Đây là nhà máy điện mặt trời lớn nhất thế giới nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ gây ra một trong những vụ mất điện lớn nhất do quá tải lưới điện quốc gia. Nếu không có kế hoạch quản lý hợp lý, việc cung cấp năng lượng sạch từ nhà máy này có thể dẫn đến những rủi ro nghiêm trọng. Mặc dù vậy, nếu được quản lý an toàn, lợi ích từ dự án này có thể vượt xa những rủi ro.
Nhà máy điện mặt trời này do Tập đoàn xây dựng điện lực Trung Quốc (Power China) xây dựng, chiếm diện tích 200.000 ha và nằm ở khu vực giàu tài nguyên năng lượng mặt trời và gió. Điện sản xuất tại đây sẽ được chuyển đến các vùng phía đông Trung Quốc, nơi việc sản xuất điện sạch gặp nhiều khó khăn.
Sự phát triển của các nhà máy điện mặt trời trên toàn quốc không chỉ giúp giảm giá điện mà còn thúc đẩy chuyển đổi sang năng lượng sạch. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu tốc độ phát triển này có quá nhanh hay không.
Mối lo ngại này hoàn toàn có cơ sở bởi nhà máy điện mặt trời mới này của Trung Quốc dự kiến sản xuất hơn 6.000 GWh điện mỗi năm, đủ để cung cấp cho nhiều quốc gia nhỏ. Tuy nhiên, việc sản xuất quá nhiều điện xanh có thể dẫn đến tình trạng dư thừa công suất, gây ra hai vấn đề chính:
Sự tăng trưởng điện mặt trời ở Trung Quốc gây ra hai vấn đề đáng chú ý.
- Lưới điện không ổn định: Khi sản lượng điện vượt quá nhu cầu, điện năng không được sử dụng có thể gây ra sự cố điện áp và dẫn đến mất điện trên diện rộng.
- Xung đột thương mại: Các quốc gia như Mỹ và Liên minh Châu Âu lo ngại rằng Trung Quốc có thể bán điện dư thừa với giá thấp hơn, điều này làm giảm giá trị sản phẩm của các đối thủ khác trên thị trường.
Đáng chú ý, ngoài nhà máy của Power China, Trung Quốc còn sở hữu hai trang trại năng lượng mặt trời lớn thứ hai và thứ ba thế giới. Hai nhà máy này gồm trại năng lượng mặt trời Ningxia Tenggeli do Longyuan Power Group xây dựng và Golmud Wutumeiren do China Lufa Qinghai New Energy xây dựng. Cả hai nhà máy này đều cho công suất 3.000 MW mỗi công trình.
Không chỉ sản xuất điện, Trung Quốc còn đang đối mặt với tình trạng sản xuất quá mức tấm pin mặt trời. Sau khi hoạt động lắp đặt năng lượng mặt trời tăng mạnh vào năm 2023, công suất lắp đặt pin mặt trời của Trung Quốc đã đạt 660 GW, cao hơn nhiều so với 179 GW của Mỹ. Khi tỷ lệ lắp đặt giảm vào năm 2024, Trung Quốc sẽ phải đối mặt với lượng tấm pin dư thừa, có khả năng gây khó khăn cho các nhà sản xuất năng lượng mặt trời phương Tây.
Lượng điện mặt trời dư thừa thực sự là vấn đề lo ngại đã nói từ rất lâu.
Sự gia tăng nhanh chóng của sản xuất điện mặt trời ở Trung Quốc đã được ghi nhận trong báo cáo thường niên năm 2023 của Cơ quan năng lượng quốc tế (IEA) với công suất lắp đặt điện mặt trời của Trung Quốc đã tăng 116% từ năm 2022 đến 2023. Trung Quốc hiện chiếm tới 75% công suất điện tái tạo toàn cầu được bổ sung trong năm 2022. Mục tiêu của Trung Quốc là đạt mức trung hòa carbon vào năm 2060, trong đó đáng chú ý là công suất năng lượng tái tạo dự báo có thể tăng 500% vào năm 2050.
Trong bối cảnh này, việc quản lý và điều chỉnh sản xuất điện mặt trời sẽ là yếu tố quyết định để Trung Quốc có thể đạt được mục tiêu phát triển bền vững mà không gây ra những tác động tiêu cực đến nền kinh tế toàn cầu.