Cá nhân cần đăng ký về việc quyên góp để làm cứu trợ
Liên quan đến thông tin ca sĩ Thủy Tiên kêu gọi được hơn 100 tỷ đồng ủng hộ đồng bào miền Trung bị lũ lụt, trả lời phỏng vấn báo chí bên hành lang Quốc hội ngày 21/10, Đại biểu Quốc hội Lê Thanh Vân (đoàn Cà Mau) phân tích, nhìn từ góc độ pháp luật thì việc huy động, tiếp nhận các nguồn lực trong xã hội để làm công tác cứu trợ phải có tư cách chủ thể.
Hiện nay, văn bản quy định vấn đề này là Nghị định 64/2008/NĐ-CP của Chính phủ về “việc vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện hỗ trợ nhân dân khắc phục khó khăn do thiên tai, hỏa hoạn, sự cố nghiêm trọng, các bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo”.
Phân tích cụ thể vào trường hợp ca sĩ Thủy Tiên đi miền Trung cứu trợ và kêu gọi quyên góp được hàng trăm tỷ đồng để ủng hộ đồng bào miền Trung bị lũ lụt, ông Lê Thanh Vân cho rằng, hành động này rất đáng hoan nghênh.
“Khi mà nguồn lực của Nhà nước có hạn, chi bằng khuyến khích mỗi người dân với tấm lòng "tương thân tương ái", truyền thống "lá lành đùm lá rách" cùng chung tay, lan tỏa”, ông Vân nói.
Song, nhìn từ góc độ pháp luật, việc quyên góp cứu trợ như vậy cần phải được chế định bằng luật pháp để đảm bảo tường minh, ngăn chặn các hành vi lạm dụng, trục lợi hoặc thiếu minh bạch.
“Tôi có theo dõi trên mạng và thấy có một số người khuyên Thủy Tiên nên lưu giữ lại những bằng chứng khi đi cứu trợ, sử dụng tiền quyên góp cứu trợ để sau này có căn cứ giải trình nếu có ai hỏi về tính minh bạch”, ông Vân dẫn chứng.
Đại biểu Lê Thanh Vân phân tích, chủ thể có quyền huy động không nhất thiết phải là các cơ quan nhà nước, các tổ chức xã hội có tư cách pháp nhân mà các thể nhân (tức cá nhân) cũng có quyền huy động. Những cá nhân này chỉ cần đăng ký về việc quyên góp để làm cứu trợ và chịu trách nhiệm trước pháp luật, chịu trách nhiệm trước nhà tài trợ và người ủng hộ chứ không nhất thiết phải qua các trình tự thủ tục như xin cấp phép.
Ngược lại, pháp luật cần quy định về phương thức thực hiện cứu trợ như thế nào để đảm bảo minh bạch, đúng đối tượng cũng như đảm bảo an toàn cho chính các thể nhân đi cứu trợ. Mặt khác, có các quy định ngăn cấm, ngăn chặn các hành vi lạm dụng việc kêu gọi, quyên góp cứu trợ để trục lợi.
Chính phủ đã ban hành Nghị định 93/2019/NĐ-CP về tổ chức, hoạt động của quỹ xã hội, quỹ từ thiện ngày 25/11/2019
Số tiền từ thiện lớn nên thông qua các tổ chức để điều tiết
Trong khi đó, đại biểu Bùi Sỹ Lợi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội cho rằng, việc quyên góp, vận động ủng hộ để cứu trợ với số tiền lớn thì nên thông qua các tổ chức để điều tiết. Cụ thể, có 2 tổ chức quan trọng là Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Hội Chữ thập đỏ Việt Nam.
“Tôi đánh giá cao Thủy Tiên cũng như những cá nhân, trong lúc khó khăn của đất nước, đã đứng ra kêu gọi quyên góp để ủng hộ đồng bào bị thiên tai, lũ lụt. Tuy nhiên, tôi nghĩ rằng, để điều tiết việc cứu trợ, rất cần một trung tâm điều hành để tránh tình trạng tiền cứu trợ nơi có nơi không, người nhận được nhiều người nhận được ít”, ông Lợi nói.
Từ góc nhìn đó, đại biểu Bùi Sỹ Lợi nhấn mạnh, các cá nhân kêu gọi và trực tiếp đi cứu trợ đồng bào là tốt, là cần hoan nghênh. Nhưng nếu thông qua một tổ chức có năng lực để cùng với cá nhân người kêu gọi được tổ chức cứu trợ đến bà con sẽ hiệu quả hơn, đảm bảo tiền cứu trợ đến được với người nhân nhanh nhất, chính xác và an toàn nhất.
“Rất nhiều đơn vị, cá nhân tự đứng ra làm thiện nguyện, kêu gọi cứu trợ nhưng với số tiền nhỏ thì có thể chuyển thẳng, tự đi làm dễ dàng hơn. Song khi số tiền lớn thì nên có tổ chức, những cá nhân, đơn vị kêu gọi được đều được ghi nhận và đánh giá đầy đủ. Điều quan trọng là tiền cứu trợ phải đến được đúng nơi, đúng chỗ, đúng thời điểm”, ông Bùi Sỹ Lợi nói thêm.
CÙNG CHUYÊN MỤC
