Chủng tộc hình người (anthropoidal) Prothean là một giống loài thông minh đã biến mất một cách bí ẩn khỏi dải thiên hà vào khoảng 50.000 năm trước đây, nhưng những gì họ để lại có ảnh hưởng rất lớn lên các nền văn minh hiện tại. Nguòi ta cho rằng chủng tộc này là tác giả của trạm không gian Citadel nằm ở trung tâm thiên hà cũng như hệ thống Mass Relay mà mọi chủng tộc đều sử dụng làm nền tảng để du hành không gian. Vì vậy, những cổ vật mà họ để lại được xem là tài sản chung của cả thiên hà, và có giá trị nghiên cứu rất cao.
Một chủng tộc vượt trội
Nếu so sánh với con người, thân thể loài Prothean sở hữu những năng lực siêu nhiên chỉ có trong phim ảnh. Họ có bốn con mắt với khả năng nhìn xuyên qua các vật thể và phát hiện một số hiệu ứng vô hình nằm trên một cái đầu được bảo vệ bởi một lớp chất sừng dày, tạo ra một hình dạng độc đáo mà người khác có thể dễ dàng phân biệt.
Người Prothean cũng sở hữu một khả năng trao đổi bằng tâm linh lạ lùng: một người Prothean có thể “trải nghiệm” những gì mà món đồ hay sinh vật mình chạm vào đã trải qua. Họ tiến hóa ra khả năng này bởi nhu cầu sống sót trước những con thú săn mồi, nhưng khi đã trở thành chủng tộc thống trị hành tinh của mình, nó giúp họ vượt qua những rào cản về ngôn ngữ hay kỹ năng chỉ bằng một động tác đơn giản.
Bởi chủng tộc này được cho là đã tuyệt chủng từ 50.000 năm trước, các chủng tộc ngày nay không biết nhiều thông tin về họ. Đại đa số những gì chúng ta được nghe và được đọc chỉ dựa vào suy đoán và các nghiên cứu khảo cổ, chẳng hạn một trong các thiết bị thông tin của Prothean có tuổi đời khoảng 68.000 năm, cho thấy rằng nền văn minh của chủng tộc này đã có ít nhất 18.000 năm huy hoàng trước khi sụp đổ.
Theo những gì mà các nhà khoa học thời nay tìm được, Prothean cũng là một chủng tộc đã phát triển nhờ đứng trên vai người khổng lồ. Theo những nghiên cứu đó, sau khi đạt được kỹ thuật du hành không gian, người Prothean khám phá ra tàn tích của một chủng tộc cổ xưa hơn nữa là Inusannon, và những phế tích này đem lại cho họ kiến thức về hiệu ứng khối lượng cũng như giúp họ phát triển công nghệ du hành nhanh hơn ánh sáng. Chúng giúp Prothean có được lợi thế lớn so với những đối thủ mà họ gặp gỡ sau này, tạo điều kiện cho người Prothean khám phá hệ thống Mass Relay, chiếm lấy Citadel làm thủ đô và mở rộng sức ảnh hưởng của mình ra khắp dải ngân hà.
Từ đế chế huy hoàng đến sụp đổ
Trong quá trình phát triển của mình, người Prothean từng gặp không ít kẻ thù và đối mặt với không ít chiến tranh. Một trong số đó là một chủng tộc máy móc đáng sợ khiến họ phải thống nhất toàn bộ các chủng tộc hữu cơ trong dải thiên hà để giành chiến thắng. Người Prothean cho phép các chủng tộc khác được từ chối, nhưng những kẻ phản kháng sẽ bị nghiền nát và chưa từng có một chủng tộc nào có thể đứng vững trước sức mạnh quân sự Prothean. Theo thời gian, các chủng tộc này bị đồng hóa và xem mình cũng là Prothean, tạo thành một đế quốc khổng lồ đủ sức chống cự kẻ thù máy móc trong một cuộc chiến được gọi là “Metacon War.”
Vào thời điểm mà nền văn minh Prothean còn cực thịnh, những chủng tộc hùng mạnh mà chúng ta biết đến ngày nay đều chỉ là lũ sinh vật chưa khai hóa – dù đó là Asari, Quarian, Salarian, Turian hay con người. Các nhà khoa học Prothean “chăn dắt” những chủng tộc mà họ cho rằng có tiềm năng lớn, và vô vàn căn cứ được xây dựng trên bề mặt hoặc trên quỹ đạo của các hành tinh của những chủng tộc đó. Những hoạt động dẫn dắt của các nhà khoa học Prothean diễn ra nằm ngoài nhận thức của các giống loài mình nuôi dưỡng, rồi đến khi họ phát triển đủ cao, Prothean sẽ xuất hiện để đưa ra “lời đề nghị” gia nhập vào đế chế của mình.
Với sức mạnh quân sự không ngừng được mở rộng nhờ các giống loài mới gia nhập, người Prothean tin rằng mình có thể chống lại bất kỳ một kẻ thù máy móc nào đe dọa sự tồn vong của các chủng tộc hữu cơ. Niềm tin này sụp đổ khi những con Reaper đầu tiên xuất hiện vào khoảng năm 48.000 BCE (tức hơn 50.000 năm trước) với sức chiến đấu vượt xa chủng tộc máy móc mà người Prothean từng giao chiến. Lũ Reaper đánh thẳng vào dải Ngân Hà của Prothean với sức mạnh và quy mô chưa từng có thông qua Citadel, khiến bộ máy lãnh đạo của Prothean sụp đổ hoàn toàn còn hệ thống giao thông Mass Relay tê liệt, khiến người Prothean không thể tập trung lực lượng quân sự của mình nhằm đối đầu với lũ Reaper.
