Và trong cái bối cảnh mà Mỹ và Bắc Triều Tiên đang đe dọa nhau một cách đầy căng thẳng, hai bên đều thủ hàng đống vũ khí hạt nhân, nhiệt hạch đe dọa phủ bóng đêm hạt nhân lên khu vực và thậm chí là cả thế giới thì vấn đề này càng trở nên thời sự hơn bao giờ hết. Có lẽ đã đến lúc chúng ta cân nhắc xem xem giả dụ một vụ tấn công hạt nhân xảy ra tại nơi ta đang sống thì cần làm gì để sống sót.
Bạn cứ tưởng tượng đi, một quầng sáng lớn, trắng lóa mắt che phủ mọi thứ trước mặt bạn, sức mạnh của mặt trời vụt qua làn da bạn, bạn cảm thấy sức ép của khói bụi, tro tàn bắn tung tóe khắp cái nơi mà bạn từng gọi là nhà. Nhưng chí ít, bạn cũng còn là một người may mắn không bị quét sạch bởi thảm họa này, nhưng cuộc chiến đấu của bạn vẫn chưa, thực tế là còn lâu mới đến hồi kết.
I/ THẾ NÀO LÀ THẢM HỌA HẠT NHÂN
Sau khi một quả bom hạt nhân được kích hoạt, các chất tàn dư phóng xạ sẽ được phóng thẳng lên tầng khí quyển phía trên. Các tàn dư này, thường kết hợp với bụi phóng xạ, tro tàn rồi sẽ rơi xuống tạo thành thứ “Tàn rơi Phóng xạ – Fallout” (từ giờ sẽ tạm dịch Fallout là Tàn rơi) từ trên trời. Các thứ vật chất đó có thể du hành hàng trăm km dọc theo hướng gió tự nhiên. Tiếp xúc với bất kì thứ Tàn rơi Nhiễm xạ đó, dù chỉ là tro, bụi, các mảnh vụn rơi vãi, mưa phóng xa… đều cực kì mang tính chết người.
Môi trường phóng xạ, độc hại và tiềm tàng nguy cơ… đột biến
Nói một cách ngắn gọn, tiếp xúc với những thứ Tàn rơi đó sẽ khiếm bạn ngã bệnh, bị mắc triệu chứng nhiễm xạ. Bạn sẽ bị suy tế bào cấp tính, bị tổn thương DNA và tùy theo mức độ phơi nhiễm mà bạn sẽ phải chịu đựng các triệu chứng tăng nặng khác nhau của chóng măt, buồn nôn, tiêu chảy cấp, tác động tới thần kinh và thậm chí là tử vong nhanh chóng. Về lâu dài, những phụ nữ đang mang thai có thể sẽ bị sảy thai hoặc sinh ra con bị dị tật bẩm sinh, nguy cơ bị ung thư tăng cao và bạn sẽ có thể phải chịu một cái chết từ từ đau đớn.
Tuy vậy, các tàn dư phóng xạ không tồn tại mãi mã. Mà thay vào đó, nó phân rã và tiêu tan rất nhanh chóng theo cấp số mũ, và qua thời gian, nhiều khu vực nhiễm xạ thậm chí còn có thể trở nên an toàn trên một mức độ nào đó. Vậy nên mục tiêu của bạn ngay sau vụ nổ hạt nhân là phải tránh tiếp xúc tối đa với những thứ Tàn rơi Phóng xạ đang rơi lơ lửng từ trên trời xuống và theo các cơn gió bay qua lại. Tốt nhất là hãy tìm một nơi thật phù hợp để bạn và gia đình có thể ấn náu và đồng thời bắt đầu tạo ra một kế hoạch trốn thoát thật cẩn thận và khả thi khỏi vùng phòng xạ.
II/ TÁC ĐỘNG CỦA VỤ NỔ BOM: SỰ HỦY DIỆT, THIÊU RỤI VÀ MÙ LÒA
Bất kì ai nằm ở trong bán kính vài km thuộc phạm vi tiệm gần vụ nổ bom sẽ chết ngay lập tức hoặc rất nhanh chóng. Lấy ví dụ, tâm chấn của vụ nổ bom nguyên tử tại Hiroshima có nhiệt độ ước tính vào khoảng 300.000 độ C, mà nhiệt lượng để hỏa tang thi thể trong các lò thiêu xác cũng chỉ vào khoảng 1200 độ C thôi đó. Còn một quả bom tầm 10 Kiloton sẽ xóa sổ bất kì thứ gì, bất kì ai trong tầm bán kính 1,6km. Với bán kính trong khoảng 1,6km – 5,4km sẽ được coi là vùng “thiệt hại nhẹ”, cửa kính sẽ bị vỡ, sơn sẽ bị chảy, người sẽ bị đa chấn thương với các vết bỏng cấp độ ba. Ở khoảng cách 15km, bạn sẽ chỉ bị bỏng khoảng độ 1 mà thôi.
