Rất lâu trước khi những tiến bộ về phần cứng và engine game tạo ra chất lượng đồ họa vô cùng chân thực, thể loại game kinh dị sinh tồn chủ yếu dựa vào bầu không khí của game để tạo nên ấn tượng cho người chơi. Sự nổi lên của thể loại này trong thế hệ máy chơi game thứ 5 của PlayStation về cơ bản được chia ra cho hai thương hiệu, với Silent Hill của nhà Konami tạo nên bầu không khí và cảm giác sợ hãi, trong khi Resident Evil của nhà Capcom dựa vào lối chơi hành động và phong cách phim kinh dị hạng B.
Silent Hill tiếp tục coi trọng tâm lý kinh dị và căng thẳng thần kinh nhiều hơn những pha gây sốc hoặc jump-scare thuần túy, nhưng các phần hậu bản về sau gần như không thể sánh được với cảm giác sợ hãi mà trò chơi đầu tiên trên PlayStation 1 mang lại.
Giữa lớp sương mù ngột ngạt, tiếng ồn khó chịu từ chiếc radio bỏ túi để cảnh báo Henry về sự hiện diện của các mối đe dọa cùng cốt truyện kì lạ được vay mượn từ Twin Peaks và The Outer Limits, Silent Hill có thể xem là một sản phẩm đỉnh cao trong việc xây dựng bối cảnh và bầu không khí.
Cố tình làm người chơi mất phương hướng để tạo cảm giác khó chịu
Mặc dù phần lớn game trong seri Silent Hill đều cố tình làm mờ lằn ranh giữa thực tế và hư ảo, đoạn mở màn của phiên bản đầu tiên thực sự xuất sắc trong việc xáo trộn và bóp méo hiện thực. Người chơi bắt đầu game trong một cơn ác mộng thực sự (hoặc ít nhất là những gì game khiến họ tin như vậy), đột nhiên thức dậy trong một quán ăn tại thị trấn Silent Hill bí ẩn vào thời điểm cận kề cái chết. Từ đây, game bắt đầu dẫn người chơi đi sâu hơn vào sự ma mị, sử dụng các góc chuyển camera và sương mù dày đặc để biến việc di chuyển thành một thử thách.
Harry nhận được bản đồ vài giây sau khi người chơi bắt đầu điều khiển nhân vật chính, nhưng điều đó không làm giảm bớt cảm giác hoang mang trong hành trình tìm lại con gái mình. Gần như mọi góc phố đều kết thúc bằng một vách đá bí ẩn, chặn lối vào các tuyến đường chính, buộc nhân vật chính phải thường xuyên quay lại và cố gắng tìm hướng đi khác trong điều kiện camera chuyển động khó khăn và thời tiết che khuất tầm nhìn.
Việc phải đối mặt nhiều kẻ thù dị dạng trong phần game mở đầu này càng tăng thêm sự căng thẳng, khiến cho việc đến được khu vực chính đầu tiên là trường học trở thành một nhiệm vụ khó nhằn.
Bầu không khí của Silent Hill che giấu những hạn chế kĩ thuật trên PS1
Thế hệ console thứ 5 đại diện cho một sự thay đổi đáng kể trong ngành công nghiệp game, khi các nhà phát triển bắt đầu nắm bắt việc xây dựng thế giới và nhân vật 3D, đồng thời sử dụng những kỹ thuật điện ảnh để thay đổi cách kể chuyện. Trong khi một vài seri quyết định bước hẳn sang chiều không gian 3D hoàn toàn, số khác (Như Zelda và Mario) cố gắng trở nên xuất sắc ở lần xuất hiện đầu tiên, thiết lập những tiền lệ để gần như mọi trò chơi cùng thời điểm sẽ bám theo.
Sự tồn tại của PlayStation như một mái nhà ban đầu cho thể loại kinh dị sinh tồn phần lớn nhờ vào hai thương hiệu Resident Evil và Silent Hill, với trò chơi đầu tiên của hai seri đã tung ra tất cả những gì mà thế hệ đó có thể làm được. Sau 25 năm kể từ khi phát hành, Silent Hill vẫn đủ sức khơi dậy cảm giác sợ hãi và khó chịu nhờ vào cách kết hợp giữa thiết kế âm thanh và môi trường, tạo ra một trong những bối cảnh khó chịu hấp dẫn nhất của thế giới game.
Mỗi bước di chuyển trong Silent Hill đều khiến người chơi cảm thấy như thể họ đang đánh cược với sự tỉnh táo của chính mình, và nội việc đi từ căn phòng này qua phòng khác cũng có thể là một phép thử giới hạn quyết tâm của một người chơi. Bản làm lại của Silent Hill 2 ra mắt năm nay không chỉ có nguồn góc phù hợp, mà nó còn đừng sau cái bóng của phần game đầu tiên và bầu không khí đã định hình nên thương hiệu này.