Theo dự luật được thượng nghị sĩ Hawley đưa ra, Mỹ có thể phạt tù lên đến 20 năm cho những cá nhân cố tình tải xuống các mô hình trí tuệ nhân tạo (AI) do Trung Quốc phát triển, như DeepSeek.
Dự luật mang tên “Đạo luật tách biệt năng lực trí tuệ nhân tạo của Mỹ khỏi Trung Quốc” nhằm hạn chế hoạt động nhập khẩu và xuất khẩu công nghệ AI giữa hai quốc gia, đồng thời áp dụng hình phạt nghiêm khắc đối với những người vi phạm.
Động thái này diễn ra trong bối cảnh DeepSeek đang thu hút sự chú ý lớn. Các nhà phát triển của DeepSeek tuyên bố rằng mô hình này được phát triển với chi phí thấp hơn nhiều so với các đối thủ từ Mỹ, mặc dù các thông tin này vẫn chưa được xác minh. Thượng nghị sĩ Hawley bày tỏ lo ngại về sự gia tăng của DeepSeek, gọi nó là “AI thu thập dữ liệu, chi phí thấp” gây ra sự bất an toàn cầu. Dự luật nhằm ngăn chặn dòng dữ liệu và công nghệ có thể nâng cao năng lực AI của Trung Quốc, đồng thời bảo vệ sức mạnh kinh tế của Mỹ.
Theo dự luật, các công ty Mỹ sẽ bị cấm nghiên cứu AI tại Trung Quốc hoặc hợp tác với các công ty Trung Quốc, đồng thời ngăn cản đầu tư vào phát triển AI của Trung Quốc. Tuy nhiên, một số nhà phê bình lo ngại rằng ngôn ngữ rộng rãi của dự luật có thể dẫn đến những hậu quả không mong muốn, như việc hình sự hóa hành vi tải xuống DeepSeek và các mô hình AI tương tự.
Vẫn còn khá mơ hồ trong ngôn ngữ mà dự luật đưa ra.
Dự luật này không chỉ nhắm đến các doanh nghiệp và tổ chức chính phủ mà còn có thể ảnh hưởng đến người dùng thông thường. Nếu ai đó cố tình tải xuống DeepSeek, họ có thể phải đối mặt với án phạt nặng hoặc án tù, theo các quy định của Đạo luật cải cách kiểm soát xuất khẩu năm 2018. Mặc dù dự luật nêu rõ rằng các hình phạt chỉ áp dụng cho hành động “cố ý” nhưng nhiều chuyên gia bày tỏ lo ngại về sự mơ hồ trong ngôn ngữ của dự luật.
Ngoài ra, dự luật cũng có thể gây gián đoạn cho cộng đồng nghiên cứu AI. Các điều khoản trong dự luật cấm “chuyển giao nghiên cứu” và công bố các mô hình AI hoặc bài báo nghiên cứu có thể được chuyển đến Trung Quốc, điều này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến các học giả thường chia sẻ công trình của họ một cách công khai.
Nếu được thông qua, dự luật có thể kìm hãm sự hợp tác giữa các nhà nghiên cứu Mỹ và Trung Quốc, gây hại cho sự phát triển AI toàn cầu. Luật này đề xuất mức phạt nặng đối với các công ty Mỹ hợp tác với các trường đại học hoặc công ty Trung Quốc, điều này có thể làm suy yếu bản chất hợp tác cởi mở trong nghiên cứu khoa học, đặc biệt là trong lĩnh vực AI vốn phụ thuộc vào việc chia sẻ kiến thức xuyên biên giới.
Dự luật gây ra nhiều tranh cãi vì có thể kìm hãm sự phát triển của AI toàn cầu.
Mặc dù dự luật đang gây tranh cãi nhưng nó nhận được sự ủng hộ từ cả hai đảng chính của Mỹ trong bối cảnh thách thức ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc trong lĩnh vực công nghệ. Tương lai của dự luật vẫn chưa chắc chắn, nhưng rõ ràng rằng Mỹ đang thực hiện các bước quan trọng để bảo vệ vị thế dẫn đầu trong phát triển AI.
CÙNG CHUYÊN MỤC