Đây là bạn nếu ở tâm chấn của một vụ nổ bom hạt nhân
Và nếu bạn ở cách xa khoảng 21km khỏi tâm chấn của vụ nổ hạt nhân, bạn sẽ bị mù tạm thời nếu nhìn trực tiếp vào hướng vụ nổ. Còn khu vực nhiễm phóng xạ hạt nhân sẽ nằm trong khoảng bán kính 16km – 32km tính từ tâm chấn.
Và đó các ước tính đó mới chỉ áp dụng cho một quả bom hạt nhân 10 Kiloton, bằng khoảng 1/5 đến 1/6 quy mô của quả bom nhiệt hạch mà Bắc Triều Tiên mới thử nghiệm thôi nhé.
III/ NHỮNG GIỜ ĐẦU TIÊN: TÌM NƠI TRÚ ẨN, TRÁNH NHIỄM XẠ
Ok, sau khi còn nhìn được đám mây hình nấm ở xa xa bằng đôi mắt của mình, vậy là bạn nhận ra mình đã sống sót khỏi vụ nổ chết người với sức hủy diệt kinh hồn.
Giờ việc phải làm là áp dụng một quy tắc hết sức đơn giản, giơ tay bạn lên nếu bạn đang nhìn thấy đám mây hình nấm, giơ ngón tay cái lên rồi so với kích cỡ đám mây hình nấm ở phía xa. Nếu đám mây đó bốc cao hơn ngón tay cái của bạn thì tức là bạn vẫn đang ở trong vùng nhiễm xạ và cần phải ngay lập tức di tản khỏi khu vực ảnh hưởng hoặc tìm nơi trú ẩn an toàn ngay lập tức trong vòng 10 tới 15 phút. Các đống Tàn Rơi phóng xạ di chuyển rất nhanh theo hướng gió và có thể bay tới những nơi rất xa, thế nên bạn cần tìm nơi trú ẩn đàng hoàng càng sớm càng tốt. Đặc biệt nếu bạn nằm trên hướng gió thổi từ Vùng tâm chấn của vụ nổ bom hạt nhân.
Ảnh hưởng của một vụ nổ bom nguyên tử 10 Kiloton
Theo lời khuyên của chính quyền Hoa Kỳ, có ba yếu tố quan trọng nhất trong việc tìm được nơi trú ẩn thích hợp và tránh ảnh hưởng phóng xạ:
Khoảng cách: Khoảng cách giữa bạn và trung tâm của vụ nổ bom hạt nhân nên càng xa càng tốt. Các khu vực trú ẩn nằm dưới đất như là khu nhà nằm ngầm dưới mặt đất, hầm ngầm… là những nơi trú ẩn lí tưởng hơn cả.
Che chắn: Vật liệu che chắn giữa bạn và môi trường nhiễm xạ bên ngoài càng cô đặc, càng nặng nề càng tốt. Như là những bức tường dày, bê tông, gạch đá, sách vở, đất đai… vậy, càng nhiều càng tốt.
Thời gian: Những thứ Tàn rơi Phóng xạ sẽ mất đi cường độ phóng xạ của nó rất nhanh. Đến một thời điểm nhất định, bạn sẽ có thể rời ra khỏi nơi trú ẩn của mình. Thông thường thì những thứ Tàn rơi Phóng xạ mang trong mình mối nguy lớn nhất vào trong khoảng 2 tuần đầu tính từ vụ nổ bom hạt nhân, sau khoảng thời gian đó thì cường độ hạt nhân của nó sẽ giảm chỉ còn khoảng 1 % so với cường độ ban đầu mà thôi.
