Có một lý do tại sao Mario liên tục xuất hiện trên bìa tạp chí Retro Gamer: nhân vật này không chỉ là biểu tượng của Nintendo, mà còn là một trong những biểu tượng dễ nhận biết nhất trong lịch sử trò chơi điện tử, sánh vai với Pac-Man, Lara Croft, thậm chí là những nhân vật cổ điển như người ngoài hành tinh trong Space Invaders. Rất nhiều người — kể cả người lớn tuổi — đều sẽ biết Mario nếu nhìn thấy hình ảnh của anh.
![]() |
Ban đầu, Mario xuất hiện trong những game platform dạng màn hình đơn như Donkey Kong và Mario Bros. Đến năm 1985, Super Mario Bros mở ra cuộc phiêu lưu màn hình ngang (side-scrolling) đầu tiên cho anh, và từ đó, Mario tiến bước, không bao giờ ngừng đổi mới. Với nhiều game thủ và nhà phát triển, Super Mario Bros trở thành mẫu mực của thể loại platformer hoàn hảo.
Nhiều trò chơi cố gắng bắt chước thành công của Mario trong suốt các năm, nhưng rất ít trò thành công hoàn toàn. Ngoài Crash Bandicoot và Spyro, chỉ có Sonic gần như là đối thủ lớn nhất của Mario hiện nay — mặc dù Sonic có lượng người hâm mộ đông và thương hiệu mạnh, nhưng không nhiều bản 3D của Sonic được đánh giá bằng Mario về mặt phê bình.
Mario trong 2D, 3D và sự phát triển không ngừng
Từ những trò chơi 2D trong thập niên 80–90, đến những sản phẩm 3D mang tính cách mạng hiện nay, Mario luôn gây ấn tượng cả về thiết kế và cảm nhận khi điều khiển. Ví dụ Super Mario 64 không chỉ thay đổi cách chơi platform trong không gian 3D, mà còn đặt chuẩn mới cho các game 3D nói chung, đặc biệt là cách nhân vật được điều khiển.
![]() |
Trong những năm gần đây, Mario vận hành theo hai hướng: Mario truyền thống màn hình ngang (series New Super Mario Bros) và các cuộc phiêu lưu 3D với nhiều đổi mới hơn. Mario vẫn hiếm hoi khi có một game không được giới phê bình đánh giá cao, bởi phần lớn trò chơi đều duy trì chất lượng rất tốt.
“Hiệu ứng Mickey Mouse” – Mario và biểu tượng toàn cầu
Mario không chỉ là nhân vật trong game, mà còn là biểu tượng văn hóa. Theo một cuộc khảo sát bên ngoài Nhật Bản vào năm 1990, Mario được nhiều người biết đến hơn Mickey Mouse — một nhân vật hoạt hình của Disney vốn đã nổi tiếng hàng chục năm. Shigeru Miyamoto – người sáng lập Mario – nói rằng kết quả đó ảnh hưởng rất nhiều đến cách ông nhìn nhận tương lai của nhân vật.
Ông nói rằng so với Mickey, Mario ra mắt muộn hơn nhưng đã được xây dựng để tiến hóa cùng công nghệ số. Mỗi khi Nintendo ra mắt phần cứng mới, Mario lại có một game mới để phản ánh công nghệ đó, để người chơi luôn cảm nhận được sự đổi mới.
![]() |
Một nhà thiết kế của Playtonic nói rằng ưu điểm lớn của Mario là sự nhận diện ngay lập tức: khi nhìn thấy Mario, người ta sẽ nghĩ ngay đến sự vui vẻ, chất lượng – Mario đảm bảo được mức độ tin cậy đó. Đó chính là “hiệu ứng Mickey Mouse” mà người ta thường nhắc.
Mario – từ “Jumpman” đến biểu tượng toàn cầu
Ban đầu, Mario không được gọi Mario — trong game Donkey Kong, anh được gọi là Jumpman. Trong các tài liệu hướng dẫn ở Mỹ, Mario chỉ được nhắc đến như Jumpman. Sau đó, trong các cuộc phỏng vấn, Miyamoto kể rằng nhân vật từng được gọi là “Mr Video” trong một ý tưởng để sử dụng qua nhiều game, và rồi Nintendo of America đã quyết định đặt tên chính thức là Mario.
Việc đổi tên, hoàn thiện vẻ ngoài (nón đỏ, ria mép, bộ yếm đỏ-bò, áo xanh...) dần tạo nên hình ảnh Mario mà người ta nhớ đến ngày nay. Màu sắc trang phục Mario mặc hiện nay được cố định từ Super Mario Bros 3.