Không chỉ là linh hồn của cả bộ phim, Pikachu của Ash là Pokémon đã gắn bó với cậu bé trong suốt hành trình dài của anime và cũng rất hiếm khi vắng mặt trong tất cả các tập phim. Nhưng chính vì sự xuất hiện này mà khán giả gần như quên mất rằng Pikachu cũng có thể tiến hóa để trở thành Raichu – một phiên bản với kỹ năng lẫn sức mạnh vượt trội hơn. Thậm chí, ngay cả khi các viên đá sấm sét xuất hiện, Ash dường như cũng từ chối để Pikachu trở lên mạnh mẽ hoặc đạt đến hình dạng cuối cùng của nó.
Ash liệu có quyền định đoạt khả năng tiến hóa của Pikachu?
Câu trả lời đơn giản là không. Việc tiến hóa không tuân theo lựa chọn của Ash mà tuân theo ý muốn của chính Pikachu. Vì con người không tiến hóa, nên Ash gần như không có nhiều ấn tượng với việc tiến hóa ở Pokémon trong những tập đầu, chính vì vậy cậu không tập trung vào tiến hóa cũng như ép chúng tiến hóa hay có cách huấn luyện để thúc đẩy quá trình này.
Khán giả có thể thấy rõ, dường như Ash rất thoải mái khi Pokémon của cậu không tiến hóa. Ngoài ra, cậu còn tôn trọng sự lựa chọn của chúng. Tiêu biểu như trong tập 48 mùa 1 anime, "Khu vườn bí mật của Bulbasaur", Ash để Bulbasaur lựa chọn không tiến hóa.
Vậy lý do gì khiến Pikachu không tiến hóa?
Thoạt nghe thì điều này khá mâu thuẫn. Nhìn lại các tập phim về chuyến phiêu lưu của Ash, khán giả có thể thấy rằng các Pokémon của cậu, trong đó có Pikachu đều sát cánh bên chủ. Chúng học tập, giao đấu và cố gắng để trở lên mạnh mẽ bằng cách học thêm các chiêu thức mới. Vậy tại sao Pikachu lại từ chối quá trình tiến hóa?
Tập 14 mùa 1 anime, "Electric Shock Showdown", là lần đầu tiên Pikachu có cơ hội lựa chọn, khi nó phải đối đầu với Raichu của Lt. Surge. Y tá Joy đã cho Ash một viên đá sấm sét và cảnh báo cậu rằng sự tiến hóa sẽ không thể đảo ngược. Khi đó, Ash tỏ ra sợ hãi trước việc Pikachu thay đổi, và chính Pikachu cũng hất viên đá. Cả hai đều đồng ý rằng họ sẽ cố gắng luyện tập để đánh bại Raichu mà không cần phải để Pikachu tiến hóa. Cuối cùng, họ đã thành công khi đánh bại được Raichu và giành huy hiệu đầu tiên bằng thực lực của mình.
Sau đó, ở tập 20 mùa 11, "Pika and Goliath", khán giả thấy được Ash vẫn còn giữ viên đá để phòng khi Pikachu thay đổi ý muốn của nó trong tương lai. Chi tiết này được nhiều khán giả đánh giá cao vì Ash không chỉ quan tâm đến cảm xúc của Pikachu ở hiện tại mà còn tính đến cả tương lai. Cậu chuẩn bị sẵn để Pikachu có thể làm được điều nó muốn.
Cuối cùng, chi tiết quan trọng nhất giải thích cho việc Pikachu không chịu tiến hóa nằm ở tập phim đầu tiên của mùa 23 anime, "Enter Pikachu". Ở tập phim này, khán giả biết được rằng Pikachu ban đầu là một Pichu sống cùng một nhóm Kangaskhan – những Pokémon sinh sống như một gia đình. Khi biết mình là gánh nặng đối với nhóm Pokémon trong khi nhóm phải chăm sóc cho một Kangaskhan sơ sinh, Pichu đã quyết định rời đi. Cảm giác biết ơn đã thúc đẩy nó chấp nhận tiến hóa thành Pikachu. Bởi vậy, có lẽ Pikachu không muốn tiến hoa vì nó cho rằng "tiến hóa" sẽ gắn liền với chia ly, mà nó thì chưa sẵn sàng để rời bỏ Ash.