Tác động của một vụ nổ bom nguyên tử 10 Kiloton và sự di chuyển của những Tàn rơi Phóng xạ bay theo chiều gió
Và đặc biệt là khi bạn đã bị mù tạm thời bởi vụ nổ bom hạt nhân thì hãy nhớ kĩ điều này: Chớ có tìm cách trốn trong những chiếc xe oto, xe tải hay bất kì thứ phương tiện giao thông nào cả, trừ khi bạn nghĩ mình có thể lái xe ra khỏi khu vực ảnh hưởng hạt nhân trong vòng 15 phút. Nếu bạn thấy đám mây của những thứ Tàn rơi bắt đầu xuất hiện phảng phất gần vị trí của mình, hãy ngay lập tức rời khỏi khu vực đó bằng tuyến đường vuông góc với đường đi của những thứ Tàn Rơi đó. Nếu bạn đang ở gần một căn nhà có thể cung cấp nơi trú ẩn tốt hơn, và bạn có thể tới được đó trong vòng vài phút, hãy làm như vậy.
Một lần nữa hãy lưu ý, bạn càng xuống được sâu xuống phía dưới lòng đất càng tốt. Còn nếu bạn không thể xuống dưới lòng đất, hãy hướng tới Trung tâm của một tòa nhà cao tầng. Một khi bạn đã tới được phía trong rồi, tắt hết hệ thống thông khí, bịt kín các cánh cửa và cửa sổ lại.
Một khi đã làm xong những việc đó, bạn cần lau sạch bất kì thứ vật liệu phóng xạ nào còn sót lại trên cơ thể. Không làm được điều đó có thể dẫn tới “Bỏng Beta” trên da và khiến bạn bị phơi nhiễm phóng xạ ở mức độ cao chết người. Hướng dẫn những ai ở xung quanh hãy cởi quần áo ra – Ít nhất là lớp áo ngoài – Đặt chúng vào trong một cái túi nilon, buộc chặt lại, rồi để cái túi đó ra càng xa mọi người càng tốt, mà tốt nhất là nên vứt, đốt hoặc tiêu hủy nó đi. Nếu có nước sạch, nước máy may mắn vẫn chạy thì hãy lau rửa cơ thể với thật nhiều xà phòng, gội đầu với dầu gội (nhưng nhớ không được dùng dầu xả), xì mũi, lau mắt, ngoáy tai kĩ càng… Mục tiêu của việc đó là loại bỏ nhiều nhất có thể những thứ vật liệu phóng xạ còn sót lại trên cơ thể.
IV/ 24 GIỜ ĐẦU TIÊN: ẨN NÁU VÀ TÌM ĐỒ TIẾP VẬN
Được rồi, giờ bạn đã tìm được nơi trú ẩn và loại bỏ những tạp chất phóng xạ còn sót lại trên cơ thể, tiếp theo bạn phải chuẩn bị sẵn sàng cho “cuộc chơi trường kì”. Bạn cần chuẩn bị sẵn sàng liên tục trong vòng ít nhất 24 giờ. Và nếu bạn ở cuối hướng gió của vụ nổ thì sẽ còn lâu hơn, có khi phải đến vài ngày, thậm chí cả tháng đấy. Tất cả phụ thuộc vào nồng độ phóng xạ ở khu vực của bạn và sự nhanh lẹ của đội ngũ cứu hộ. Khi mọi chuyện đã đủ an toàn để di chuyển, bạn sẽ được hướng dẫn làm những việc phải làm.
Nếu bạn không thể tìm được một tầng ngầm, hãy tìm đến trung tâm của một tòa nhà cao tầng kiên cố
Do khả năng phải chờ đợi kéo dài, bạn sẽ cần đồ tiếp vận để có thể sống sót và trụ vững cho đến khi môi trường bên ngoài đủ an toàn để bạn chạy thoát đến nơi an toàn, hoặc đến khi đội cứu hộ tìm đến bạn. Đầu tiên, bạn cần nước uống sạch. Nước uống đóng chai là lựa chọn tốt nhất nhưng trong những tình huống kiểu như vậy thì nó thường không sẵn có lắm đâu. Lúc này bạn phải tìm kiếm nguồn nước đào từ giếng sâu chưa bị phơi nhiễm ra môi trường, nước bể, hồ chứa… Nhưng bạn hãy nhớ rằng các tác nhân phóng xạ không thể bị loại bỏ bằng việc đun nước sôi lên đâu nhé. Tuy thế nhưng nếu bạn không thể sớm tìm được nguồn nước đủ sạch thì phải sẵn sàng lọc số nước bạn có qua một màng lọc cơ bản, mà nếu làm đúng theo đó thì sẽ loại bỏ được 99% lượng phóng xạ trong nước.
Chi tiết các bạn hãy xem video ở phía bên dưới.
