Trường học đặc biệt không thu học phí bằng tiền mà bằng... rác thải nhựa

Tại Ấn Độ, ngôi trường đặc biệt mang tên Akshar không thu học phí bằng tiền mà thay vào đó là rác thải nhựa được học sinh mang từ nhà tới.

Ông Mazin Mukhtar, người đồng sáng lập ngôi trường, cho biết, ông cùng người vợ của mình đã nảy ra ý tưởng này khi họ gặp nhau vào năm 2013 tại New York (Mỹ). “Chúng tôi đều mơ ước về một ngôi trường được thiết kế đặc biệt dành cho trẻ em nghèo. Chúng tôi thành lập Akshar vào năm 2016.”, ông kể.

Khởi đầu, họ xây dựng trung tâm tái chế rác thải nhưng không nhận được sự hợp tác từ phía học sinh, sau đó họ đã nảy ra ý tưởng thu học phí bằng rác thải nhựa để khuyển khích phụ huynh tái chế. Trước khi áp dụng chính sách này, họ cũng đã miễn học phí cho học sinh trong nhiều năm.

Thực tế cho thấy việc học sinh thu gom rác thải nhựa rồi mang tới trường gần như là một bài tập về nhà chứ không giống với một khoản học phí. Hình thức kêu gọi nộp rác thải này còn là lời nhắc nhở với phụ huynh rằng, con bạn có thể học miễn phí nhưng ít nhất hãy làm điều gì có ích và cách mang rác thải nhựa đã phơi khô và rửa sạch tới trường là một đóng góp như vậy.

“Tôi vẫn nhớ cái cảm giác các lớp học tràn đầy khói độc khi có ai đó đốt rác thải nhựa gần trường để sưởi ấm. Chúng tôi muốn thay đổi điều đó. Vì thế, chúng tôi bắt đầu khuyến khích học sinh mang rác thải nhựa tới trường, coi như đó là khoản học phí.”, chị Parmita Sarma, một trong những đồng sáng lập ngôi trường, chia sẻ.

Trước khi ngôi trường này được thành lập, phần lớn trẻ em ở đây đều làm công nhân trong các mỏ đá, mỗi ngày chúng kiếm được khoảng 2,5 USD. Trường cũng khuyến khích các học sinh lớn dạy lại các em nhỏ và chúng sẽ được trả một chút tiền công để mua đồ ăn vặt, giấy và quần áo.

Bên cạnh đó, nhà trường còn dạy cho học sinh cùng phụ huynh về tác hại của nhựa. Có nhiều người còn đốt nhựa để sưởi ấm, nhưng khi được nghe tuyên truyền, họ dần sốc về những nguy hiểm của hành động đó với bọn trẻ.

Khi được hỏi về phương pháp dạy và học ở ngôi trường này, Mazin nói: “Chúng tôi dùng lao động trẻ em để chống lại lao động trẻ em. Những đứa trẻ nghèo cần kiếm tiền để được đến trường, học và kiếm tiền đi đôi với nhau. Chúng tôi thuê bọn trẻ làm gia sư kiêm nhân viên xã hội. Điều đó đảm bảo những đứa nhỏ sẽ được kèm cặp hàng ngày bởi đứa lớn.

Học sinh của chúng tôi học càng nhiều thì càng kiếm được nhiều tiền. Chúng tôi trả công cho bọn trẻ dựa trên những kỹ năng và kiến thức của chúng. Chúng tôi cũng có hình phạt nếu chúng có hành vi xấu. Khi những đứa nhỏ lên lớp thì những đứa lớn được tăng lương”.

Tại trường học, bọn trẻ được dạy tiếng Anh, Toán và Khoa học, nhưng lên cấp trung học, chúng được học thêm các kỹ năng nghề như mộc, thêu, tái chế rác thải, nhiếp ảnh... Sắp tới đây, trường sẽ có lớp dạy kỹ thuật về năng lượng mặt trời, đồng thời trường cũng sẽ tìm cho học sinh một trường đại học hoặc trường nghề phù hợp. Tham vọng của họ là phát triển một hệ thống giáo dục xuyên suốt từ lúc học cho tới lúc làm nghề.

Ban đầu, ngôi trường chỉ có 20 học sinh. Bây giờ, con số đã lên tới 110 học sinh. Mỗi tuần, mỗi học sinh sẽ mang tới trường khoảng 25 món rác thải nhựa. “Ban đầu, hầu hết các cậu bé đều bỏ học để đi làm. Bây giờ, chúng kiếm được tiền ở trường bằng cách dạy cho bọn nhỏ và vận hành trung tâm tái chế của chúng tôi sau giờ học”.

Hàng chục chiếc túi nhựa được nén vào trong chiếc chai nhựa để làm “gạch sinh thái”. Những viên gạch này được dùng để xây dựng cùng với xi-măng. Những bồn cây nhỏ được xây từ gần 200 chiếc vỏ chai nhựa và 4.000 chiếc túi nhựa.