Đầu tiên, chúng ta sẽ làm rõ từ "giả thuyết" - Một từ được sử dụng để nêu một luận điểm mới, nhằm giải thích một điều gì đó, tạm được chấp nhận; và quan trọng nhất, chưa được kiểm nghiệm, kiểm chứng.
Những gì bạn đọc dưới đây cũng thế. Chúng là những giả thuyết của fan hâm mộ, chưa được công nhận bởi những người sáng tạo. Nhưng điều đó lại làm chúng hấp dẫn, bởi bộ phim nào cũng cần khán giả để trở thành… một bộ phim. Vì vậy, hãy đón nhận chúng với một tâm thế cởi mở. Điều quan trọng không phải là việc chỉ trích chúng có "đúng ý tác giả" hay không; mà là hiểu rằng sự đa nghĩa của nghệ thuật có thể đem lại những ý nghĩa mới mẻ và lạ lùng như thế nào đối với những cá nhân khác nhau.
"Giả thuyết của fan" là một thứ tất yếu xảy ra khi tác giả/tác phẩm có được một lượng fan trung thành; sẵn sàng cày đi cày lại, soi qua soi lại để tìm kiếm các ẩn ý được gửi gắm trong đó. Điều này Studio Ghibli - xưởng phim hoạt hình huyền thoại của Nhật Bản - chắc chắn có. Cộng với đặc tính thích "bóng gió" của người Nhật, những bộ phim Ghibli càng trở nên thu hút hơn trong mắt những người yêu thích "thuyết âm mưu". Dưới đây là một số "thuyết âm mưu" nổi tiếng nhất của cộng đồng người hâm mộ Ghibli, mà chắc hẳn, sẽ làm bạn phải bất ngờ về sự "bay cao bay xa" trong trí tưởng tượng của khán giả.
1. My Neighbor Totoro: Satsuki và Mei bị trầm cảm
Cách đây vài năm, cộng đồng mạng "lao xao" về một "thuyết âm mưu" cho rằng Totoro là một vị thần chỉ có thể nhìn thấy bởi những người sắp chết hoặc đã chết. Theo thuyết này, câu chuyện sẽ xảy ra như sau: Mei mất tích và được cho là đã chết khi một đôi dép trẻ con được tìm thấy dưới hồ. Chị cô bé, Satsuki, không chấp nhận được nỗi đau này nên đã nói dối rằng đó không phải là đôi dép của Mei. Cô đi tìm Totoro (bằng cách nào thì các bạn có thể đoán được rồi đấy) và nhờ có sự giúp đỡ của Totoro, hai chị em đã tìm được nhau. Sau đó, cả hai đến bệnh viện nơi mẹ đang chữa bệnh. Vì đã là linh hồn nên hai đứa trẻ chỉ có thể quan sát mẹ từ… trên cây. Ở đây, người duy nhất trông thấy chúng là mẹ, và đó là dấu hiệu cho thấy bà cũng sắp chết.
Giả thuyết này, nhờ sự tăm tối một cách bất ngờ của nó, lập tức được cộng đồng mạng chia sẻ chóng mặt. Người ta bắt đầu thêm thắt cả những tình tiết ngoài lề sai sự thật để câu chuyện trở nên "giật gân" hơn. Và khi mọi thứ đã đi quá xa, Studio Ghibli đã phải lên tiếng phủ nhận giả thuyết này. Song đến giờ vẫn có rất nhiều người tin vào nó (ai biết Studio Ghibli đang nói thật hay chỉ an ủi công chúng cơ chứ?!).
Tuy nhiên, có một giả thuyết khác "nhẹ nhàng" hơn cho bạn đây. Các fan đã để ý rằng, Satsuki là một cách gọi tháng Năm trong Tiếng Nhật; còn Mei thì đồng âm với May, cũng có nghĩa là "tháng Năm" trong Tiếng Anh. Việc hai chị em đều tên là "tháng Năm" có thể ám chỉ đến "Căn bệnh tháng Năm" (gogatsubyou). Cần phải biết là, năm học mới và mùa tuyển dụng của Nhật Bản bắt đầu vào tháng Tư, nên khi đến tháng Năm, những học sinh mới và nhân viên mới sẽ bị áp lực vô cùng về việc hòa nhập cộng đồng. Nhiều người trong số đó đã trở nên trầm cảm. Giả thuyết này càng trở nên thuyết phục khi mở đầu phim, Satsuki và Mei cũng chuyển nhà đến một môi trường mới. Phải chăng, Totoro là một sinh vật mà hai đứa trẻ tưởng tượng ra nhằm làm vơi bớt những nỗi buồn bã và trầm uất trong tâm hồn?
2. Spirited Away: Nhà tắm công cộng của Yubaba là một nhà thổ
Đây là một giả thuyết rất mạnh vì được hỗ trợ bởi nhiều dẫn chứng trong phim. Vì vậy, bạn cần phải bình tĩnh, bởi tuy gây sốc nhưng nó vẫn mang ý nghĩa nhân văn. Yubaba là một mụ yêu quái cơ mà? Có ai lại đi cổ súy cho một mụ yêu quái đâu?
Giờ thì bạn đã bình tĩnh chưa? Rồi, chúng ta bắt đầu nhé.
