9 duy nhất, tốt, nhưng chắc chắn không phải là RAM tốt nhất có thể cho một PC như vậy. Vỏ máy, nguồn (PSU), SSD và các hạng mục khác cũng khác nhau, mặc dù hầu hết chúng đều không ảnh hưởng đến hiệu suất chơi game.

Tất cả các PC hỗ trợ DDR4 đều được thử nghiệm với cùng một bộ RAM DDR4-3600 CL16, trong khi thông thường, chúng tôi benchmark GPU khi sử dụng bộ nhớ DDR4-3200 CL16. Do đó, chúng tôi đã đưa vào hai điểm benchmark cho 9900K khi sử dụng bộ nhớ DDR4-3200 CL16 để tham chiếu. Tốc độ bộ nhớ (bus RAM) có quan trọng dù chỉ một chút, tùy thuộc vào trò chơi. Trên thực tế, ở các setting cao, RAM DDR4-3200 ‘chậm hơn trông thấy’.

Cấu hình test nghẽn cổ chai CPU với RTX 3080
Linh kiện Z490 Z390 X570 Z97
CPU Core i9-10900K, Core i3-10100 Core i9-9900K Ryzen 9 3900X, Ryzen 5 3600 Core i7-4770K
Tản nhiệt NZXT X63 Kraken Corsair H150i RGB Pro NZXT X63 Kraken Be Quiet! Shadow Rock Slim
Main board MSI MEG Z490 Ace MSI MEG Z390 ACE MSI MPG X570 Gaming Edge Wifi Gigabyte Z97X-SOC Force
RAM Corsair 2x16GB Platinum RGB DDR4-3600 CL16-18-18 Corsair 2x16GB Platinum RGB DDR4-3600 CL16-18-18 Corsair 2x16GB Platinum RGB DDR4-3600 CL16-18-18 G.Skill 2x8GB Ripjaws X DDR3-1600 CL9-9-9
RAM Corsair 2x16GB Vengeance LPX DDR4-3200 CL16-18-18
Ổ cứng Samsung 970 Evo 1TB Adata XPG SX8200 Pro 2TB Corsair MP600 2TB Samsung 850 Evo 2TB
Nguồn NZXT E850 Seasonic Focus PX-850 Thermaltake Grand 1000W PC Power & Cooling 850W
Case NZXT H510i Phanteks Enthoo Pro M XPG Battlecruiser Some Ultra POS

Tất cả các hệ thống chạy ở cài đặt mặc định nhưng với XMP được kích hoạt. Tuy nhiên, bo mạch Z97 cũ tự ép xung tất cả nhân của i7 4770K lên 4,3 GHz, ngay cả ở cài đặt gốc. Sau một hồi lục lọi trong BIOS mà không có kết quả gì, tôi quyết định giữ nguyên. Về cơ bản, mặc dù tên là 4770K, hãy coi những kết quả này là đại diện cho Core i7-4790K ở xung nhịp mặc định. Nếu bạn chạy i7 4770K ở xung mặc định hoặc một cái gì đó như i7-2600K hoặc cũ hơn, kết quả của bạn sẽ thậm chí còn tệ hơn.

Chúng tôi sẽ bắt đầu với bài benchmark ở 1080p, đây là nơi CPU sẽ tạo ra sự khác biệt lớn nhất. Và để tôn trọng bài viết gốc, tôi sẽ chỉ đăng ảnh benchmark trung bình của các tựa game, kết quả benchmark của từng tựa game các bạn có thể xem tại bài viết gốc. Không nói nhiều nữa, hãy cùng xem bảng kết quả:

GeForce RTX 3080 FE: 1080p CPU Benchmarks

1080p Medium

CPU nào thì không nghẽn cổ chai RTX 3080 - Ảnh 1.
1080p Ultra

CPU nào thì không nghẽn cổ chai RTX 3080 - Ảnh 2.