Điều càng tồi tệ hơn là những thông tin được lưu trữ tại Citadel giúp Reaper biết rõ vị trí của từng thuộc địa, từng trạm không gian, từng hành tinh mà Prothean sở hữu trong Ngân Hà. Trong khi đó, các đơn vị quân đội Prothean trong tình trạng rắn mất đầu, hoàn toàn bị cô lập và không thể ứng biến với tình hình lần lượt bị tiêu diệt trước hỏa lực kinh hoàng của lũ Reaper. Họ không còn khả năng bảo vệ các chủng tộc nguyên thủy và quyết định ngừng mọi hoạt động quan sát và nghiên cứu với hi vọng loài Reaper sẽ bỏ qua cho các chủng tộc này. Thật may mắn là lũ Reaper đã “bỏ qua” cho những chủng tộc đó, và họ trở thành những chủng tộc mạnh mẽ nhất trong vũ trụ sau khi người Prothean suy tàn.
Nhiều chủng tộc khác đã gia nhập vào đế chế Prothean không được may mắn như vậy. Người Densorin hiến tế những đứa con của mình cho Reaper với hi vọng sẽ khiến chúng bỏ qua, nhưng chỉ đổi lại việc bị tiêu diệt nhanh hơn. Chủng tộc AI Zha’til mà người Zha tạo ra để kéo dài sự sinh tồn của mình bị Reaper nô dịch và sử dụng như một quân đoàn máy móc, buộc Prothean phải cho nổ mặt trời của chủng tộc này và hủy diệt họ hoàn toàn.
Trong vài thế kỷ sau đó, người Prothean chiến đấu với cơn lũ Reaper ở từng hệ mặt trời, từng hành tinh, từng thành phố, và sẵn sàng bỏ lại cả một thuộc địa cho Reaper để đổi lấy thời gian tập hợp binh lực của mình. Dù chiến thuật này đem lại cho Prothean một chút thời gian, nó cực kỳ tốn kém bởi từng giây phút đều phải đổi bằng sinh mạng của vô số sinh vật, và khiến quân đoàn Reaper ngày càng hùng mạnh. Lũ Reaper chinh phục, nô dịch và hủy diệt các hành tinh Prothean một cách có hệ thống, khiến một số Prothean tuyệt vọng gửi đi tín hiệu đầu hàng nhưng chỉ nhận được sự trầm mặc từ lũ Reaper.
Hơn thế nữa, Prothean còn ở trong cảnh thù trong giặc ngoài bởi không ít người Prothean bị nô dịch bị Reaper sử dụng làm điệp viên ngầm để thực hiện những phi vụ xâm nhập, phá hoại và phản bội. Các nơi ẩn náu mà người Prothean xây dựng với hi vọng giữ cho chủng tộc của mình sống sót qua cuộc chiến lần lượt bị tiết lộ và bị hủy diệt, khiến hi vọng sinh tồn của họ ngày một mong manh.
Ở một thời điểm nào đó trong cuộc chiến này, người Prothean biết được về “chu kỳ thu hoạch” của lũ Reaper nhờ nghiên cứu phế tích của những chủng tộc đã tuyệt diệt khác. Biết rằng mình đang đối mặt với một kẻ thù muốn tàn sát đến người Prothean cuối cùng, họ lập ra một kế hoạch chế tạo Crucible, một siêu vũ khí dựa trên thiết kế mà những nền văn minh trước để lại với hi vọng sẽ đổi chiều cuộc chiến. Nhưng cũng như những căn cứ bí mật của mình, kế hoạch Crucible bị các điệp viên Prothean của Reaper phát hiện, phá hoại và tia hi vọng sau cùng của loài Prothean cũng tắt đi.
Sau nhiều thế kỷ chiến tranh và hủy diệt, Reaper đã đạt được mục tiêu của mình: chúng đã giết chết hoặc nô dịch toàn bộ người Prothean trong dải ngân hà, và rút cạn tài nguyên từ những hành tinh Prothean từng sở hữu. Chúng xóa đi dấu vết của mình và lùi về Citadel để rút lui vào không gian sâu thẳm, chờ đợi mùa thu hoạch tiếp theo.
Còn tiếp…
- Mass Effect: Toàn tập về lược sử và dòng thời gian – P.1
- Mass Effect: Toàn tập về lược sử và dòng thời gian – P.2
- Mass Effect: Toàn tập về lược sử và dòng thời gian – P.Cuối
- Cốt truyện Mass Effect – P.1: Kẻ phản bội và truyền thuyết hủy diệt vũ trụ
- Cốt truyện Mass Effect – P.2: Cuộc truy đuổi xuyên thiên hà
- Cốt truyện Mass Effect – P.Cuối: Cái bẫy giữa thiên hà
- Cốt truyện Mass Effect – Chủng tộc Asari
- Cốt truyện Mass Effect – Cuộc đụng độ đầu tiên của nhân loại
- Cốt truyện Mass Effect – Chủng tộc Geth
- Cốt truyện Mass Effect: Chủng tộc Krogan
- Cốt truyện Mass Effect: Chủng tộc Turian
- Cốt truyện Mass Effect: Loài Volus
- Cốt truyện Mass Effect: Chủng tộc Quarian
- Cốt truyện Mass Effect: Chủng tộc Prothean – P.1