Trong số những bộ tiểu thuyết kiếm hiệp nổi tiếng của Kim Dung, Hiệp khách hành cũng là một bộ gặt hái nhiều thành công và đã được dựng thành phim với nhiều phiên bản.
Hiệp khách hành được xuất bản lần đầu vào năm 1965 tại Trung Quốc. Giai đoạn đó, một số tác phẩm của Kim Dung cũng đã được dịch sang tiếng Việt nhưng chỉ mang tính chất bí mật truyền tay. Cho đến sau 1990, chính sách đổi mới, tiểu thuyết Kim Dung mới được xuất hiện nhiều hơn.
Bối cảnh lịch sử và nguồn cảm hứng
Cốt truyện được xây dựng từ bài thơ “Hiệp khách hành” của Thi tiên Lý Bạch. Độc giả của bộ tiểu thuyết đã dựa trên các tình tiết của truyện để suy đoán, giai đoạn lịch sử mà các nhân vật sống là vào thời Minh. Minh chứng được đưa ra tranh luận chính là chi tiết chưởng môn lúc đó của phái Võ Đang là Thiên Hư Đạo trưởng.
Nội dung xuyên suốt của bộ truyện kể về cuộc đời của chàng trai Thạch Phá Thiên trong hành trình đi tìm ra thân thế thực sự của mình. Thạch Phá Thiên đã gặp gỡ nhiều người, trải qua nhiều biến cố. Nhưng bằng bản tính lương thiện, tấm lòng bao dung và sự anh dũng của mình, Thạch Phá Thiên đã vẽ lên một giai thoại đẹp trong lòng độc giả.
Nhân vật chính Thạch Phá Thiên
Thạch Phá Thiên có tên ban đầu là Cẩu Tạp Chủng, được nuôi dưỡng bởi Mai Phương Cô. Mặc dù bị Mai Phương Cô đối xử hà khắc nhưng thẳm sâu trong lòng mình, cậu bé Cẩu Tạp Chủng vẫn dành tình yêu thương dành cho người mà cậu vẫn ngỡ là mẹ mình. Và cũng thật vi diệu, khi cậu lớn lên khỏe mạnh và có tấm lòng bao dung, hiền lành.
Câu chuyện bắt đầu đổi hướng khi Cẩu Tạp Chủng vô tình có được Huyền Thiết Lệnh của Tạ Yên Khách – một kỳ nhân dị sĩ trong giang hồ. Vì để tránh phải thực hiện lời hứa vì Huyền Thiết Lệnh mà Tạ Yên Khách bắt Cẩu Tạp Chủng lên núi và ép cậu học nội công Âm – Dương đối nghịch. Mục đích của ông là để Cẩu Tạp chủng chết vì nội công bạo phát.
Và một cơ duyên khác lại lái mạch truyện theo hướng bất ngờ. Trong một lần “tẩu hỏa nhập ma hụt”, vì ngoại hình giống nhau, Cẩu Tạp Chủng đã trở thành bang chủ Trường Lạc Bang thay cho Thạch Trung Ngọc bỏ trốn.
Nhờ bản tính lương thiện và những cơ duyên “trên giời rơi xuống” trúng đầu mà Cẩu Tạp Chủng trở thành Thạch Phá Thiên – cao thủ số 1 võ lâm. Tiếp sau đó là chuyện tình “rối như tơ vò” với Đinh Đang và A Tú.
Cốt truyện được đẩy lên đỉnh điểm khi những bí mật liên quan đến đảo Hiệp Khách nằm ở Đông Hải được hé lộ. Và kết thúc là cảnh trước lúc Mai Phương Cô chết, đã để lại một câu hỏi mở về thân thế thực sự của Thạch Phá Thiên.
Những triết lý nhân sinh mà Kim Dung gửi gắm qua bộ tiểu thuyết này được thể hiện rất rõ và luôn đúng cho dù ở thời đại nào. Hãy sống chân thành, lương thiện sẽ gặp được những cơ duyên bất ngờ và gặt hái được thiện quả.
Tại thị trường Game online Việt Nam, năm 2016, VNG cũng từng phát hành webgame Hiệp khách hành. Tuy nhiên, sau đó server đã đóng cửa vào năm 2018. Năm 2019, phiên bản game mobile đã xuất hiện.