Nếu bạn đang nghĩ đến việc lắp vị vua mới của GPU với Core i7-4770K ra mắt từ năm 2013 hoặc thậm chí có thể là với các CPU cũ hơn là 3770K hoặc 2600K, thì kết quả benchmark ở 1080p này sẽ khiến bạn quên ý tưởng đó đi. Có rất nhiều tình huống mà hiệu năng gần như bị giảm đi một nửa. So với Core i9-10900K số fps cao hơn i7-4770K đến 70% ở 1080p medium setting, khoảng cách giảm xuống còn 47% ở 1080p ultra setting nhưng đó vẫn là một con số rất lớn.

Ngay cả khi nâng cấp từ i7 đời tống lên Core i3-10100 đời mới cũng cho hiệu suất cải thiện đáng kể – nhờ kiến trúc Comet Lake mới hơn, RAM nhanh hơn. Về tổng thể, i3-10100 nhanh hơn khoảng 25% so với i7-4770K đã được ép xung.

Ở phân khúc cao cấp, việc nâng cấp từ Core i9-9900K lên Core i9-10900K hầu như không cải thiện gì. Ở medium setting 1080p, 10900K nhanh hơn 4%. Mức đó không hề nhiều, và điều đó cũng không gây ra sự ngạc nhiên. Rất ít trò chơi sử dụng nhiều hơn tám nhân CPU, vì vậy phần lớn sự cải thiện đến từ xung nhịp cao hơn một chút trên 10900K. Ở ultra setting 1080p, hai con chip về cơ bản là tương đương nhau. Tuy nhiên, sự khác biệt cũng có thể đến từ bo mạch chủ. Mặc dù cả đều sử dụng bo mạch chủ MSI MEG Ace (Z390 và Z490), chúng không hề giống nhau. Final Fantasy XIV hoạt động tệ hơn một chút với cấu hình sử dụng Z490 (có thể do firmware), trong khi mọi game khác đều có cải thiện khiêm tốn.

Còn CPU của AMD thì sao? Đầu tiên, Ryzen 9 3900X chỉ hơn Ryzen 5 3600 một chút: 7% ở medium setting và 4% ở ultra setting. Một số trò chơi cho tỷ lệ cách biệt lên tới 10% trong khi một số tựa game khác cho kết quả hòa.

So sánh giữa AMD và Intel, Core i9-10900K đứng đầu và không có gì đáng ngạc nhiên. Khác biệt trung bình là 18% nghiêng về phía Intel, với ngoại lệ là Final Fantasy – tựa game duy nhất cho kết quả khác biệt 1%. Một lần nữa, chúng tôi không nghĩ sẽ có game thủ mua RTX 3080 để chơi ở medium setting 1080p (nhưng để test nghẽn cổ chai thì thiết lập này lại tuyệt vời). Chuyển lên 1080p ultra setting, khác biệt của Intel giảm xuống chỉ còn 8%. Far Cry 5 và Shadow of the Tomb Raider vẫn ưu ái Intel hơn 20%, Metro Exodus dẫn đầu 15% và mọi thứ khác đều dưới 10%.

Cuối cùng, mặc dù chúng tôi không thực hiện một bài test đầy đủ với ray tracing và DLSS, nhưng điều quan trọng cần nhớ là các thiết lập đó khiến GPU phải load nhiều hơn và giảm gánh nặng lên CPU, do đó giảm hiện tượng nghẽn cổ chai xuống.

GeForce RTX 3080 FE: 1440p CPU Benchmarks

1440p Medium

CPU nào thì không nghẽn cổ chai RTX 3080 - Ảnh 3.

1440p Ultra

CPU nào thì không nghẽn cổ chai RTX 3080 - Ảnh 4.

Lên độ phân giải 1440p tổng số pixel tăng hơn 78%, tăng gánh nặng lên GPU và giảm gánh nặng cho CPU, nhờ đó hiện tượng nghẽn cổ chai cũng giảm bớt.

Lấy ví dụ như i7-4770K, nếu ở 1080p medium setting thì số fps thua Core i9-10900K tới 70% thì lên 1440p medium setting, CPU này chỉ thua có 48% thôi. Dù sao thì mức đó vẫn là nghẽn nghiêm trọng, so với Core i3-10100, Core i7 đời tống vẫn cho fps thấp hơn đến 25%.

