Valve từng tuyên bố: “Steam chưa bao giờ là địa chỉ hàng đầu cho các loại tư liệu khiêu dâm”, đồng thời khẳng định thắt chặt công tác kiểm duyệt nội dung cho từng tựa game trước khi đăng tải. Mặc dù phát biểu rất hùng hồn nhưng hành động của Valve cho thấy dường như Steam đang tồn tại “tiêu chuẩn kép” trong việc lọc nội dung 18+, một số game dễ dàng lọt lưới trong khi số khác lại bị phạt quá khắt khe.
Vụ việc gần nhất xảy ra hôm 18/5 vừa qua, khi có ít nhất 4 nhà phát triển đồng loạt nhận được email cảnh cáo từ Steam, yêu cầu gỡ bỏ những nội dung “đồi trụy” trong vòng 2 tuần nếu không muốn bị xóa khỏi hệ thống. Các game này đều có tuổi thọ nhiều năm tồn tại trên Steam mà chưa từng dính vào rắc rối nào liên quan đến sex. Vụ việc một lần nữa khiến cho những nhà phát triển game cảm thấy hoang mang về quy cách mà Steam áp dụng luật kiểm soát nội dung 18+. Từ năm 2012, hệ thống đã bắt đầu gỡ bỏ những game có nội dung khiêu dâm, nhưng nhiều nhà phát triển vẫn có thể lách luật bằng cách che mờ (censor) nội dung nhạy cảm và để lại tệp bổ sung hỗ trợ xóa che mờ (uncensor). Đến năm 2015, game đồng tính nữ Kindred Spirit bất ngờ được phát hành mà không cần che mờ. Thời điểm đó dường như Steam quyết định nới lỏng chính sách kiểm duyệt, và thế là người ta thấy khá nhiều game chủ đề nhạy cảm liên tục xuất hiện ở mục “new release”. Hai năm sau, Valve lại thông báo mạnh tay xóa bỏ ngay cả những tựa game mà nhà phát triển có đính kèm tệp “uncensor”.
Ngay cả khi đã có thông báo siết chặt chế độ kiểm duyệt, nhà phát triển cũng không có một hướng dẫn cụ thể nào cho việc cải thiện nội dung. Thực tế cho thấy từ tháng 7/2017, nhiều game đã bị gỡ bỏ khỏi hệ thống nhưng sau đó được xuất hiện trở lại nhờ những điều chỉnh lách luật ngoạn mục. Có game chỉ đơn giản bổ sung censor vào những “nội dung nhạy cảm”, nhưng cũng có game tỏ ra sáng tạo hơn khi bổ sung thêm hẳn một chế độ chơi “safe” – thực tế là “mặc quần áo” cho những cảnh khỏa thân của nhân vật. Một số game có thể chỉ cần tạo thêm lựa chọn “bỏ qua cảnh nóng” là được phát hành trở lại.
Ngay cả game yuri cũng nhận cảnh cáoNhìn chung, lịch sử cho thấy rất khó để các nhà phát triển có thể dự đoán khi nào Steam mạnh tay siết kiểm duyệt nội dung 18+, và không rõ hệ thống sẽ kiểm duyệt như thế nào. Nhà phát hành MangaGamer công khai bài tỏ sự mệt mỏi khi phải đuổi theo các chính sách liên tục thay đổi của Steam: “Chúng tôi cố gắng đến kiệt sức để tạo ra nội dung phù hợp với những người kiểm duyệt của Valve, bao gồm việc gửi duyệt mọi hình ảnh có thể có vấn đề và những bản dựng bổ sung. Chúng tôi muốn chắc chắn rằng cả hai bên có được cái nhìn chung”. MangaGamer cũng là một trong những đơn vị mới bị nhận lệnh cảnh cáo, dù game Kindred Spirit’s của họ chỉ có vài cảnh lộ ngực trong thời lượng vài giờ chơi. MangaGamer cay đắng viết trên blog: “Tựa game sẽ không được xuất hiện cho đến khi những người kiểm duyệt cảm thấy không còn nội dung đồi trụy theo quan điểm của họ”. Một đại diện khác, ông Peter Rasmussen của Lupiesoft cho biết lượng bán từ Steam hiện nay đang đóng góp đến 80% doanh thu, trong khi đó sản phẩm tiếp theo cần thêm 6 tháng để phát hành. Như vậy việc đóng cửa game ngay lập tức có thể hủy hoại cả công ty. Rasmussen cũng than phiền về sự thiếu chi tiết trong các hướng dẫn trên Steam: “Hệ thống cảnh báo các nội dung “khiêu dâm” đều bị cấm, nhưng mỗi người cụ thể lại có định nghĩa khác nhau về việc cái gì là khiêu dâm”. Ngay sau khi nhận được phản ứng của nhiều trang game nổi tiếng về vụ việc, đội ngũ vận hành Steam đã gửi lại thông báo vào ngày 19/5. Email cho biết các tựa game đã được “xem xét lại”, gỡ bỏ cảnh báo xóa game trong vòng hai tuần, đồng thời cho biết sẽ có thông tin gửi đến nhà phát triển nếu có vấn đề nào xảy ra trong thời gian tới. Một số nhà phát triển hy vọng vụ việc chỉ là lỗi sinh ra do thuật toán của hệ thống. Tuy nhiên sự mù mờ trong luật kiểm duyệt game 18+ của Steam rõ ràng là vẫn còn đó.
CÙNG CHUYÊN MỤC
