Shan Sum là một tòa nhà 12 tầng ở Hồng Kông (Trung Quốc) với phần nội thất cẩm thạch trắng được trang trí công phu, kiến trúc bên ngoài được xây theo dạng lượn sóng hiện đại.
Nhìn bề ngoài, nhiều người sẽ lầm tưởng đây là một tòa nhà thông thường như bao tòa nhà khác ở Hồng Kông, nhưng thực tế đây không phải là nơi ở của người sống, mà là nơi an nghỉ của người đã khuất.
Shan Sum là nơi lưu giữ tro cốt, với khả năng chứa tro cốt của 23.000 người. Mức giá để được đặt tro cốt ở đây không hề rẻ. Một số khoang có thể có mức giá lên đến 76.000 USD (hơn 1,7 tỷ VNĐ). Đặc biệt, khoang chứa tro cốt dành riêng cho gia đình tối đa 8 người có mức giá lên tới 430.000 đô la (hơn 10 tỷ VNĐ).
Tòa tháp Shan Sum nhìn từ phía bên ngoài
Diện tích của một khoang tro cốt tiêu chuẩn là 0,02 mét vuông, nếu so với diện tích của các tòa nhà đắt nhất ở Hồng Kông thì đắt hơn hẳn. Ví dụ, một dinh thự tại The Peak (khu phố đắt đỏ nhất Hồng Kông) vào tháng 3 đã được đấu thầu với mức giá 32.000 USD (756 triệu VNĐ) cho chưa đầy 1 mét vuông.
Tuy nhiên, toà tháp Shan Sum vẫn chưa phải là nơi an táng đắt nhất dành cho người chết.
Theo Hội đồng Người tiêu dùng Hồng Kông, vị trí đắt đỏ nhất chính là một khu phức hợp giống với ngôi đền ở vùng ngoại ô phía bắc thị trấn Fanling. Mức giá ở đây lên tới 660.000 USD (hơn 15,6 tỷ VNĐ), con số này chưa bao gồm mức phí duy trì.
Thiết kế hình lượn sóng lấy cảm hứng từ các sườn đồi
Khoản đầu tư này có thể là một ý tưởng không tồi nếu xét về lâu dài. Tuy nhiên, thời hạn lưu giữ tro cốt ở các cơ sở tư nhân như Shan Sum sẽ không kéo dài mãi mãi mà tính theo thời hạn trong giấy phép do chính quyền cung cấp. Giấy phép có thời hạn 10 năm và phải thông qua quá trình kiểm tra kỹ lưỡng trong nhiều năm thì mới đủ điều kiện cấp giấy.
Tiện nghi bên trong nơi lưu giữ tro cốt
Cái tên Shan Sum có nghĩa là “trái tim nhân đức”. Có lẽ vì thế mà nơi đây mang ý nghĩa đặc biệt hơn cả.
Ulrich Kirchhoff, kiến trúc sư của công trình mô tả tòa tháp có một sân thượng và ban công uốn lượn, bên cạnh là các khu vườn nhỏ dành cho những gia đình tới thăm người thân đã khuất. Khoảng 1/5 diện tích tòa tháp là không gian mở. Tòa tháp có thiết kế hình sóng uốn lượn phỏng theo kiểu nghĩa địa truyền thống của Trung Quốc - sườn núi. Thời xưa, người ta có thể chôn người đã khuất ở vị trí trên sườn núi vì nơi đây hợp phong thủy.
Kiến trúc sư Ulrich Kirchhoff
Tòa tháp cũng trang bị nhiều trang thiết bị hiện đại, như máy hút ẩm, hệ thống điều hòa và cả ứng dụng cho các gia đình đặt trước thời gian mang đồ cúng tới.
Mỗi tầng trong tòa tháp sẽ dành riêng cho một tôn giáo. Thậm chí có một tầng dành riêng cho những người vô thần, ở đó mỗi hốc chứa sẽ được trang trí theo kiểu nhà Trung Quốc, cánh cửa đóng mở khoang được trang trí bằng tiền vàng, với mong muốn người đã khuất sẽ có một kiếp sau giàu có, thịnh vượng.
Các khoang chứa tro cốt trong Shan Sum
Tòa tháp là sáng kiến độc đáo của Margaret Zee. Bà là một nữ doanh nhân làm việc trong lĩnh vực trang sức và bất động sản. Đối với Zee, tôn trọng người đã khuất là một nét đẹp văn hóa của Trung Quốc, và nhiều người sẽ dành hết tâm huyết để làm rạng danh truyền thống này.
Bà nói: “Đây không chỉ là chuyến hành trình cuối cùng để người thân bước sang thế giới bên kia thật thanh thản, mà còn là cơ hội để những người ở lại nói lời tiễn biệt”.
Vào năm 2007, khi chồng bà qua đời, bà đã phải chật vật để tìm nơi an táng. Đó cũng là lúc Zee nhận thấy tình trạng thiếu đất chôn cất dành cho người chết, và điều này thôi thúc bà phải hành động.
Thực trạng khan hiếm đất trầm trọng
Tại Hồng Kông, sự chênh lệch cung cầu đã đẩy giá bất động sản lên mức cao ngất ngưởng. Điều này cũng ảnh hưởng lớn tới những cơ sở lưu giữ tro cốt.
Ở một thành phố có 7 triệu người sinh sống và là nơi có mật độ dân cư dày đặc bậc nhất thế giới, cuộc cạnh tranh đang dần nóng lên. Mặc dù lãnh thổ Hồng Kông không hề nhỏ, với diện tích 1.110 km vuông, lớn hơn thành phố New York gấp 1,4 lần, nhưng phần lớn địa hình là đồi núi, gây khó khăn cho quá trình phát triển.
Chính vì sự khan hiếm đất ở, nên các nhà phát triển dự án bất động sản có truyền thống ưa chuộng kiểu tòa tháp cao tầng, có thể gói gọn được càng nhiều không gian càng tốt. Hệ quả là diện tích nhà trung bình ở đây chỉ đạt gần 40 mét vuông, thuộc loại nhỏ nhất trên thế giới.
Mặc dù hơn 90% dân cư lựa chọn hình thức hỏa táng, nhưng không gian lưu giữ tro cốt đang dần thu hẹp. Nguyên nhân một phần là do thói quen thờ cúng, người Trung Quốc thay vì chọn rải tro cốt thì họ muốn đặt tro ở một nơi an táng cụ thể để có thể thường lui tới thờ cúng, lo chuyện hương khói.
Các nghĩa trang ở Hồng Kông sắp hết chỗ chứa
Với tỷ lệ tử của thành phố vào khoảng 460.00 người mỗi năm (gấp đôi sức chứa của Shan Sum), sẽ rất khó để các cơ sở lưu giữ tro cốt như Shan Sum xây dựng kịp thời và đáp ứng được nhu cầu đang tăng lên.
Hiện tại chỉ có dưới 135000 cơ sở do chính phủ điều hành, mà sự cạnh tranh thì lại rất khốc liệt đến nỗi nhiều gia đình phải đợi trong nhiều năm để có được một chỗ cất tro cốt. Theo dữ liệu điều tra, dân số Hồng Kông đang già đi nhanh chóng, với hơn 1/5 dân số trên độ tuổi 65, và sẽ tăng lên tới hơn 1/3 vào năm 2069.
Theo CNN