Trong thế giới kiếm hiệp của Kim Dung, phái Tiêu Dao là một trong những môn phái bí ẩn và quyền lực nhất. Phái này được sáng lập bởi một cao nhân mai danh ẩn tích, được hậu thế biết đến với danh hiệu Tiêu Dao Tử. Ông đã tự mình sáng tạo ra những tuyệt học độc đáo và truyền lại cho ba người đệ tử, theo thứ tự là Thiên Sơn Đồng Lão, Vô Nhai Tử và Lý Thu Thủy. Sau này, Tiêu Dao Tử truyền chức vị chưởng môn cho Vô Nhai Tử rồi biến mất không rõ tung tích.
Dù ít được người ngoài biết đến, nhưng Tiêu Dao lại có ảnh hưởng lớn trong giới võ lâm. Các thành viên của phái đều là những nhân vật nổi tiếng, thậm chí nhiều đệ tử còn tự lập môn phái riêng, khẳng định vị thế của phái Tiêu Dao trong giang hồ.

Vô Nhai Tử (áo trắng) đã truyền chức chưởng môn phái Tiêu Dao cho Hư Trúc.
Trong tiểu thuyết Thiên long bát bộ , Hư Trúc là một hòa thượng trẻ tuổi của Thiếu Lâm tự. Dù ngoại hình có phần xấu xí, nhưng Hư Trúc lại sở hữu một tâm hồn hiền lành, tốt bụng và đầy lòng nhân ái. Một lần tình cờ, Hư Trúc đã giải được "Trân Lung kỳ trận" – một bàn cờ vây huyền bí mà suốt 30 năm qua chưa ai có thể phá giải. Nhờ đó, Hư Trúc được Vô Nhai Tử, chưởng môn đời thứ hai của phái Tiêu Dao, truyền thụ 70 năm công lực của mình.
Tuy nhiên, Vô Nhai Tử đưa ra một điều kiện, Hư Trúc phải dùng nội công này để giết Đinh Xuân Thu, một kẻ thù của phái Tiêu Dao. Hư Trúc từ chối, vì cho rằng mình là một hòa thượng, không thể tùy tiện sát hại người khác. Dù vậy, Vô Nhai Tử vẫn quyết định truyền lại chức chưởng môn và giao Thiết chỉ hoàn – biểu tượng quyền lực của phái Tiêu Dao – cho Hư Trúc. Ban đầu, Hư Trúc không dám nhận và cũng không muốn rời bỏ Thiếu Lâm tự để gia nhập phái khác.
Dù vậy khi nhận thấy Vô Nhai Tử sau khi truyền thụ công lực cho mình đã suy yếu và có vẻ như sắp qua đời, Hư Trúc đã quyết định đồng ý làm chưởng môn phái Tiêu Dao. Động cơ của Hư Trúc không phải vì danh lợi hay quyền lực, mà chỉ đơn giản là muốn Vô Nhai Tử ra đi trong thanh thản. Hư Trúc cũng đồng ý với yêu cầu giết Đinh Xuân Thu, dù trong lòng vẫn đầy mâu thuẫn. Ngay sau khi Hư Trúc chấp nhận, Vô Nhai Tử đã an nhiên quy tiên.
Quyết định của Hư Trúc không chỉ thể hiện lòng nhân từ và trách nhiệm của một người tu hành, mà còn phản ánh sự phức tạp trong mối quan hệ giữa cá nhân và vận mệnh của giang hồ. Hư Trúc, dù không mong muốn, đã trở thành một phần quan trọng trong lịch sử phái Tiêu Dao, mang trên vai trọng trách lớn lao mà số phận đã an bài.