"Bùng nổ" thanh toán không tiền mặt bằng cách quét mã QR

Trong nửa đầu năm 2024, thanh toán QR vẫn đi đầu về tốc độ tăng trưởng với mức tăng 2,5 lần so với cùng kỳ năm trước.

Nền kinh tế đang có nhiều tín hiệu tích cực, trong đó sức mua của người tiêu dùng tăng cao trong nửa đầu 2024 là cơ hội để nhiều ngành nghề hồi phục. Đặc biệt, 6 tháng đầu năm đã ghi nhận mức tăng trưởng bứt phá ở các ngành F&B, du lịch, bán lẻ,… với mức tăng bằng lần so vời cùng kỳ năm 2023, báo cáo mới nhất của Payoo cho biết.

Đi cùng với sự hồi phục của nền kinh tế, hoạt động thanh toán không tiền mặt đã lan toả rộng khắp. Theo thống kê trong hệ thống của Payoo, tổng giá trị thanh toán không tiền mặt qua Payoo đã tăng 58% so với cùng kỳ năm trước. Thanh toán QR vẫn đi đầu về tốc độ tăng trưởng với mức tăng 2,5 lần, theo sau là thanh toán thẻ quốc tế với mức tăng 64%, thẻ nội địa tăng 7%. Trong đó, hình thức thanh toán không tiếp xúc qua NFC được ưa chuộng hơn, chiếm hơn 65% trong tổng số giao dịch qua thẻ.

"Thanh toán không tiền mặt phổ biến là kết quả của quá trình nỗ lực từ Chính phủ, ngân hàng, tổ chức tài chính và sự hưởng ứng từ phía người dùng. Tuy vậy, đồng hành với quá trình phát triển của thanh toán không tiền mặt là những rủi ro mới đòi hỏi cả người dùng lẫn các ngân hàng, trung gian thanh toán có những cập nhật nhằm đảm bảo sự an toàn", Payoo nhận định.

Báo cáo của Payoo cũng đánh giá chi tiết kết quả thanh toán không tiền mặt ở nhiều ngành nghề trong nửa đầu năm 2024. Trong đó, F&B là dịch vụ đón đầu sự hồi phục trong năm 2024 nhanh chóng hơn cả. Một cuộc khảo sát trên 3.000 doanh nghiệp F&B cho thấy, khoảng 80% doanh nghiệp ở Việt Nam vẫn tích cực và có nguồn lực để phát triển trong năm 2024, với gần 52% có kế hoạch mở rộng. Dự báo, giá trị thị trường F&B tại Việt Nam trong năm 2024 sẽ tăng 10,92% so với năm 2023.

Năm qua, Payoo cũng tập trung mảng F&B và mở rộng tập khách hàng thuộc nhóm này, ghi nhận mức chi tiêu tăng cao. Cụ thể, số lượng và giá trị giao dịch lĩnh vực F&B qua hệ thống tương ứng tăng 38% và 54%. Hình thức thanh toán qua thẻ quốc tế vẫn thống trị nhưng giảm nhẹ với 65% số lượng giao dịch, tiếp đến là  quét mã QR với 30% và thẻ nội địa với 5%.

Ngoài ăn uống, du lịch cũng là mảng được phục hồi mạnh mẽ với số lượng khách du lịch nội địa và quốc tế liên tục tăng cao. Theo Tổng cục Thống kê, khách quốc tế đến Việt Nam từ đầu năm nay tăng 72% so với cùng kỳ năm 2023 và thậm chí tăng hơn 3% so với cao điểm trước dịch (2019). Ghi nhận của Payoo trong nửa đầu năm nay cho thấy, tỷ lệ sử dụng thẻ quốc tế phát hành tại nước ngoài qua nền tảng thanh toán Payoo tăng 2,6 lần về số lượng và 2,5 lần về giá trị so với cùng kỳ năm trước, tập trung chủ yếu ở các mảng ăn uống và mua sắm tại trung tâm thương mại.