GeForce RTX 3080 FE: 4K CPU Benchmarks

4K Medium

CPU nào thì không nghẽn cổ chai RTX 3080 - Ảnh 5.

4K Ultra

CPU nào thì không nghẽn cổ chai RTX 3080 - Ảnh 6.

Như thường lệ, 4K là độ phân giải tuyệt vời cho CPU. GPU càng phải load nhiều, số khung hình càng thấp và CPU cũng nhàn hơn. Đến ngay cả Core i7-4770K bảy năm tuổi giờ đây cũng chỉ kém Core i9-10900K 8% ở độ phân giải 4K Ultra. Ultra setting 4K 60 fps trở lên đã hoàn toàn có thể thực hiện được và bạn có thể thực hiện điều đó với Core i7-4770K, Ryzen 5 3600 hoặc với Core i9-10900K hoặc Ryzen 9 3900X nếu tài chính không phải vấn đề.

Khoảng cách giữa CPU AMD và Intel ở mức 4K về cơ bản là không tồn tại. Trên thực tế, những khác biệt nhỏ trong thiết kế bo mạch, firmware hoặc chỉ đơn giản là sai số benchmark đều trở thành yếu tố dẫn đến sự khác biệt. Ví dụ: 9900K, giờ đây đã vượt lên trước 10900K ở 4K medium setting và khoảng cách thậm chí còn lớn hơn ở 4K ultra – hơi sai sai. Có thể sự khác biệt trong SSD cũng đóng một vai trò nhất định.

Tóm lại, không phải là CPU không quan trọng chút nào ở độ phân giải 4K, nhưng nó không quan trọng lắm nếu tất cả những gì bạn cần là chơi game. Tất nhiên, bạn cũng có thể thực hiện các tác vụ khác, chẳng hạn như livestream hay record gameplay của mình, nghe nhạc, chém gió trên Discord, v.v. Chúng tôi chỉ tập trung vào hiệu suất chơi game trong bài test này. Nếu bạn đang chạy bất kỳ tác vụ nền nào, đặc biệt là các tác vụ nặng như livestream, thì việc có một CPU mạnh trở nên quan trọng hơn nhiều.

Tổng kết

CPU nào thì không nghẽn cổ chai RTX 3080 - Ảnh 7.

Với hiệu suất cải thiện của GeForce RTX 3080 so với RTX 2080 Ti, tôi và các bạn cũng đoán được hiện tượng nghẽn cổ chai sẽ dễ xảy ra hơn, đặc biệt là ở các cài đặt dưới ultra và độ phân giải thấp hơn 4K.

Nếu bạn đang suy nghĩ về việc mua RTX 3080, chúng tôi vẫn cho rằng việc có một CPU tốt là rất quan trọng, ít nhất phải là CPU 6 nhân.

Tất nhiên, tất cả đều là tương đối. Cũng có những yếu tố khác cần xem xét, chẳng hạn như loại trò chơi bạn chơi. Nếu là các game chiến thuật thì bạn cần CPU mạnh hơn nữa, còn nếu là Microsoft Flight Simulator 2020 thì hơi khó vì trò đó dùng DirectX 11, không tận dụng được tốt các CPU nhiều nhân, và đó cũng là lí do chúng tôi không test trò chơi đó.

Nhưng nếu bạn đang muốn mua card rời trước, đợi CPU AMD Zen 3 ra mắt rồi mới nâng cấp. Hoặc tạm thời bạn chỉ đủ tiền mua RTX 3080. Hoặc đơn giản là chỉ vì bạn thích thế, bạn hoàn toàn có thể mua chiếc card này và gắn với các CPU đời cũ, dù rằng chúng tôi không khuyến nghị làm vậy. Hãy nhớ, kể cả khi siêu nghẽn ở 1080p medium setting, số fps mà CPU Core i7 đời tống kéo được cũng là 141, quá đủ mượt mà để tận hưởng hầu hết các tựa game trên thị trường hiện nay.

Nguồn Tomshardware biên dịch Đặng Hùng Lâm - HNC