Tiếp đến, giờ bạn cần có một chiếc điện đàm khẩn cấp cho phép bạn nghe cập nhật tình hình từ nhà chức trách và đội ngũ cứu hộ, bởi bạn đâu muốn bị kẹt ở nơi ẩn nấp lâu hơn thời gian cần thiết phải không nào? Có cái là bởi ảnh hưởng của vụ nổ hạt nhân, hầu hết các thiết bị điện tử sẽ không hoạt động vì tác động EMP từ vụ nổ. Và kể cả nếu nó có may mắn còn hoạt động đi nữa thì cũng khá là khó tìm được một nguồn điện ổn định vào lúc này, thế nên một chiếc đài radio chạy pin hoặc loại có cần “quay tay” ra điện là lựa chọn hợp lí. Dù thế nào đi nữa thì hãy chắc chắn rằng bạn hoặc một ai đó trong hội người xung quanh luôn lắng nghe được tin tức về việc phải làm gì, đi đâu, và nơi đâu thì nên tránh.
Vào lúc này, khi đang thiết lập ổn định nơi trú ẩn, nếu bạn thấy ai đó ở xung quanh đang cảm thấy buồn nôn, mệt mỏi cực độ thì khả năng cao là người đó đang bị những biểu hiện ban đầu của phơi nhiễm phóng xạ và ban cần giúp họ. Nếu được thì bạn nên cho họ dùng Potassium Iodide trong hộp cứu thương để giúp ngăn sự hấp thu i-ốt phóng xạ và bảo vệ bức xạ… đó là thứ thuốc hữu dùng nhất trong trường hợp này. Nếu ai đó chỉ bắt đầu nôn mửa sau 4 tiếng kể từ khi bị phơi nhiễm phóng xạ thì đó là dấu hiệu tốt bởi người đó sẽ phục hồi sức khỏe sau khoảng vài ngày hoặc vài tuần thôi, miễn là họ có thể ở trong nhà và nghỉ ngơi. Nhưng nếu họ bắt đầu nôn mửa chỉ sau có khoảng 1 giờ kể từ khi bị phơi nhiễm, sau đó hôn mê và bắt đầu co giật thì đó là những dấu hiệu nghiêm trọng và người đó cần được chăm sóc y tế đặc biệt từ bác sĩ, chuyên gia y tế ngay lập tức.
V/ TUẦN ĐẦU TIÊN VÀ SAU ĐÓ
Rất may mắn, bạn đã sống sót khỏi vụ nổ, đã tìm được nơi trú ẩn và thu gom đủ thức ăn và nước uống để sinh tồn, giờ thì trò chơi chờ đợi mới thực sự bắt đầu. Dù đang trong tình trạng chờ đợi thì hãy tìm kiếm bất kì món đồ hộp, thức ăn gói ghém, nước uống đóng chai…. nào có thể ở khu vực an toàn nơi bạn đang trú ẩn. Bất kì thứ đồ hữu ích mà không bị phơi nhiễm ra môi trường phóng xạ thì hay thu thập lại để dùng khi cần thiết dù tất nhiên là nếu không có bạn cũng sẽ ổn được khá là lâu đấy. Hãy ăn uống dè sẻn và cẩn thận cũng như chia sẻ với những người ở tiệm cần xung quanh nhé.
Liên tục kiểm tra radio và giữ cho tinh thần được tích cực nếu đang ở cùng người khác, kiểm tra xem có ai cần chăm sóc y tế không bởi một số người có thể đang bị sốc, bệnh nhưng bị bỏ quên.
Quản lí chất thải cũng có thể là một vấn đề dù cho bạn có đang phải chia sẻ không gian với người khác hay không. Thùng rác và xô lớn nên được dùng như Toa lét tạm thời, và khi “xong việc” thì hãy rắc cát lên cho bớt mùi nhé.
Sau 24h thì các các khu vực nhiễm xạ đã mất đi khoảng 80% năng lượng phóng xạ rồi, nhưng tốt hơn hết là bạn vẫn nên ở nguyên trong nơi trú ẩn trừ khi được người cứu hộ hướng dẫn làm gì khác. Cuối cùng thì bạn cũng sẽ nghe được một thông điệp từ radio, tờ rơi hoặc nhân viên cứu hộ tiếp cận để nói cho phải làm gì, làm như thế nào mà thôi.
Mong rằng bạn không bao giờ phải áp dụng những thứ kiến thức này cả, nhưng nếu buộc phải áp dụng thì chúc các bạn sống sót qua khỏi thảm họa hạt nhân nhé.
CÙNG CHUYÊN MỤC