Bên cạnh lượt khách quốc tế chi tiêu cho du lịch kể trên, dịp nghỉ lễ dài ngày 30/4 và 1/5 vừa qua đã trở thành động lực khiến lượng khách trong nước tích cực mua các tour du lịch nội địa. Thanh toán không tiền mặt cho dịch vụ mua tour cho riêng tháng 4/2024 qua đã tăng 2,5 lần so với cùng kỳ năm trước. Vào cao đỉểm du lịch hè, ngành du lịch được kỳ vọng sẽ tiếp đà để có mức tăng bùng nổ hơn nữa.

Bán lẻ các thiết bị công nghệ sau một năm sụt giảm mạnhm năm nay cũng có đà hồi phục tốt. Các “ông lớn” ngành bán lẻ điện thoại điện máy đã đặt mục tiêu doanh số quay trở lại thông qua nhiều biện pháp tăng chất lượng dịch vụ và tối ưu những điểm bán. Trên nền tảng Payoo, số lượng và giá trị giao dịch ở các doanh nghiệp thuộc mảng này đã tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm trước.

Nhóm siêu thị, cửa hàng tiện lợi vẫn giữ đà ổn định với mức tăng trưởng 50% số lượng và 30% giá trị. Đặc biệt, nhóm trung tâm thương mại - nơi tập trung các cửa hàng thời trang, mỹ phẩm và F&B cũng ghi điểm với kết quả kinh doanh nửa đầu năm khả quan, tăng 30% số lượng và 15 % giá trị so với cùng kỳ năm trước.

"Với số liệu tăng trưởng của các lĩnh vực kể trên, chúng tôi cho rằng bên cạnh nguyên nhân thị trường hồi phục, tiêu dùng trở lại thì phần lớn lại đến từ sự chuyển dịch của người dùng từ tiền mặt sang thanh toán điện tử", Payoo cho biết trong báo cáo.

Thanh toán QR phổ biến nhưng kèm nhiều rủi ro

Thanh toán không tiền mặt thông qua mã QR dường như đã “phổ cập” đến mọi nhà, với mức tăng trưởng đều đặn và liên tục. Thống kê của Payoo cho thấy, thanh toán QR qua Payoo đã tăng trưởng trung bình 300% mỗi năm trong suốt 3 năm qua. Tỷ trọng thanh toán QR trong các hình thức thanh toán ở nhiều lĩnh vực vượt hơn 30%.

Với kết quả ấn tượng đó, trong năm 2024, việc phát triển QR code toàn diện hơn nữa đang được các đơn vị đầu tư đẩy mạnh. Các ngân hàng, đơn vị trung gian thanh toán cũng cho ra mắt nhiều giải pháp ứng dụng thanh toán QR tiện lợi không chỉ dành cho doanh nghiệp lớn mà thích hợp với cả hộ kinh doanh vừa và nhỏ.

Tuy vậy, thanh toán QR càng phát triển thì các hình thức lừa đảo dựa trên hình thức thanh toán này càng gia tăng. Đơn cử, các trường hợp QR của cửa hàng bị dán đè xảy ra ở một vài nơi, khiến người mua không để ý quét QR giả mạo và chuyển vào sai tài khoản, gây thiệt hại cho doanh nghiệp. Một hình thức gian lận phổ biến khác là giả hình ảnh đã thanh toán xong.

Trước thực trạng trên, Payoo đang làm việc trực tiếp với nhà bán hàng để mang đến những giải pháp chống lại việc dán đè bằng cách dùng các thiết bị điện tử xuất mã QR động khác nhau cho mỗi giao dịch, hoặc hiển thị mã QR ngay trên thiết bị thanh toán POS để khách hàng quét mã chính xác. Doanh nghiệp cần cân nhắc giữa việc chọn giải pháp rẻ tiền như in QR và dễ bị dán đè lên, hay chọn lựa một giải pháp uy tín để bảo vệ mình và khách hàng.