Mọi sự nghi ngờ bắt đầu từ cái tên. Theo đó, vào thời Edo, có rất nhiều nhà thổ trá hình nhà tắm công cộng, và người quản lý những "mô hình kinh tế" kiểu này được gọi là "Yubaba" - Chính là cái tên nhân vật phản diện của chúng ta trong phim. Chihiro đến xin việc ở nhà tắm của Yubaba vì muốn cứu cha mẹ mình - những người vì tham ăn tục uống mà bị biến thành lợn và bị nhốt trong chuồng lợn của Yubaba. Hành động này của cô là một sự "trả nợ" giúp cha mẹ. Với một đứa trẻ ở tuổi ấy, có cách nào trả nợ nhanh hơn việc "bán thân" vào một nhà chứa?
Tiếp theo, điều kiện để được vào làm việc là Chihiro phải giao cái tên của mình cho Yubaba. Cô có một cái tên mới là "Sen" - Một nghìn. Liệu đây có phải là giá tiền của cô bé? Khi suy nghĩ đến điều này, ta càng cảm thấy đáng sợ hơn khi nhớ lại đoạn Vô Diện đuổi theo Chihiro để đưa một đống tiền vàng và luôn miệng thì thào: "Ta muốn Sen! Ta muốn Sen! Nhận tiền đi."
Cái tên "Vô Diện" cũng là một thứ đáng bàn. Khi nói đến ngành công nghiệp tình dục, chúng ta nói đến những người đàn ông không có mặt. Họ chỉ đến sử dụng "dịch vụ", trả tiền, rồi rời đi. Ngược lại, những cô gái thì không có tên. Bởi khi bước vào bất cứ một loại hình khiêu dâm nào, ở mọi thời kỳ và mọi nền văn hóa, các cô gái đều được yêu cầu sử dụng tên giả. Giờ thì bạn đã thấy việc đổi tên của Chihiro ở đầu phim là có lý chưa?
3. Ponyo: Tất cả đều đã… chết
Lại là một giả thuyết bắt đầu từ cái tên. Người hâm mộ đã để ý tên thật của Ponyo là "Brunhilde", giống với tên một tiểu nữ thần có liên quan đến cái chết trong thần thoại Bắc Âu. Và điều thuyết phục hơn nữa là, Ponyo chính là người tạo nên trận Tsunami nhấn chìm cả thành phố.
Những người theo "thuyết âm mưu" này tin rằng, với một trận Tsunami mang tính hủy diệt như thế thì chẳng có lý nào cả thành phố lại sống sót được cả. Đặc biệt là những người già ở Nhà dưỡng lão. Các cụ lại còn chạy nhảy được bình thường, trong khi trước đó phải sống 24/24 với chiếc xe lăn. Ngoài ra, chúng ta cũng chứng kiến trong biển nước có những sinh vật đã tuyệt chủng, và đặc biệt, gặp một gia đình đang đi trên một chiếc thuyền cổ, với một phong cách ăn mặc thuộc thời kỳ trước. Sự lẫn lộn về thời gian này phải chăng là minh chứng cho việc... tất cả đều đã chết?!
Lạnh gáy nhất là chi tiết đường hầm mà nhiều fan đã "soi" ra: Trên đường đi đến Nhà dưỡng lão để tìm mẹ (Mẹ Sousuke làm việc ở Nhà dưỡng lão), Sousuke và Ponyo đã đi qua một đường hầm. Bạn có thấy "quen quen" không? Trong Spirited Away, gia đình Chihiro cũng từng đi qua đường hầm để vào Thế giới linh hồn đấy! Và đường hầm thật ra cũng là một biểu tượng phổ biến ám chỉ con đường thông nhau giữa hai cõi sinh - tử. Hãy nhìn vào bên trái của đường hầm trong cảnh cắt từ phim này, bạn thấy gì nào? Đó là bức tượng Jizo - Vị Bồ Tát bảo trợ cho người đi đường và cũng là người bảo trợ cho… linh hồn trẻ con, trong văn hóa Nhật Bản.
4. Princess Mononoke: Áo khoác của Mononoke chính là "người em" đã chết
Nghe thật rùng rợn, nhưng nếu ngẫm nghĩ kỹ, ta sẽ thấy nó rất giàu nhân văn. Trong phim, chúng ta được nghe Moro (Sói Mẹ) kể về việc tại sao Bà lại nuôi San (Mononoke): "Ta bắt gặp bố mẹ nó đang vấy bẩn khu rừng. Chúng ném đứa trẻ xuống chân ta và chạy mất." "Vấy bẩn khu rừng" là một cụm từ rất mù mờ, nhưng các fan của bộ phim "đoán già đoán non" là bố mẹ của San đã đi săn sói con và giết được một trong số những đứa con của Moro.
Sau đó, khi bị Moro bắt gặp, họ đã ném San lại để làm vật hi sinh. Khả năng cao là Moro đã đuổi theo và giết chết bố mẹ San, còn với San, Bà mang về nuôi và khoác lên mình cô bộ lông của đứa con đã chết. Đó vừa là một cách để Bà tưởng nhớ đứa con của mình, vừa là một cách nhìn nhận San như một chú sói con trong nhà. Điều này cũng thể hiện Sói Mẹ (đại diện của thiên nhiên) là một "cái cao cả" và "con người" hơn cả con người.
Các fan của Mononoke từng có một giả thuyết đã được đạo diễn Hayao Miyazaki công nhận. Đó là "căn bệnh không thể nào chữa được" của những người làm súng cho Bà Eboshi ở Làng Sắt chính là bệnh phong. Vì vậy, họ càng tự tin hơn khi đưa ra giả thuyết về bộ lông của Công chúa Sói.
Các bạn đồng ý hay phản đối những "thuyết âm mưu" ở trên? Hay có những "thuyết âm mưu" nào của riêng mình không? Hãy cùng chia sẻ và thảo luận nhé!
CÙNG CHUYÊN MỤC
