Hỏa Nhãn Kim Tinh là một trong số 5 loại Thần Nhãn trong Tây Du Ký, bên cạnh Âm Dương Nhãn, Pháp Nhãn, Tuệ Nhãn, Phật Nhãn và được xếp là... yếu nhất. Theo lời nguyên tác miêu tả: "Chỉ một quẻ gió, có gió không lửa. Gió thổi khói lên, khiến đôi mắt bị hun đỏ, hại thành một cái tật ở mắt, tự xưng là Hỏa Nhãn Kim Tinh". Vì thế mà Hỏa Nhãn Kim Tinh của Tôn Ngộ Không thực chất chỉ là đôi mắt đỏ do bị khói hun hỏng mà thôi, như một "dị tật" vậy.
Âm Dương Nhãn của Nhị Lang Thần Dương Tiễn
Nhờ Pháp Nhãn, Bồ Đề Tổ Sư đã nhìn thấy trước được tương lai của đồ đệ mình
Như Lai Phật Tổ với Phật nhãn có thể nhìn thấu mọi thứ
Hỏa Nhãn Kim Tinh chỉ là một dị tật do Lò Bát Quái gây ra cho Tôn Ngộ Không
Nói vậy không có nghĩa Hỏa Nhãn Kim Tinh là "vô dụng", mặt khác trên đường phò tá Đường Tăng sang Tây Trúc thỉnh kinh còn phát huy công dụng phân biệt thật - giả, soi thấu chân tướng yêu quái, nhờ đó mà dù Bạch Cốt Tinh có 3 lần giả dạng, mượn thân hết người này đến kẻ khác đều bị Ngộ Không nhìn thấu. Có thể nói ngoài 72 phép thần thông thì Hỏa Nhãn Kim Tinh có vai trò rất lớn giúp cho Tôn Ngộ Không có thể bảo vệ sư phụ khỏi 9981 kiếp nạn.
Bạch Cốt Tinh 3 lần giả dạng đều bị Hỏa Nhãn Kim Tinh nhìn thấu
Tuy nhiên Hỏa Nhãn Kim Kinh cũng có những yếu điểm nhất định, một trong số đó được thể hiện rất rõ qua kiếp nạn ở nước Ô Kê khi Tôn Ngộ Không không thể phân biệt được đâu là Đường Tăng thật, đâu là Đường Tăng giả.
Chuyện kể rằng nước Ô Kê nhiều năm đại hạn, quốc vương ngày đêm thắp hương cầu mưa mà không được. Bỗng nhiên một tên đạo sĩ xuất hiện, lập đàn cầu mưa thành công bèn được quốc vương giữ lại kết làm huynh đệ. Một ngày nọ, quốc vương du ngoạn vườn hoa thì bị đạo sĩ đẩy xuống giếng, may mắn được một Long Vương bảo quản thi thể. Tên đạo sĩ cướp ngôi, ngồi lên ngai vàng quốc vương.
Mọi chuyện được oan hồn của quốc vương kể lại cho Đường Tăng nghe, đến khi Tôn Ngộ Không ra tay thì mọi chuyện được giải quyết, quốc vương được cứu, hóa ra tên đạo sĩ là do Thanh Sư Tinh biến thành.
Yêu quái này bản lĩnh không quá cao, đánh nhau với Tôn Ngộ Không vài hiệp đã quay đầu bỏ chạy, về đến cung bèn lắc người 1 cái, biến thành Đường Tăng. Nếu như lẽ bình thường, Hỏa Nhãn Kim Tinh của Tôn Ngộ Không sẽ ngay tức khắc nhìn ra đâu là yêu quái, ấy thế nhưng bỗng nhiên thấy hầu tử đứng ngó nghiêng một hồi vẫn không tìm được chân tướng. Hồi nhỏ xem phim không nghĩ gì nhiều, lớn lên mới biết Tây Du Ký một chi tiết cũng không hề thừa, ắt có nguyên nhân triết lý sâu xa.
Ngộ Không: "Lão Tôn trước nay hàng yêu, yêu quái này biến thành sư phụ, khí thể tương đồng, thật khó phân biệt".
Mấu chốt ở câu nói này, Tôn Ngộ Không đã giải đáp cho "cơ chế" của Hỏa Nhãn Kim Tinh chính là dựa vào "khí thể". Thanh Sư Tinh mặc dù là yêu quái nhưng không hề có tà khí, vô tình "khắc chế" vào đúng điểm yếu của Hỏa Nhãn Kim Tinh, vì thế Ngộ Không không phân biệt được thật giả.
Phải đến khi yêu quái mắc sai lầm, chân tướng mới bại lộ
Tại sao Thanh Sư Tinh lại cầu được mưa và không có tà khí?
Điều này đã được Văn Thù Bồ Tát giải thích rất kỹ để ngăn Tôn Ngộ Không đánh chết Thanh Sư Tinh. Hóa ra con yêu quái này là do Phật sai đến để giúp quốc vương nước Ô Kê hoàn trả tội lỗi bất kính mà ngài ấy đã gây ra với Văn Thù Bồ Tát. Trong suốt thời gian đó, yêu quái này vẫn cố gắng tạo phúc cho bá tánh nơi đây. Đó cũng là lý do vì sao mà quốc vương Ô Kê cầu mưa 3 năm không được, chỉ mình tên đạo sĩ do Thanh Sư Tinh biến thành là tức khắc thành công.
Văn Thù Bồ Tát cưỡi Thanh Sư Tinh về trời
Thanh Sư Tinh không hề hại ai, lại còn nhận lệnh từ Bồ Tát nên trên người không có tà khí, khác hẳn những yêu quái thông thường, chẳng trách mà Hỏa Nhãn Kim Tinh cũng đành bó tay.